Bilim insanları, evrenin uçsuz bucaksız köşelerinden Dünya dışı akıllı varlıkları tespit etmenin daha kolay bir yolunun, dış gezegenlerin hava kirliliği olabileceğini düşünüyor.
İnsanlık bugüne dek Dünya dışı akıllı varlıkların varlığına dair delil elde edebilmek için derin uzaydan gelen sinyalleri inceledi, yaşanabilir gezegenleri taradı ve hatta mega yapıların izini sürdü (uzaylılara ulaşmasını umduğumuz mesajlar da göndermeyi ihmal etmedik).
Bugüne dek gösterilen çabalar sonucunda dünya dışı akıllı varlıkları tespit edebilmiş değiliz (kamuoyuna açıklanan resmi bilgiler doğrultusunda). Astronomlar ise bu çaba kapsamındaki bilimsel yaklaşımları yeni bir boyuta taşıdı: Gelişmiş dış medeniyetler hava kirliliği aracılığıyla tespit edilebilir.
Hipoteze göre, eğer derin uzayda bir yerlerde gelişmiş dış medeniyetler yaşıyorsa, yaşamsal faaliyetleri ve sanayileri tıpkı Dünya’da olduğu gibi bir kirlilik oluşturmuş olmalı. Söz konusu kirlilik, derin uzayı tararken dış medeniyetlerin izini yakalamamızı sağlayabilir.
Yeni bir araştırma, nitrojen oksit (NO2) varlığının diğer gezegenlerde yaşam izine işaret edebileceğini gösteriyor. Fosil yakıtların yanmasının yanı sıra, NO2 gazı yıldırım düşmesi, yanardağ faaliyetleri ve diğer sanayi kaynaklı olmayan biyolojik faaliyetlerden olulabilir. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden astrobiyolog Ravi Kopparapu, “Dünya’da nitrojen dioksitin büyük kısmı insan faaliyetleri ile üretiliyor. İçten yanmalı motorlar ve fosil yakıtlı enerji santralleri buna örnek gösterilebilir… Yaşanabilir bir gezegende NO2 gözlemlemek, bir sanayi medeniyetine işaret edebilir” ifadesini kullanıyor.
Güneş Sistemi dışındaki Dünya benzeri bir gezegende NO2 tespit etmek bir “technosignature” (tekno-imza) olarak adlandırılıyor. Her ne kadar dış gezegenler ulaşmamız için çok uzak olsa da, yeni nesil yer ve uzay teleskopları ile detaylı bir şekilde gözlemlenebiliyorlar.
Araştırmacılar en son çalışmalarında herhangi bir gözlem yapmasa da, hazırladıkları modeller ile NO2 tekno-imzasının neye benzeyeceği konusunda hesaplamalar gerçekleştirdi. Modellemele, NO2 tarafından emilen veya yansıtılan ışığın yer ve uzay teleskopları tarafından tespit edilip edilememesinden bağımsız yapıldı.
Klorofluorokarbonlardan Daha İyi
Hesaplamalar, gelmiş geçmiş en gelişmiş uzay teleskobunu temsil edecek James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde yer alan ve ‘Dünya kadar’ NO2 üreten bir gezegeni tespit edebilmesi için 30 ışık yılı mesafeden 400 saat gözlem yapması gerektiğini gösterdi. Gözlem süresi uzun olsa da, mümkün olan sınırlar içinde yer alıyor.
Araştırmacılar, NO2 gözlemlerinin dış gezegenlerin atmosferlerinde klorofluorokarbonlar (CFCs) tespit etmeye çalışmaktan çok daha mantıklı olduğunu savunuyor. Klorofluorokarbonlar doğada oluşmadığı için NO2 gazına kıyasla daha belirgin bir işaret olabilir. Öte yandan, NO2 kadar sık tespit edilecek bir bulgu olmayabilirler.
Blue Marble Bilim Enstitüsü’nden astrobiyolog Jacob Haqq-Misra, “Bildiğimiz kadarıyla CFCs biyolojik süreçlerle üretilmiyor. Bu yüzden NO2 gazından daha belirgin bir tekno-imzayı temsil ediyorlar… Yine de, CFCs her yerde gözlemlenmesi mümkün olmayacak çok spesifilk süreçler ile ortaya çıkan kimyasalları temsil ederken, NO2 herhangi bir yanma sürecinin yan ürününü temsil ediyor” diyor.
Hesaplamalar, evrende Güneş’ten daha bol miktarda bulunan ve daha soğuk K ve M tipi yıldızların kolay tespit edilecek NO2 sinyali yayacağını belirtti. Sebebi, ürettikleri morötesi ışınların daha cılız olması.
Geride kalan 25 senede 4.000’den fazla dış gezegen tespit edilirken, astronomların öne sürdüğü yeni yöntem yaşam ihtimali bulunduran öte gezegenlerin daha kolay ayıklanmasını sağlayabilir. Yine de, çok uzun mesafelerden gelen ışın yansımalarını ve hesaplamaları analiz etmek hiç kolay bir iş değil. Bu yüzden gelecekte, hesaplamalara bulutların veya aerosollerin varlığını da katan daha gelişmiş modeller kullanılması gerekecek.
NASA Goddard’dan astrobiyolog Giada Arney, “Eğer sanayi kaynaklı olmayan kaynaklardan modellerimizin öne sürdüğünden daha fazla NO2 tespit edersek, NO2’nin geri kalanı sanayi faaliyetlerinden geliyor olabilir… Öte yandan, dış gezegenlerde yaşam olasılığını araştırırken her zaman yanlış pozitif olasılığı da geçerlidir. Gelecekte yapılacak çalışmalar ile doğru pozitif ile yanlış pozitifleri birbirinden ayırabilmemiz önemli olacak” ifadesini kullandı.
arXiv.org’da yayınlanan araştırma, Astrophysical Journal dergisinde yayınlanacak.
Kaynak: https://www.sciencealert.com/atmospheric-pollution-could-be-the-key-to-finding-an-alien-civilisation
Ana görsel: https://exoplanets.nasa.gov/news/1343/promising-worlds-found-around-nearby-ultra-cool-dwarf-star/