“Bij alle medische interventies is het vertrouwen in de behandelende geneesheer essentieel, en in geval van de vaccinatie tegen corona lijken we dit (deels) kwijtgeraakt te zijn. Hoe het zover is kunnen komen, dient na de pandemie te worden onderzocht.Dit is een belangrijke oefening want in de toekomst zal preventie nog centraler staan in de gezondheidszorg. De huidige pandemieperiode zal later mogelijks ervaren worden als een scharniermoment.”
In Nederland kost een student geneeskunde aan de overheid 3 maal zoveel als een student rechten of economie. Op basis van de officiële gegevens berekende een lezer dat een opleiding tot arts-specialist de belastingbetaler zelfs 250000 euro kost, en dit na aftrek van de studieleningen. Voor België is het niet eenvoudig om hieromtrent aan correcte cijfers te geraken maar vermoedelijk komen we op een hoger bedrag uit dan in onze buurland. Er zijn meerdere verklaringen hiervoor.
De studies geneeskunde zijn niet alleen duur , maar ook lang en intensief omdat het menselijk lichaam en de mogelijke ziektes waaraan het onderhevig is, complex zijn. Om die reden is de acceptatie van de expertise van de artsen binnen de bevolking hoog als het over hun gezondheid gaat en laten de patiënten zich doorgaans leiden door het therapievoorstel van de behandelende geneesheer. Centraal in de arts-patiënt relatie staat het vertrouwen waardoor de inhoud van het voorgeschreven pilletje of inspuiting zelden in vraag wordt gesteld. Er is een wederzijdse overtuiging dat dit gebeurt in het belang van de patiënt.
De coronapandemie en het ontwikkelingsproces van het vaccin lijken een bres geslagen te hebben in die sterke band tussen arts en patiënt. Er is meer wantrouwen naar de artsen toe en naar de inhoud van het spuitje, ook al heeft de arts gezegd dat het veilig is.
Dat de bevolking zich vragen stelt over het nut van het vaccin, effectiviteit van bescherming tegen Covid-19, eventuele bijwerkingen,.. is niet onverwacht. Wat nieuw is, is dat een aanzienlijk percentage zich niet laat overtuigen om zich te laten vaccineren en dat stelt ons als artsen voor uitdagingen.
De bezorgdheden zijn begrijpelijk en worden gevoed door de massale verspreiding van ‘fake news’ over de zogenaamde gevaren van het vaccin zoals de gezondheidsrisico’s op lange termijn, de snelheid van ontwikkeling, infertiliteit, overdreven beharing nadien,..We proberen de patiënten gerust te stellen door in een eenvoudige taal de complexe wetenschappelijke informatie zo begrijpelijk mogelijk over te brengen, maar dat lijkt niet te volstaan.
We zijn niet in staat om de mensen te overtuigen door ze enkel te overdonderen met medische kennis, integendeel. Bij sommigen werkt dit eerder averechts. Voor ons artsen is het confronterend en frustrerend dat we na een lange en dure opleiding er niet in slagen om datgene te doen waarvoor we zijn klaargestoomd, namelijk het bestrijden van ziekte.
Bij alle medische interventies is het vertrouwen in de behandelende geneesheer essentieel, en in geval van de vaccinatie tegen corona lijken we dit (deels) kwijtgeraakt te zijn. Hoe het zover is kunnen komen, dient na de pandemie te worden onderzocht. Dit is een belangrijke oefening want in de toekomst zal preventie nog centraler staan in de gezondheidszorg. De huidige pandemieperiode zal later mogelijks ervaren worden als een scharniermoment.
In de tussentijd moeten we dringend methodieken ontwikkelen om toch door te dringen tot het doelpubliek. Boos worden op de patiënt die onze boodschap (moedwillig ?) niet lijkt te begrijpen is geen optie. We moeten in de eerste instantie onze handelswijze in vraag durven te stellen en proberen anders en beter te doen. Omdat wantrouwen tegenover de vaccinaties bij de sommige gemeenschappen met migratieroots nog meer uitgesproken is, zijn er ook meer gerichte inspanningen vereist. De wekelijkse webinars en communicaties via sociale media in het Turks die Burgerplicht doet, moeten in die context worden begrepen. Het is geen eenvoudige uitdaging, maar wel ene die we met veel plezier aangaan.
We zijn ons er immers van bewust dat de dure investering in onze opleiding ook verantwoordelijkheden en maatschappelijke plichten met zich meebrengt.