Mars, yüzeyi altında Superior Gölü büyüklüğünde buz-su deposu saklıyor

Kutup bölgelerinin yanı sıra ekvator bölgelerinde de buzullar sakladığı bilinen Mars’ın yeni bir buz-su deposu keşfedildi. MRO verileri, Kızıl Gezegen’in orta-kuzey enlemlerinde sadece 1-10 metre kumla örtülü bir buz tabakası ortaya çıkardı. Buz tabakasının kapladığı alan, ABD’nin New Mexico eyaletinden büyük.

Keşfedilen buz-su deposu, Mars’ta bugüne dek keşfedilen erişimi en kolay su kaynağını temsil ediyor. Araştırmada yer alan Texas Üniversitesi’nden Jack Holt, “alçak ve düz bir alanda bulunan bölgenin uzay araçlarının inişi için de ideal olduğunu” belirtti.

600 yörünge bedel veri toplandı

Buz tabakasının keşfi, MRO üzerindeki yer tarayıcı radar donanımı SHARAD tarafından elde edilen verilerle yapıldı. Texas Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü’nden Cassie Stuurman’ın da yer aldığı çalışmada, araştırmacılar Utopia Planitia bölgesine odaklandı. Bu bölgenin seçilmesinin sebebi, Kanada’nın Artik bölgelerindeki buzla kaplı arazilerle olan benzerliğiydi.

MRO’nun Utopia Planitia üzerinden 600 kez geçmesiyle elde edilen veriler 39 ve 49’uncu kuzey enlemleri arasında buz kalıntıları olduğunu ortaya çıkardı. Kalınlığı 80 ile 170 metre arasında değişen buzul tabakanın yüzde 50 ile 85’inin buz-sudan oluştuğu tahmin ediliyor. Geri kalan kısmı ise toprak ve kayalar oluşturuyor.

Eldeki verilere göre, Utopia Planitia’da yer alan su miktarı neredeyse ABD-Kanada sınırında yer alan dünyanın en büyük tatlı su gölü Superior kadar. Kısaca, 12,090 kilometreküp.

Mars ikliminin değişimi hakkında bilgi verebilir

SHARAD donanımı sıvı ve katı su katmanlarını birbirinden ayırt edebilme özelliğine sahip. Taramaların mevcut sonucu, Utopia Planitia’daki suyun tamamen buz halinde olduğuna işaret ediyor. Bulgular Mars kolonicilerinin suya erişim şansını fazlasıyla artırırken, şu an Mars’ta yaşam olabileceği olasılığını da oldukça düşük tutuyor. Çünkü Dünyamızda olduğu gibi yaşamın temel girdisi sıvı su.

Araştırmacılar, buna rağmen Mars kutuplarının farklı bir açıda eğimli olduğu geçmiş dönemlerde buzun erimiş olabileceğini belirtti. Mars kutuplarının eğimi bugün 25 derece iken, 120000 yıllık döngüde yaşanan değişim 50 derecenin üzerinde.

Buradan yola çıkarak, buzul tabakanın karların ekvator kısmında yoğunlaştığı antik zamanlarda oluştuğu düşünülebilir. On binlerce yıl önce kutup eğikliği farklı olan Mars, soğuk havayı kutuplarından çok orta enlemlerinde topluyordu. Stuurman, bu bilgilerle yeni keşif bir araya getirildiği zaman Kızıl Gezegen’in zamanla değişen iklimi hakkında önemli bilgiler elde edebileceklerini söyledi.

Araştırmada yer alan bir diğer isim Joe Levy, “Utopia Planitia’daki buzul katman Mars’ın en kolay erişilen iklim değişikliği kayıtları” ifadesini kullandı. Levy, “Buzun neden bazı bölgelerde birikip bazı yerlerde ise bulunmadığını tam olarak anlamış değiliz… Utopia Platinia’daki buzdan numune alıp inceleyeceğimiz bir görev düzenlemek, bir gün astronotların hayatta kalma şansını ciddi ölçüde artırabilir.”

Araştırmanın detayları Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı.