Okyanusun 10,000 metre derinliğindeki yaşamın nasıl sırrı ortaya çıkarıldı

0
4801
NOAA deepseatrench
NOAA deepseatrench

Dünyanın en derin noktası Mariana Çukuru’nda yapılan en yeni araştırma, olağanüstü basıncın olduğu kapkaranlık sularda yaşamın nasıl devam ettiğini ortaya çıkardı.

Gözle görülmeyen bir mikrop bile tepesinde 10,000 metre boyunca yükselen su kütlesinin olduğu ve gün ışığının bir nebze geçerli olmadığı derinliklerde nasıl hayatta kalabilir?

Pasifik Okyanusu’nda yer alan ve dünyanın en derin noktası olarak bilinen Mariana Çukuru’nda yapılan yeni araştırma, kapkaranlık derinliklerde yaşayan mikrobik varlıkların hidrokarbonlar ile beslendiklerini gösterdi. Hatta, bakterilerin tükettikleri hidrokarbon yakıt kaynakları arasında petrol da var.

Çin Okyanus Üniversitesi tarafından yapılan ve Microbiome dergisinde yayınlanan araştırmada, Mariana Çukuru’ndaki gizemli bakterilerin genleri araştırıldı. Derinliği 9,898 ile 10,916 metre arasında değişen çukurun erişilebilen en derin noktasından alınan su numuneleri, dünyanın en derin noktasında yaşayan canlılara ait en kapsamlı araştırmayı temsil ediyor (James Cameron’ın 2012’de eriştiği Challenger Deep noktası 10,971 metre derinliğinde).

Araştırma sonuçları, Mariana Çukuru’nun Oleibacter, Thalassolituus ve Alcanivorax gibi hidrokarbon yemekten hoşlanan bakteri türleri ile dolu olduğunu gösterdi. Dünyanın dört bir yanında en çok rastlanan mikrobiyal kültür ise Oceanospirillales bakterilerinden oluşuyor. Genetik analizler, Mariana Çukuru’ndaki bakterilerin 2010 yılında Meksika Körfezi’nde yaşanan Deepwater Horizon petrol sızıntısında tespit edilen petrol yiyen bakterilerle benzerlikler taşıdığını gösterdi.

Derin denizlerin petrol avcıları

IFLScience sayfasına konuşan Xiao-Hua Zhang, “tespit edilen bakterilerin yüksek derecede hidrokarbon tüketimi gösterdiklerini ve özellikle denizlerin derinliklerine karışan petrol ürünlerini temizlemekte önemli rol oynayabileceklerini” ifade etti.

Okyanuslardaki hayatın büyük kısmı fotosentez yapan bitkisel plankton ve bitkilerin ürettiği enerjiye dayanıyor. Fotosenteze dayanan yaşam, 200 metrenin ötesine geçildiğinde giderek azalıyor. 1,000 metrenin ötesinde ise okyanuslar zifiri karanlık hale geliyor. Bu noktanın ötesinde yaşayan canlılar yaşam için gün ışığından bağımsız kaynaklar bulmak zorunda kalıyor.

Çinli bilim insanları, her ne kadar hidrokarbon tükettikleri anlaşılmış olsa da Mariana Çukuru mikroplarının bu besine nasıl ulaştıklarını kesin olarak bilmiyor. Ya tükettikleri mineraller okyanus tabanındaki katmanlarda doğal olarak oluşuyor ya da petrol ile besleniyorlar.