Japonya’nın Riken enstitüsü, yeni süper bilgisayarları Fugaku ile süper bilgisayar işlemci hızında yeni bir rekora imza attı ve dünya sıralamasında birinciliğe oturdu.
Fugaku, kendisinden önce süper bilgisayar sıralamasında birinciliği elinde bulunduran IBM’in Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’ndaki Summit bilgisayarından saniye başına 2.8 kat daha fazla işlem yapabiliyor. Fugaku’nun sahneye çıkmasıyla, Top500 projesi tarafından hazırlanan listede IBM’in Lawrance Livermore Ulusal Laboratuvarı’ndaki bir diğer sistemi ile iki Çin yapımı süper bilgisayar sıralamada birer sıra aşağı kaydı.
The New York Times’da yer alan bilgiye göre, Riken enstitüsünün Fugaku’yu geliştirmek için altı yıldır sürdürdüğü çalışmanın maliyeti 1 milyar dolar olarak belirdi. Cep telefonları ve diğer mobil cihazlarda kullanılan ARM mimarisine sahip Fugaku, ilk kez süper bilgisayar listesinde Intel veya AMD işlemcileri kullanmayan bir sistemin birinci sıraya çıkmasını sağladı. Anandtech sayfasında verilen bilgiye göre, Fugaku 7.3 milyon çekirdeğe sahip ve 28 megawatt enerji harcıyor. İşlem gücü ise 415 petaflops. Petaflops (Floating Point Operations per Second) saniyede bir trilyon kayan noktalı hesaplama için belirlenen ölçü birimini temsil ediyor. Ne olduğunu kısaca tanımlamak gerekirse, bir işlemcinin saniyenin trilyonda biri başına yaptığı konumlandırma işlemi olarak ifade edilebilir.
Gizmodo’nun haberine göre, Fugaku’nın teorik maksimum performansı ise 514 petaflops’a çıkıyor.
Kyodo News, Fugaku’nun sanayi uygulamarı, yapay zeka ve büyük veri analizleri alanlarında da dünyanın bir numaralı süper bilgisayarı olduğunu belirtiyor. Riken enstitüsüne göre, işlemci hızı ile bahsedilen üç alanda birincilik bulunduran ilk süper bilgisayar Fugaku. Şu an bazı medikal araştırmalara yardım ettiği belirtilen Fugaku’nun Nisan 2021’de tamamen faaliyete geçmesi bekleniyor.
Yarış Devam Ediyor
NYT haberine göre Japonların Fugaku üzerinde harcağı toplam süre 10 yıla ulaşıyor. Bu kadar büyük bir çabanın ardından elde edilen birinciliğin ise ne kadar süreceği belirsiz. Çünkü ABD Enerji Bakanlığı işlem kapasitesi saniyese 1.5 exaflops olan “Frontier” adlı bir süper bilgisayar üzerinde çalışıyor.
Bu miktarın ne anlama geldiğini farklı bir şekilde ifade edelim: Mayıs 2019 itibariyle 1.5 exaflops dünyanın en güçlü 160 süper bilgisayarının toplam kapasitesini geride bırakıyordu. Fugaku ile bu durum şu an için değişti. Top500 projesinin yaptığı açıklamaya göre, Fugaku geride kalan son altı ayda küresel süper bilgisayar işlem gücünün 35%’ini tek başına temsil ediyordu.
Frontier’ın 2021’de aktif olması bekleniyor. ABD Enerji Bakanlığı’nın Intel ile geliştirdiği “Aurora” adlı bir diğer süper bilgisayar üzerinde de çalışmalar sürüyor.
ABD ve Japonya’dan bahsetmişken Çin’i göz ardı etmek de mümkün olmaz. Çin’in üç tane “exa ölçekli” süper bilgisayar üzerinde çalıştığı biliniyor. IEEE Spectrum sayfasına açıklama yapan Tennessee Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği ve bilgisayar bilimi profesörü Jack Dongarra, “ABD ve Çin’in exa ölçekli makinelerinin 2021’de faaliyete geçeceğini sanmadığını” söyledi.
Çin’in süper bilgisayar alanında çok hırslı olduğunu söyleyen Dongarra, “2001 yılında Top500 projesi listesinde bir tane bile Çin süper bilgisayarı bulunmuyordu. Bugün en fazla süper bilgisayara onlar sahip” dedi.