OpenAI şirketi tarafından Kasım 2022’de sunulduğundan bu yana tezini bitirmeye bir türlü zahmet edemeyen sayısız üniversite öğrencisinin sevgilisi haline gelen ve binlerce mesleğin geleceğini tehdide atan fazlasıyla gelişmiş yapay zeka ChatGPT, neredeyse her gün trend olarak kalmayı başaran bir teknoloji harikası. Öyle ki, sunulduğu tarihin üzerinden bir sene geçmemiş olmasına rağmen aktif kullanıcı sayısı 100 milyonu geride bırakmış durumda.
ChatGPT için teknoloji dünyasında en ‘disruptor’ (bozan, aksatan ifadelerinden yola çıkarak bozguncu diye çevirmek uygun olacaktır) ürün denilebilir. Sorduğunuz her soruya mükemmel bir mantık ve bilgi bileşimi ile cevap veren yapay zeka o kadar etkili ki, OpenAI kurucusu Sam Altman, Mayıs ayında ABD Senatosu’nun gizlilik, teknoloji ve kanun alt komitesi karşısına çıkarak ifade vermek zorunda bile kaldı. Açıklamaları ile yüreklere su serpen Altman, “Eğer bu teknoloji yoldan çıkarsa, ki çıkabilir, bizler bu konusa sesimizi yükseltmek istiyoruz… Hükümet ile çalışarak böyle bir senaryonun önüne geçmek istiyoruz” açıklamasını yaptı (CNN).
Bu kadar trend olmasına rağmen, internette kimsenin ChatGPT’nin GPT’si ne anlama geliyor diye sorduğunu görmedik. Haliyle meyvelerini toplamak varken adından bana ne diyen son kullanıcı için çok merak edilen bir şey olmasa da, haliyle GPT’nin bir anlamı var: Generative Pre-trained Transformer (Jeneratif/Üretici Ön-eğitimli Dönüştürücü). Bu şekilde tanımlanması da son derece doğal. ChatGPT, OpenAI tarafından insanlar ile metin bazlı diyaloglar kurabilmesi için geliştirilmiş bir yapay zeka (AI). Kendisine sorulan herhangi bir soruya son derece doğal ve insan vari cevap verebilmesi, bilgiyi anında harmanlama yeteneği ile insanları şaşkına çeviriyor.
Daha teknik bir ifade ile ChatGPT bir geniş dil modeli-bazlı chatbot’u temsil ediyor. Silip süpürdüğü anormal sayıdaki metin bazlı veriyi kullanarak insanlara insan diliyle gayet mantıklı cevaplar veriyor. Kodlamadan metin yazarlığına kadar birçok amaç için kullanılabilen ChatGPT, cevapları ile bbir tutam robotik kalsa da, yazacağı bir metnin gerçekten insan elinden çıkıp çıkmadığını anlamak neredeyse imkansız.
Peki kendisi GPT’nin açılımını nasıl tanımlıyor? IFLS bunu düşünmüş ve kendisine sormaya karar vermiş. ChatGPT’nin cevapları şu şekilde:
Generative: Doğal dil işlenme konseptinde, “jeneratif” modelin insan diline benzeyen yeni metin oluşturabildiği anlamına gelir. Eğitimde öğrendiği desenlere/yapılara dayalı olarka uyumlu ve bağlamsal olarak uygun cümleler, paragraflar veya uzun cümleler kurabilir.
Ön-eğitimli: “Ön-eğitim”, modelin internet diğer kaynaklardaki çok büyük miktardaki metin içeren büyük veri kümesine dayalı ilk eğitim safhasını temsil eder. Ön-eğitim esnasında, model bir önceki kelimelerden yola çıkarak bir cümledeki diğer kelimeyi tahmin eder. Bu işlem modellin verideki istatistiksel desenleri ve mevcut ilişkileri yakalamasını sağlar.
Dönüştürücü: “Dönüştürücü” 2017’de Vaswani et al. (diğer katkı sağlayan yazarlar) tarafından yayımlanan “Attention is All You Need” (Tek İhtiyacınız olan Dikkattir) adlı makalede açıklanan spesifik bir derin öğrenme mimarisini temsil eder. Bu mimari bireysel dikkat mekanizmalarını harekete geçirerek girdi sekanslarını paralelde işlemeyi sağlar, bir çıktı üretildiği esnada modellin iki farklı kelime arasındaki önemini değerlendirmesini sağlar. Dönüştürücüler doğal dil işleme görevlerinde uzun menzilli bağımlılıkları ve kendi paralelleştirme yetenekleri sayesinde popüler hale gelmiştir.
Evet, bayağı başarılı. Mesleğimi bir gün elimden alacak kadar…