Pandemi boyutuna ulaşan bir virüsün bizi evlerimizde kalmaya mecbur bıraktığı bu günlerde gezegenimizin bize belki de hiç olmadığı kadar ihtiyacı var, aynı zamanda onun için verdiğimiz mücadelede bize nelerin tehlikede olduğunu hatırlatıyor.
24 Aralık 1968’de, Ay’a giden astronotlar Dünya’nın ilk tam renkli fotoğrafını çekmişlerdi. “Dünya’nın Doğuşu” adını verdikleri bu fotoğraf bize Dünya Günü çevresel hareketinin kutlanmaya başlanması dışında gezegenimizin hem güçlü hem kırılgan tarafını göstermiş oldu. Bu fotoğraf ortaya çıktıktan hemen sonra 20 milyon kadar insanın toplanıp harekete geçmesiyle tarihi kutlamanın ilk adımları atılmış oldu.
1970 yılında tarihi bir başlangıç için toplanan insanları düşündüğümüzde neden 50 yıl sonrasında da insanlığın ve gezegenin sağlığını korumaya devam etmemiz gerektiği ön plana çıkıyor. O yıllarda petrol, duman ve kirli nehirler yüzünden öfkeli olan insanlar bunu bir çevresel kriz olarak kabul edip protesto etmişlerdi. İnsan ve çevre sağlığındaki en önemli sorunlara baktığımızda bunların başlıcaları;
- Plastik Atıklar
- Hava Kirliliği
- İklim Değişikliği
- Gıva Güvenliği
- Susuzluk
- Böcek Popülasyonu
Büyük önem arz eden bu günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2009 yılında resmi olarak Uluslararası Dünya Günü ilan etti. 2016 yılının Dünya Günü’nde ise BM resmen Paris Anlaşmasını kabul ederek tüm ülkeleri iklim değişikliği eylemi adına harekete geçmeleri için bu anlaşmayı imzalamaya davet etti. Böylelikle aynı gün iklim değişikliği ile mücadelenin de ilk adımları atılmış oldu.
Her gününüzü gezegene en yararlı şekilde geçirmek için yapabilecekleriniz:
- Gerekmediğinde ışıkları kapatın.
- Şarj ettikten sonra şarj cihazlarını prizden çıkarın.
- Yemek pişirirken her daim kapak kullanın.
- Bekleme (stand-by) modunda olan cihazları kapatın.
- Çamaşırları makine yerine açık havada kurutmaya çalışın.
- Bölgenizdeki plastik atıkları temizlemek için harekete geçin (özellikle sahil kenarları).
- Ağaçlar ve ormanlar, bizi de içeren hayvanlara oksijen, ev ve kaynak sağlamak için son derece önemli. Bu yüzden en az bir ağaç dikerek sizde katkı sağlayabilirsiniz.
- Marketlerden aldığınız plastik poşetlere son verip bir çanta alabilirsiniz, hatta ömür boyu kullanabileceğiniz bir alışveriş çantanız olsa deniz, yabani hayat ve çevre için büyük bir adım atmış olursunuz.
- Sığır eti özellikle çok fazla toprak, çok fazla su tüketir ve birçok sera gazı üretimine olumsuz etkisi var. Et yiyen biriyseniz, yediğiniz miktarı azaltmak çevre üzerinde olumlu bir etkiye sahip olacaktır.
- Mikroplastik kullanımını azaltın. Mikroplastik içeren ürünlerden bazıları; şampuanlar, deterjanlar, yüz temizleme ürünleri, diş macunları, kıyafetler, çantalar, ayakkabılar, araba lastikleri ve bazı gıdalar. Ürün satın almalarınızda buna dikkat edebilirsiniz.
- Bisiklete binmeyi ya da yürümeyi tercih edin, neden mi: Çünkü otomobiller hava kirliliğine ve iklim değişikliğini büyük ölçüde etkiliyor ve insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip. Karbon monoksit ve azot oksitler gibi tehlikeli gazlar üretir ve daha sonra nefes almamız gereken atmosferin kirlenmesine sebep olurlar.
- Sakızın çevre dostu olduğunu düşünebilirsiniz, ancak aslında plastik olan sentetik bir kauçuktan yapılır. Bu plastiğin yaklaşık 100.000 tonu her yıl atıldıktan sonra sokaklarımızda kalır. Bir dahaki sefere taze nane tadına nefes almak istediğinizde, bir parça plastik üzerinde bunu denemek yerine dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.
- Çiftçi pazarları taze ürünler elde etmenin harika bir yolu ve birçok yönden faydalı. Bölgenizdeki olumlu büyümeyi teşvik ederek yerel işletmeleri desteklerler. Ayrıca süpermarketlere kıyasla çok daha az, hatta plastik ambalaj kullanma eğiliminde değillerdir, bu nedenle atıkları azaltmaya yardımcı olabilirsiniz. Son olarak, ürünler yerel olarak büyütülür veya üretilir, böylece nakliye mesafeleri çok kısadır ve CO2 emisyonları düşüktür.
- 2016’da 480 milyardan fazla plastik şişe satıldı, bu da her kişi için 60’ın üzerinde bir rakama işaret ediyor. Herkesin yeniden kullanılabilir bir su şişesi olsaydı, bu sayı büyük ölçüde azalırdı. Henüz sahip değilseniz, dışarı çıkın ve gittiğiniz her yere götürebileceğiniz bir şişe satın alın.
- Plastik çubuklar okyanuslarımızda ki plastik atıklardan birisi. Bir dahaki sefere bir restoranta gittiğinizde, pipete hayır dediğinizden emin olun. Kullanmanız gerekiyorsa, yeniden kullanılabilir çevre dostu bir tane satın alın. Her zaman plastik olanlar satın almak yerine yıkayabileceğiniz ve kullanabileceğiniz bambu, metal ve cam çubuklarını çevrimiçi olarak satın alabilirsiniz.
- Aylık faturalarınızda kağıt israfını azaltmak için çevrimiçi fatura bildirimine geçerek e-posta yolu ile kontrol sağlayabilirsiniz. Kağıt talebinin azaltılması, ormansızlaşma oranını azaltabilir.
- Gıda israfı tüm dünyada büyük bir sorun. Yalnızca Avrupa’da, boşa harcanan yiyecekler yaklaşık 200 milyon insanı besleyebilir. Bahçenizde bir organik gübre yığını başlatmak, mutfak ve bahçe atıklarından verimli bir şekilde kurtulmanıza yardımcı olacak ve bahçenizi değerli besinler ile gübrelemek için kullanabilirsiniz.
| [masterslider id=”4″] |
Dünya Günü’nü ve çevreye verilen hasarı iyileştirmeye yönelik çabalarınızı bilen insanlar ne kadar çok olursa, plastik kirliliği gibi önemli sorunlar daha hızlı çözülecektir. Mücadelenizi tüm Dünya’ya yaymayı unutmayın!