Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Pakistan’a gerçekleştirdiği tarihi ziyaretin önemi, İslamabad’ın hazırladığı karşılama töreniyle fazlasıyla gözler önüne serildi.
Karşılama derken uçaktan indikten sonra yapılan görkemli töreni kastetmiyorum. Asıl ilgimi çeken, Pakistan Ordusu’nun Xi’nin uçağına eskortluk etmesi için gönderdiği sekz JF-17 oldu. V düzeninde İslamabad’a kadar olan yolculukta Xi’nin uçağına eşlik eden savaş uçakları, Pakistan’ın son derece önem verdiği diplomatik görüşmelerde oldukça etkili bir jest oldu.
Pakistan’ın Çin ile imzaladığı ticari ilişki, on yıllardır terör, politik gerilim ve doğal afetlerle boğuşan ülkenin geleceği için çok büyük önem taşıyor. Aynı zamanda, Usame bin Ladin’in öldürüldüğü ülke olarak ABD’nin terör yuvası olarak lanse etmekten çekinmediği, Pakistan, dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi ve Washington’ın en büyük rakibi Pekin’in desteğini alarak ittifak sıralamasında en önem verdiği ülkeye yaklaşma fırsatı yakaladı.
Pakette neler var?
Açıkçası uydularımızı ateşleyen Çin ile sahip olduğumuz güçlü ticari ilişkiler, Pakistan’ın elde edeceği yatırımın yanında sönük kalıyor. Ancak jeopolitik konum açısından ele alındığında doğrudan bir karşılaştırma yapmak pek anlamlı değil.
Pekin, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) kapsamında İslamabad’a 46 milyar dolarlık yatırım vaat ediyor. Yatırım paketinin en önemli içeriği, 3,000 kilometre uzunluğa yayılacak anayol, tren yolu ve doğalgaz-petrol boru hatları olacak.
Pakistan’ın Umman Denizi’ne bakan Gwadar kentinden Çin’in Sincan eyaletindeki Kaşgar’a uzanacak ekonomik koridor, Pekin’in en büyük ekonomi olmasına büyük katkıda bulunan Pakistan’a bir geri ödeme gibi beliriyor. Bu noktada, birçokları UNOCAL boru hattından ne kadar haberdar emin değilim…
Paket kapsamında, 2017’de hayata geçirilecek 15,5 milyar dolarlık kömür, rüzgar, güneş ve hidrotermal enerjisi yatırımları bulunuyor. Çin destekli yenilebilir enerji, Pakistan’a 10,400 MW enerji sağlayacak.
Ayrıca, iki ülke arasında 44 milyon dolarlık optik fiber kablo ağı döşenecek.
Orta Asya’da dengeler değişebilir
Çin’in yapacağı yatırım, Pakistan’ın 2008’den bu yana aldığı doğrudan yabancı yatırımın neredeyse üç katı. Beklentilerin zaman kaybetmeden gerçekleşmesi, yıllarca ABD’nin drone ‘saldırılarıyla’ haberlere çıkmasına alışık olduğumuz Pakistan’ın dış görüntüsünü ciddi oranda değiştirebilir.
Pakistan bölgesel ticari merkez olmayı hayal ederken, düşman komşusu Hindistan gelişmeleri yakından takip ediyor. Xi, geçtiğimiz yıl İslamabad ziyaretini protestolar nedeniyle erteledikten sonra Yeni Delhi’ye uğramıştı. Çin ile ilişkilerini güçlendiren Hindistan’ın Başbakanı Narendra Modi ise gelecek ay Pekin’de olacak.