Bilinen en ‘büyük’ yıldız sistemi bulundu

0
3930
2MASS 523
2MASS 523

Gökbilimciler bugüne dek keşfedilen en büyük yıldız sistemini tespit ettiklerini açıkladı. 2008 yılında keşfedilen 2MASS J2126 adındaki gaz devinin, yörüngesinde yer aldığı yıldızdan tam 1 trilyon kilometre mesafede yer aldığı anlaşıldı.

2MASS J2126, yaklaşık sekiz yıl önce keşfedilmiş ve bir yıldızın çekim gücünden bağımsız hareket eden ‘başıboş bir gezegen olduğu’ düşünülmüştü. Geride kalan yıllarda yapılan gözlemler, gaz devinin yıldızından 7,000 AU (astronomik birim) mesafede yer aldığını gösterdi. 2MASS J2126’nın yıldızı etrafındaki bir turu tamamlama süresi yaklaşık 900 bin yıl olarak belirtildi.

1 AU, Dünya’nın Güneş’ten olan uzaklığını, yani yaklaşık 150 milyon kilometre mesafeyi temsil ediyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Neptün Güneş’ten 30 AU, Plüton 40 AU mesafede yer alıyor. Astronomi dünyasında yeniden tartışılmaya başlanan Planet 9’un ise Güneş’ten 600 ila 1,200 AU mesafede yer aldığı varsayılıyor.

2MASS J2126 araştırmasında yer alan İngiltere’nin Hertfordshire Üniversitesi’nden Niall Deacon, “Gezegen sandığımız kadar yalnız değil ancak bu gerçekten çok mesafeli bir ilişki” ifadesini kullandı. 2MASS J2126’nın öncesinde bir gezegen ile yıldızı arasındaki en uzak mesafe 2,500 AU olarak ölçülmüştü.

Jüpiter yanında cüce kalıyor

Gökyüzündeki kahverengi cüceler, başıboş gezegenler ve genç yıldızları inceleyen Deacon ve ekibinin topladığı veriler, 2MASS J2126 ve TYC 9486-927-1 adlı kırmızı cücenin Dünya’dan 104 ışık yılı mesafede beraber hareket ettiğine işaret ediyor. Yıldızın spektrum bilgilerine dayanan lityum izleri, kırmızı cücenin 10 ile 45 milyon yıl yaşında olduğunu gösterdi. Lityum, yıldızın yaşı ilerledikçe yok olduğu için miktarı yaşın belirlenmesinde rol oynuyor.

TYC 9486-927-1’nin en fazla 45 milyon yıl yaşında olduğu ele alınırsa, 2MASS J2126’nın yıldızı etrafında en fazla 50 tur attığı anlaşılıyor. Yıldızıyla neredeyse aynı yaşta olduğu varsayıldığında, 2MASS J2126 için kütle hesabı da yapılabiliyor. Sonuçlar, gaz devinin 12 veya 15 Jüpiter büyüklüğünde olduğuna işaret ediyor.

Dünya'dan 63 ışık yılı mesafede yer alan Beta Pictoris b'de bir gün 8 saat sürüyor.
Dünya’dan 63 ışık yılı mesafede yer alan Beta Pictoris b’de bir gün 8 saat sürüyor.

Yüzeyindeki sıcaklığın 1,500 derece olduğu tahmin edilen 2MASS J2126, sahip olduğu özelliklerle Beta Pictoris b gezegenine benzerlik gösteriyor. Buna rağmen 2MASS J2126’nın yörünge mesafesi, Beta Pictoris b’den 700 kat fazla.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 2MASS J2126 üzerinde yaşam ihtimali bulunması oldukça düşük bir olasılık. Eğer gaz devinin yörüngesindeki bir uzay gemisinde olsaydık, gezegenin yıldızını fark etmek de oldukça zor olacaktı.