Gökbilimciler Dünya’dan uzaklığı 1 milyar ışık yılından fazla olan Çay Fincanı (Teacup) Galaksisi’nde olağandışı bir fırtına gözlemledi. Galaksinin merkezindeki karadelikten kaynaklanan fırtına, Çay Fincanı’nda yıldız doğumunu sonlandırabilir.

Dünya’dan 1.1 milyar ışık yılı mesafede bulunan ve ‘sıkıcı’ olarak tanımlanan Çay Fincanı Galaksisi (nam-ı diğer J1430+1339), merkezinde kopan dev bir fırtınayla gökbilimcilerin fazlasıyla ilgisini çekmeyi başardı.

ABD’nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array (VLA) radyo teleskop ağını kullanan gökbilimciler, adını şeklinden alan Çay Fincanı galaksisinin merkezinde yatan karadeliğin neden olduğu fırtınayı gözlemledi. Araştırmada başı çeken İngiltere’nin Durham Üniversitesi’nden Chris Harrison, ‘karadeliğin ısındığını ve galaksideki gazların büyük patlamalara neden olduğu bir mekanizmayı tetiklediğini’ belirtti.

Merkezinde başlayarak galaksiye yayılan ve milyar ışık yılı öteden gözlemlenen dev fırtına, Çay Fincanı’ndaki yıldız doğumunu sona erdirebilir. Harrison, süper dev karadeliğin galaksiyi genç yıldızlardan tamamen arınmış bir hale getirebileceğini belirtti.

Bir zamanlar aktif yıldız doğumuna tanık olan Çay Fincanı, artık dev, eliptik bir galaksi olarak tanımlanıyor. Galakside yaşanan dönüşüm doğrudan süper dev karadelik faaliyetinden kaynaklanıyor olabileceği gibi gökbilimciler büyük galaksilerde yaşanan dönüşümler hakkında yeni bilgiler elde etmeyi umuyor.

Gökbilimciler, galaksinin merkezinde yaşanan patlamaların neden olduğu ‘kabarcıkların’ yaklaşık 40 bin ışık yılı uzunluğunda olduğunu belirtti.

Galaksinin çekirdeğinden saçılan plazmanın hızı ise saniyede 1000 kilometre. Kısaca, saatte 3.53 milyon kilometre.

Astrophysical Journal dergisinde yayımlanan araştırma, yıldızları oluşturan materyali yutan veya dağıtan süper dev karadeliklerin galaksi oluşumunda nasıl bir rol üstlendikleri hakkında yeni ve değerli bilgiler sunacak.