Ceres’in karanlıkta yatan bölgeleri ortaya çıktı

0
3954
ceres map2
ceres map2

NASA’nın cüce gezegen Ceres hakkında sunduğu yeni bilgiler, The Expanse’deki kehaneti doğrulayan cinsten: Gelecekte Dünya’nın su deposu Ceres olacak. Hatta, Mars ve Dünya arasında bir savaş çıkarması da muhtemel (dizide yer almayan bana ait bir öngörü).

NASA tarafından verilen bilgiye göre, daima karanlık altında kalan bölgeler, milyarlarca yıldır buz-su saklıyor olabilir. Dawn ekibinde yer alan Hawaii Üniversitesi’nden Norber Schorghofer, “Ceres’teki şartlar buz-su kalıntıları saklamak için ideal… Ceres su molekülleri tutabilmek için tam yeterli kütleye sahip ve karanlıkta kalan bölgeler Ay ve Merkür’ün en soğuk noktalarından bile dondurucu” ifadesini kullandı.

Karanlık altında kalan bölgeler, doğrudan güneş ışığına maruz kalmayan yerleri temsil ediyor. Bu bölgeler genelde krater zeminlerini veya kraterlerin kutup bölgelerine bakan duvarlarında yer alıyor. Dolaylı olarak güneş ışığı alma ihtimalleri bulunsa da, bu bölgelerin sıcaklığı -151 derecenin altında ise ‘soğuk tuzak’ adı verilen şartları sağlıyor.

Soğuk tuzak, buz-suyun korunabildiği şartları temsil ediyor. Ceres’te soğuk tuzak ihtimali daha önce değerlendirilmiş olsa da, ilk kez bu şartı sağlayan bölgeler tespit edildi.

Yüzde 1’in sakladığı hazine

Schorghofer ve meslektaşları, araştırmada Ceres’in güneyine göre daha iyi ışın alan kuzey kutbunu inceledi. Dawn kameralarından elde edilen görüntüler kuzey kutbundaki kraterleri, düzlükleri ve diğer yapıları 3D olarak gözler önüne serdi. Ardından, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi tarafından hazırlanan bir bilgisayar modeli sayesinde incelenen bölgedeki yapıların ne kadar doğrudan ışın aldığı, radyasyona maruz kaldığı ve bir yıllık süreçte ne gibi değişimlere uğradıkları analiz edildi.

Analizlerde, Ceres’in kuzey kutbunda sürekli karanlıkta kalan onlarca nokta bulundu. En büyüğü, kuzey kutup noktasından sadece 45 km mesafede yer alan 16 km çapında bir krater olarak belirdi.

Tümü değerlendirildiğinde, Ceres’in karanlıkta yatan bölgelerinin toplam 1,800 kilometrekarelik bir alan kapladığı anlaşıldı. Söz konusu alan, cüce gezegenin kuzey kutbundaki yüzey alanının yüzde 1’inden az bir kısmını temsil ediyor.

Ceres'in kuzey kutup bölgesindeki soğuk tuzaklar yüz binlerce yıla yetecek stok saklıyor olabilir. [NASA]
Ceres’in kuzey kutup bölgesindeki soğuk tuzaklar yüz binlerce yıla yetecek stok saklıyor olabilir. [NASA]

100 bin yıllık stok

Dawn ekibi, Ceres’in karanlık noktalarının Ay ve Merkür’ün en soğuk noktalarından daha soğuk olduğunu düşünüyor. Her ikisi de su-buz içeren iki gök cismine kıyasla, Güneş’ten daha uzak olduğu için haliyle bu beklentinin doğru çıkacağı düşünülüyor.

Ay ve Merkür’deki soğuk tuzaklar sadece kutuplara yakın noktalarda yer alıyor. Ceres’te ise alt boylamlardaki noktalarda da düşük radyasyon gören bölgelerde su-buz bulunma ihtimali var.

Dawn ekibinin hesaplamalarına göre, Ceres’in yüzeyinde oluşan her 1.000 su molekülünden 1 tanesi, cüce gezegende bir yılı temsil eden 1682 günlük süreçte soğuk tuzaklara yakalanıyor. Bu da, 100 bin yıl hatta ötesine yetecek ince buz stoklarına işaret ediyor.

Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Ceres’teki su-buz stokları Ay ve Merkür’den çok fazla olabilir.

Bu bilgilerin ardından Ceres’in bir gün kolonileşeceği kesinleşti diyebiliriz.