Tarihe meraklı olanlar ve arşiv karıştırmaktan hoşlananlar için internette yeni bir hazine var. CIA, on yıllardır gizli tutulan tam 12 milyon belgenin kamuya açıldığını duyurdu. İnternete konan belgeler arasında Nazilerin savaş suçları, Küba füze krizi, UFO ihbarları ve insanlar üzerinde gerçekleştirilen telepati deneyi ‘Stargate Projesi’ gibi birçok politik ve gizemli olay hakkında tonlarca bilgi yer alıyor.
Gizli belgelerin kamuya sunulması, ABD’nin eski başkanlarından Bill Clinton’ın 1995’te aldığı karara dayanıyor. Clinton, ‘tarihi değeri’ bulunan belgelerin arşivlenmesinden itibaren 25 yılı doldurduktan sonra gizlilikten çıkarılmasına karar vermişti. Bu sayede, birçok araştırmacı Washington DC’deki arşivlere gitme zahmetinden de kurtulmuş oldu.
CIA, 2000 yılında CREST (CIA kayıtları arama aracı) sundu ancak bu şekilde sadece konu başlıkları taranabiliyordu. 2014’e gelindiğinde, MuckRock adlı bir sivil örgüt Bilgi Özgürlüğü (FOIA) yasasına dayanarak CIA’e dava açtı. CIA, davanın ardından belgelerin internete koyulacağını ancak taramadan geçmelerinin altı yıl süreceğini belirtmişti.
Son sözü Kickstarter söyledi
ABD’de birçok sivil toplum örgütünün bilgiye erişim hakkı altında kullandığı FOIA, bireyleri de harekete geçirmişti. Gazeteci Michael Best, kitle fonu platformu Kickstarter’da başlattığı kampanyada internete yayımlanacak belgelerin taranması ve belgelenmesi için yardım toplamıştı. CIA, kamunun girişimleri karşısında geçtiğimiz yıl belgeleri ‘bir yıl içinde yayınlayacağını’ duyurmuştu. Sözünde durdu da.
Peki bu belgelerin içinde gizli deneylerden UFO’lar tarafından kaçırıldığını iddia eden insanlara dair birçok ilginç bilgi çıkacak mı? Aslında hayır. CIA Bilgi Enformasyonu direktörü Joseph Lambert, yaptıkları tarama sonucunda yeniden gizli sınıfına konması gereken bir belge bulunmadığını söyledi. Muhtemelen belgelerin büyük kısmını değerini yitirmiş istihbarat bilgileri oluşturuyor. Yine de genel kültür ve akademik araştırmalar için iyi bir kaynak olacağı kesin.
Arşivin göz atmaya değecek en büyük özelliği, 1940’lardan 90’lı yıllara kadar uzanan belgelere sahip olması. Tarihi araştırmalar açısından öne çıkacak dosyalar arasında Nazi savaş suçluları hakkındaki işlemler, Nazilerin Sovyet telefon hatlarını dinlemek için inşa ettiği Berlin Tüneli ve evet, UFO ihbarlarına dair detaylar yer alıyor.
Arşivde Türkiye var mı derseniz, evet var. Neredeyse tümü politik görünen belgeler arasında Kıbrıs, Yunanistan ile ilişkiler ve güvenlik stratejileri gibi konular yer alıyor.
Belli bir konuda araştırma yapmak dışında sıkıcı gibi gelse de, 12 milyon belge arasında gezinmek dizi izlemekten iyidir.