Habere başlamadan önce editörden not: İnternet sansürünün ve bilgi edinilme özgürlüğüne karşı tavrımız net ancak vpn’ler kolaylıklar sağladığı kadar verilerinizin istenmeyen taraflarca kullanılmasına neden olabilir.
Çin, neredeyse 1997’den bu yana bilgi teknolojileri üzerinde hükümet gücüyle kontrol sağlıyor. Hükümetler, bilgi akışlarını ve Çin halkının nerelere veri sağladığı konusunda çok hassas davrandı ve ilkel internet teknolojilerinden modern zamanlara kadar Çin’in sansürü her zaman konuşuluyor oldu. Çin’in popüler sosyal medya kanallarına sansür ve kısıtlamalar uyguladığını biliyoruz ve çoğu ABD menşeili gazete portalı da Çin’in ‘yasaklı’ listesinde. Durum böyle olunca Çin halkı kendi çapında VPN servislerine başvurmaya başladı ve ülkede şu an ki durumda legal VPN servislerinden çok illegal VPN servisleri bulunuyor. Çin, bu konuyla ilgili, kendi internet ekosistemini her zaman oluşturmak istedi, son zamanlarda kısmi olarak başarılı ve bununla bağlantılı olarak VPN servisleri de bu hafta itibariyle yasaklanmaya başlandı. İlk bakışta zoraki ve zorbalık gibi görünebilir fakat detaylara inildiğinde çok farklı görüşler var.
VPN’ler Enterprise ürünlerdi ama talep sonucunda kullanıcıya indi
VPN servisleri aktif olarak 2010 yılından sonra popüler hale geldi, 2009 yılı öncesinde şirketler tarafından kullanılıyordu. Haliyle daha önce VPN servisleri pahalı ve ulaşımı zor bir servis olarak bilinirdi. Sansürün artmasıyla, tek tuşla VPN otoritesi sağlayan sağlayıcılar yayımlandıktan sonra son kullanıcı seviyesinde çalışmaya başladılar. Bu seviyede, VPN kullanımı sebebiyle data mining, ransomware ve adware bulaşan cihazların örnekleri çoğaldı. Üstelik, bu tarz basit VPN servislerinin de 3. Tarafa veri aktarması gündeme geldiği için sansüre karşı anonim kullanım sağlayan browser’lar popüler hale geldi.
Çin’in istediği, kendi veri trafiğini yaratmak ve bunu içeride tutmak
Çin’in VPN sansürü bilgileri ilk olarak ABD menşeili haber portallarından duyuruldu. Bu haberlere cevap, Çin’in IT bakanı tarafından verildi ve bu tarz uygulamaların 2018 Mart’ına kadar süreceğini belirttiler. Çin’in Komünist Partisi, uzun zamandır ülkelerinden dışarıya veri sağlanmaması için sürekli DNS’leri engelledi, anonim girişleri engellemeye çalıştı ve internet ekosistemi içerisinde bir şekilde kendi organik sistemlerini oluşturmaya çalışıyorlar. Geçtiğimiz yıllarda bir Çinli güvenlik firmasının yöneticisi, Çin’in kendi verilerini oluşturması ve yurt dışına veri akışının azaltılması gerektiğini söylemişti.
Çin, kendi internet ekosistemini inşa ediyor
Çin, kendi internet ekosistemini oluşturmaya çalışıyor, rejim nedeniyle de yurt içerisinde siber verilerin ülke dışına çıkmasını pek istemiyor gibi. Ancak en sert haberler ve yorumlar ise ABD kaynaklı internet servislerinden geliyor. Bir tarafta da Çin’in yapılandırılan yeni internet ekosistemi konuşuluyor.