Hubble Uzay Teleskobu’nun (HST) halefi olarak bilinen James Webb Uzay Teleskobu (JSWT), uzun yıllar süren bekleyişin ardından ateşleneceği güne yavaş yavaş yaklaşıyor. NASA, teknik nedenlerden dolayı göreve başlama tarihi birkaç defa ertelenen teleskobun 18 aynasından ilkinin yerleştirildiğini açıkladı.
Dünya’dan 1,5 milyon km mesafedeki L2 noktasında konumlanacak olan JWST, astronomi tarihinde yeni bir çağ kabul edilebilecek dönemin başlangıcı olabilir. Hubble’a oranla görüş sahası 15 kat daha fazla olan JSWT, Evren’in doğumuna gitmesi için tasarlandı. Kızılötesi bir teleskop olan JWST, 13,8 milyar önce yaşanan Büyük Patlama’nın ardından Evren’in ilk anlarını görmeyi ve ilk galaksilerin nasıl oluştuğunu ortaya çıkarmayı amaçlıyor.
Evren’in doğumundan yayılan ışınları görmeye çalışacak 6,5 metrelik ana aynanın ilk parçası, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ndeki ‘temiz odada’ takıldı. Mühendislik ekibi, 1,3 metre genişliğindeki ve 40 kilogram ağırlığındaki altıgen aynayı yerleştirmek için robotik kol kullandı. 18 parçalık ana aynanın ise gelecek yıl tamamlanması bekleniyor.
Süper ısı kalkanı kullanacak
NASA Bilim Görevi Direktörlüğü’nden John Grunsfeld, “JSWT, gelecek on yılın temel astronomik gözlemevi olacak. İlk aynanın yerleştirilmesi, ilk yıldız ve galaksilerin, yıldız sistemlerinin, gezegen oluşumlarının gözlemlenmesi, Güneş Sistemi’nin evrimi ve dış gezegenlerde yaşamın araştırılması için yapılacak gözlemleri mümkün kılan teknolojileri temsil ediyor” ifadesini kullandı.
Büyük Patlama’nın ardından oluşan ilk galaksileri temsil eden ışıkları tarayacak olan JSWT, Güneş Sistemi gibi yaşam destekleyen yıldız sistemlerini bulmaya çalışacak. Teleskop, gözlemlerine başlamak için L2’de konumlandıktan sonra 18 ayrı birimden oluşan aynasını açacak. Uzayın aşırı soğuğuna dayanabilecek berilyumdan yapılan ve kızılötesi ışınları yansıtma kabiliyeti artması için altın tabaka ile kaplanan aynaları, tenis kortu büyüklüğündeki güneş kalkanı koruyacak. Beş katmanlı kalkan, Güneş’ten gelen ısıyı 1 milyon kat azaltacak.
James Webb’in gözlemlerinde öne çıkacak en büyük özelliği, aynasının mükemmel pozisyonlanması olacak. -243 ile -203 arasında değişen sıcaklıklarda yapılacak gözlemlerde, ayna maksimum 38 nanometre hareket mesafesine sahip olacak. Bu miktar, insan saçının yaklaşık binde birine denk geliyor.
İnsanlık merakla James Webb’in göndereceği ilk fotoğrafları hayal etse de, yıllar süren çalışmaların ardından ilk aynayı yerleştiren ekip teleskobu ateşlemiş kadar mutlu. JSWT proje müdürü Bill Ochs, “Son yıllarda tamamlanan basamaklara kıyasla ilk aynanın yerleştirilmesi ayrı bir önem taşıyor… Sadece James Webb’in yapacağı muhteşem keşiflere bir adım atmakla kalmadık, aynı zamanda bilim insanları ve mühendislerin oluşturduğu ekibin üstün çabasını ortaya koyduk” yorumunda bulundu.
NASA web sayfasındaki bilgiye göre James Webb’in aynaları Boulder, Colorado merkezli Ball Aerospace & Technologies Corp. tarafından inşa edilmiş. Ball Aerospace, savunma sanayi devi Northrop Grunman’in taşeronlarından biri olarak geçiyor. Teleskobun yapısı ise Rochester, New York merkezli Harris Corp. tarafından üstlenilmiş.
JWST, NASA’nın yanı sıra ESA ve Canada Uzay Ajansı desteğiyle sürdürülüyor.