En yeni Mars görevine 2 yıl erteleme

Curiostiy’nin görevini devam ettirmesi planlanan InSight keşif aracı, ana bilim donanımlarından birinde yaşanan teknik sorundan dolayı en az iki yıl geç Mars’a yollanacak. NASA her ne kadar resmi olarak gecikme hakkında açıklama yapmamış olsa da, Science’da yer alan habere göre Insight’ın Mars’a iniş tarihi en erken 2018 olacak.

özellikle tekerleri fazlasıyla yıpranan ve ana bilgisayarında birkaç defa sorun yaşayan Curiosity, Mars’ın radyoaktif ortamında güçlü fırtınalara ve sıcaklık değişimlerine direnmeye devam ediyor. Yine de Kızıl Gezegen’e iniş yaptığı 2012’deki dinamik günlerini aratan keşif robotunun açtığı yoldan devam etmesi için yeni bir uzay aracının çok geç olmadan Mars’a yollanması gerekiyor.

Science’da yer alan bilgi ise 3 Aralık’ta NASA JPL’de (Jet İtki Laboratuvarı) keşfedilen bir sorunun InSight görevini tehlikeye soktuğu yönünde. SEIS olarak bilinen ve Mars’ın yüzeyi altındaki katmanları taramak için geliştirilen cihazın vakumlu haznesinde bir sızıntı keşfedildi. Son derece titiz çalışmalar sonucu geliştirilen SEIS, Mars depremlerini (marsquakes) koklayacak süper hassas bir cihaz. Öyle ki, yeraltında atom genişliğindeki bir hareketi bir tespit edecek kapasiteye sahip.

SEIS’e bu kadar güçlü bir tarama özelliği kazandıran ise donanımın havasız bir bölmede yer alması. Bölmenin koruyucu hazne içine alınması esnasında keşfedilen sızıntılar ise ultra hassasiyetini ortadan kaldırıyor. NASA bilim şefi John Grunsfeld’in açıklamasına göre, sızıntılar ‘InSight görevinin gerçekleştirilmesini önleyecek boyutta.’

Fransızlar kararsız

NASA’dan verilen son bilgiye göre SEIS’teki hasarı önlemek için yapılan çalışmalar sonuçsuz kaldı ve görevin ertelenmesi kaçınılmaz hale geldi. NASA’dan yapılan açıklamada, Mart 2016’da Mars’a ateşlenmesi planlanan Interior Exploration using Seismic Investigations Geodesy and Heat Transport (InSight) görevinin erteleneceği belirtildi. NASA, kararın ana bir bilimsel donanımdaki sızıntıyı gidermek için yapılan çalışmaların sonuçsuz kalmasının ardından alındığı ifade etti.

Avrupa ülkelerinin katkılarıyla inşa edilen InSight uzay aracındaki SEIS donanımı, Fransa Uzay Ajansı (CNES) tarafından hazırlandı. CNES Başkanı Jean-Yves Le Gall, SpaceNews sitesine yaptığı açıklamada ‘hasarın giderilmesi konusunda henüz havlu atmadıklarını ve 5 Ocak’a kadar çalışacaklarını’ söyledi.

Mesafenin daraldığı zamanı seçmek şart

Toulouse Uzay Merkezi’nden Marc Pircher ise Le Gall kadar iyimser değil. Pircher, ‘SEIS seviyesinde bir donanımın ilk kez yapıldığını ve az daha başarılı olacaklarını’ belirtti. Pircher’e göre InSight’ın 2016’da ateşlenmesi çok zor.

InSight’ın ateşlenme tarihinin gecikmesi ise uzay keşfi adına hiç iyi bir haber değil çünkü Mars’a ekonomi sınıfında yolculuk yapmak fırsatı kaçmış olacak. Dünya ile Mars’ın yörünge hareketlerinde birbirlerine en yaklaştıkları mesafe 54,6 milyon kilometreye kadar iniyor. Bu aralık kaçtığında ise 401 milyon kilometreye kadar çıkan bir süreç başlıyor.