Dünya genelinde yayılmaya devam eden ve halen tedavisi bulunanamayan Covid-19’a karşı korunma sağlamak için evinizde belli temizlik malzemeleri bulundurmanız şart.
Küresel alanda 160 binden fazla insanın ölümüne neden olan Covid-19’un hakkında halen birçok bilinmeyen var. Bilinenler ise hastalığa neden olan SARS-CoV-2 virüsünün belli maddeler üzerinde dokuz güne kadar canlı kalabildiği, havada ise birkaç saat partiküller halinde bulunabildiği. Virüsün öksürük sonucunda yayılan tükürük ve sıvıların dışında dışkı ile yayıldığı biliniyor. Nihayetinde virüsü taşıyan biri öksürme ve dokunmanın yanı sıra nesneler üzerine virüsü bırakarak yayılıma neden olabiliyor.
Covid-19’a karşı alınabilecek en iyi önlem, virüse karşı tam hijyen sağlamaktan geçiyor. En önemli yöntem, kamu alanlarında vakit geçirirken kesinlikle yüzümüze dokunmamak ve hijyen sıvısı kullanmak (en az %70 alkol içermeli). Eve döndüğümüzde ise elimizi dikkatli bir şekilde yıkamak.
Kısa süre önce yapılan bir araştırma, Covid-19’un belli maddeler üzerinde ne kadar süreyle kaldığını ortaya çıkardı (haberin altındaki bağlantıdan okuyabilirsiniz). Virüs parçacıkları belli bir süre geçtikten sonra azalda da, saatler hatta günler boyunca tehdit oluşturmaya devam ediyor. Bu yüzden evlerimizde mutlaka bulundurmamız gereken temel temizlik malzemeleri söz konusu. Bunlar:
Sabun ve su
Virüsün yüzeylerden temizlemek için ilk yöntem su ve sabun kullanmak. Sabun, virüsün içindeki yağlara müdahale ederek yüzeylerden ayırıyor, su ise temizlenmesini sağlıyor. Dışarıdan gelindikten veya market alışverişi yapıldıktan sonra ellerin su ve sabun ile en az 30 saniye dikkatli bir şekilde yıkanması şart.
Çamaşır suyu
Sodyum hipoklorit, virüsü öldürmek konusunda son derece başarılı bir kimyasal. Temizleyeceğiniz yüzeyde en az 10-15 dakika durması gerekiyor. Ardından, temiz bir bez ile yüzeyi temizlemelisiniz. Çamaşır suyu, Covid-19 virüsünün proteinini ve ribonükleik asidini (RNA) yk ediyor. Protein, virüsün hücreler içine girmesi, RNA ise kendisini hücre içinde kopyalamasını sağlıyor. Kısaca çamaşır suyu ile virüsü tamamen imha ediyorsunuz. Bunu yaparken çamaşır suyunu dikkatlice kullanmayı ihmal etmeyin.
Tuvalet ispirtosu
Bu madde genelde etanol ile üretiliyor. Laboratuvar deneyleri, birçok el hijyen sıvısında da bulunan etanolün virüsü 30 saniye içinde öldürdüğünü gösteriyor. Çamaşır suyu gibi, alkol de virüsün protein ve RNA’sını yok ederek onu işlevsiz hale getiriyor. Tuvalet ispirtosunu kullanmak için temiz bir beze bir miktar dökerek temizlemek istediğiniz yüzeye uygulayın. Madde kendiliğinden buharlaşacağı için silmenize gerek kalmayacak.
Temizleyici mendiller
Hijyenik mendillerde ağırlıklı olarak benzalkonium klorid kullanılıyor. Bu mendiller yüzey üzerinde basınçla uygulandığında (bastırarak) bakteriler mendile yapışıyor. Bu mendillerin aynı zamanda temizledikleri yüzey üzerinde antiseptik bırakan bir tabakaları bulunuyor. Böylece silme işleminden sonra yüzeyde kalan bakteriler de yok oluyor. Antiseptiğin kene ve köpekleri etkileyen koronavirüs türleri üzerinde de başarılı olduğu anlaşıldı. Ancak insanları etkileyen koronavirüs için durum farklı. Antiseptikler patojen hücrelerindeki yağların yapısını bozuyor. SARS-CoV-2 patojeni yağ içermiyor. Bu yüzden antiseptiklerin insanları etkileyen koronavirüslere karşı etkili olduğu söylenemez.
El hijyen sıvıları
Covid-19’a karşı korunmak için kullanılması gereken en önemli maddelerden biri el hijyen sıvıları. Tuvalet ispirtosu gibi birçoğu etanol içeriyor. En önemli husus, hijyen sıvısı alırken içerdiği alkol oranını kontrol etmeniz. En az %70 oranında alkol içermeli aksi takdirde virüsü ellerinizden tam olarak temizlemeyecektir.
Bunların yanı sıra bulunduğunuz alanın temiz hava aldığından da emin olun. Özellikle tek başınıza kalmıyorsanız veya çalışması gereken bir kişiyseniz bulunduğunu alanı sürekli havalandırın. Covid-19 taşıyıcısı birinin öksürüğü ile saçacağı virüs parçacıkları havada en az 3 saat kalabiliyor. Havayı temizlemek virüs parçacıklarını azaltarak bulaşma riskini de düşürüyor.
Kısaca özetlersek: Ellerinizi sürekli yıkayın, %70 oranında alkol içeren hijyen sıvısı kullanın, çamaşır suyu ile temizlik yapın ve pencerelerinizi açık tutun.