6 soruda ExoMars görevi hakkında bilmeniz gerekenler

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Roscosmos tarafından Mart ayında ateşlenen Trace Gas Orbiter (TGO) uzay aracı, geçtiğimiz hafta içinde Mars yörüngesine ulaşmıştı. TGO, dün başarılı bir şekilde Mars’ın yüzeyine inecek Schiaparelli keşif aracını yörüngeye gönderdi.

TGO, 19 Ekim’de Mars yörüngesinde konumlanacak. Schiaparell ise Kızıl Gezegen’in yüzeyine tıpkı Curiosity’nin 4 yıl önce gerçekleştirdiği gibi iniş yapacak.

Görevin hedefi ne?

ExoMars uzay aracı iki bileşenden oluşuyor: Bunlar TGO uydusu ve Schiaparelli keşif aracı. Çarşamba günü görev başladıktan sonra TGO Mars atmosferini incelmeye başlayacak. Metan ölçümleri ile gezegen yüzeyindeki muhtemel mikrobiyolojik yaşam kaynakları araştırılacak (Dünya’da metanın büyük kısmı canlıların faaliyetleriyle oluşuyor.

Schiaparelli ise yaklaşık sekiz Mars günü sürmesi beklenen görevinde Mars toprağını inceleyecek. Schiaparelli’nin Mars kumunda elde edeceği veriler ile yörüngeden toplanan bilgiler harmanlanacak. Böylece, Curiosity’nin bir zamanlar Mars’ta var olduğunu neredeyse kesinleştirdiği mikrobiyolojik yaşamın halen devam edip etmediği anlaşılmaya çalışılacak.

Ne zaman ateşlendi?

ExoMars uzay aracı 14 Mart günü Kazakistan’ın Baykonur Cosmodrome üssünden Proton-M roketi ile ateşlendi. Roketin birinci, ikinci ve üçüncü kademesi ateşlemeden 12 dakika sonra TGO’dan ayrıldı.

Uzay aracı, yaklaşık 10 saat içinde dört kev motorlarını ateşleyerek Mars rotasına girdi. Rotaya oturmasının ardından güneş panellerini açarak yoluna devam etti.

ExoMars, Mars ile arasındaki 480 kilometrelik mesafeyi 7 ayda kat etti.

Ayrılma ve iniş

TGO, dün görevdeki en kritik aşamalardan birini gerçekleştirerek Schiaparelli modülünden ayrıldı. Schiaparelli, TGO’nun Mars yörüngesinde konumlanacağı Çarşmamba günü yere inişe geçecek.

Schiaparelli, Opportunity’nin 2004’te iniş yaptığı Meridiani Planum bölgesine iniş yapmayı deneyecek. Curiosity’nin tırnak bırakmayan 7 dakikasını neredeyse tekrarlayacak olan Schiaparelli, ısı kalkanı yardımıyla atmosfere girdikten sonra paraşütlerini açacak.

İniş noktası

Schiaparelli’nin görevleri arasında, sığ Mars katmanlarıda su varlığını ve jeo-kimyasal yapıyı incelemek de var. Keşif modülü aynı zamanda kendisinden sonra gelecek Mars keşif araçlarının kullanacağı teknolojileri belirlemek adına büyük rol oynayacak. Ayrıca, iniş noktasının belirlenmesinde önemli veriler sunacak.

Opportunity’nin önemli yaşam izleri topladığı bölge, Mars ekvatorunun iki derece güneyinde kalıyor. Meridiani Planum’un özelliği, Dünya’daki sıcak su kaynakları ve sabit su kaynaklarında bulunan gri kristalin hermatitten içermesi.

Meridiani Planum’da bataryalarının tükeneceği ana kadar veri toplayıp analiz yapacak olan Schiaparelli, bölgede bir zamanlar antik okyanus ve göller olduğunu kanıtlayabilir. Schiaparelli’nin bataryaları Mars görevinde en fazla sekiz gün enerji sağlayacak.

Opportunity’ye komşu geliyor

Dünya’nın Mars’taki en uzun süreli elçisi olan Opportunity, iki yıl boyunca Victoria Krater’ini incelemiş, ardından yıllardır manzarasına doyamadığı Endeavor’a geçmişti.

Endeavor’un krater duvarını beş yıl boyunca inceleyen Opportunity, aradığı sırların daha derinlere inmek için kraterin merkezine ilerlemeye başladı.

ExoMars görevlerinin ilk fotoğrafları

TGO, Mars’a ilerlediği süreçte uzaktan birkaç poz almayı ihmal etmedi. Uzay aracı, ilk fotoğrafı Nisan ayında taşıdığı CaSSIS kamerası ile çekmişti.

İkinci ve alttaki fotoğraf ise 13 Haziran’da 40 milyon kilometre mesafeden elde edildi. Plüton’un Hubble tarafından çekilen fotoğraflarına benzeyen kare, uzay keşfinde alınan mesafeyi de özetler gibi karşımıza çıkıyor.