Galaksilerinin merkezinde turlayan iki süper dev karadelik keşfedildi

0
3844
2blackholes
2blackholes

Gökbilimciler, Dünya’dan 400 milyon ışık yılı ötede yer alan NGC 7674 galaksisinin merkezini her 100,000 yılda bir turlayan iki süper dev karadelik tespit etti. Karadeliklerin arasındaki mesafenin 1 ışık yılından daha az olduğu belirtildi. Toplam kütleleri Güneş’in 40 milyon katına eşit olan karadelikler, LIGO tesisi tarafından yaydıkları kütleçekim dalgaları sayesinde keşfedildi.

NGC 7674 merkezinde yapılan keşif, bugüne dek ortaya çıkarılan ikinci çift karadelik sistemini temsil ediyor. İlk çift karadelik sistemi 2006 yılında 0402+379 adı verilen galakside tespit edilmişti. Aralarındaki mesafe 24 ışık yılı olan iki karadeliğin toplam kütlesi 15 milyon Güneş olarak ölçülmüştü.

Bilinen en yeni ve ‘yakın’ çift karadelik sistemi, National Centre for Radio Astrophysics (NCRA-TIFR) araştırmacısı Kharb ve Dharam Vir Lal ile Rochester Teknoloji Enstitüsü’nden David Merritt tarafından keşfedildi. Yapılan keşif, kütleçekim dalgalarının tespiti ve doğrulanması adına büyük önem taşıyor. Galaksilerin merkezlerinde süper dev karadelikler barındırdıkları biliniyor. Yeni araştırma, galaksilerin merkezlerinde birbirine çok yakın çift karadelikler olabileceğine dair ilk doğrudan gözlemi temsil ediyor. Ayrıca, oldukça nadir olduğu düşünülen bu kozmik yapıların kütleçekim dalgaları oluşturan muhtemel bir kaynak olduğu savını güçlendiriyor.

İki ölü yıldızın uzay-zamanı büktüğüne dair en büyük kanıt
Çift karadelik sistemine ait radyo haritası. [LIGO]

İki karadelik zamanla kaynaşabilir

Astrofizikçiler, her biri Güneş’in milyonlarca katına sahip karadeliklerden oluşan çift sistemlerin var olabileceğini onlarca yıl öncesinden tahmin ediyordu. Galaksilerin çarpışması sonucunda galaksilerindeki karadeliklerin bir araya gelerek çift sistemler oluşturması fazlasıyla beklenecek bir durum. Her iki karadeliğin de zamanla yayılan kütleçekim dalgalarının etkisiyle tek vücut haline gelebileceği düşünülüyor.

NGC 7674 merkezinde yer alan çift karadelik sistemi, Çok Uzun Hatlı İnterferometre (VLBI) yöntemi ile ortaya çıkarıldı. Söz konusu yöntem, dünyanın farklı yerlerindeki radyo teleskopları eşzamanlı çalıştırarak tek bir teleskop haline getirebiliyor. Bu yöntem kullanılarak, Samanyolu’nun merkezindeki Sagittarius A* süper dev karadeliğine yönelik ilk optik gözlem gerçekleştirilmişti.

Samanyolunun merkezindeki karadelik ilk kez doğrudan gözlemlendi

VLBI sayesinde elde edilen açısal çözünürlük, insan gözünün algılayabileceğinden 10 milyon kat daha yüksek. VLBI ile NGC 7674’ün merkezinde tespit edilen iki farklı radyo dalgası yayılımı ortaya aşağıdaki görüntüyü çıkardı:

[LIGO]
David Merritt, çift karadelik sisteminin keşfi sayesinde benzer kozmik yapıların ‘Z-şeklindeki radyo kaynaklarında’ yer alıyor olabileceğini anladıklarını söyledi. Z-şekilli tanımı, iki galaksinin birleşmesi sonucunda aldıkları karmaşık yapı ve kazandıkları çok daha güçlü radyo sinyali yayma kapasitesinden geliyor.

Araştırma, Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.

Sagittarius A* üzerindeki araştırmaların ardından, astrofizikçiler Einstein’ın Görelilik Teorisi’ni NGC 7674 üzerinde de deneyebilir?

Einstein’ın teorisi en zorlu sınavı da geçmek üzere