The New York Times‘dan Elsie Chen ve Paul Mozur tarafından yapılan özel araştırma sonucunda, yaklaşık bir aydır kayıp olan Çinli bilim insanına ulaşıldı.
Esrarengiz güvenlik duvarı
Kime çalıştıkları tespit edilemeyen güvenlik birimlerince üniversite misafirhanesinde tutulan Jiankui’nin kimseyle yüz yüze görüşmesine şimdilik izin verilmiyor. İletişim sadece telefon ve e-posta aracılığıyla yürütülebiliyor. Güvenlik birimlerinin devlet adına mı, üniversite adına mı, yoksa başka bir birim adına mı çalıştıkları konusunda ise en ufak bir ipucu dahi yok. Hem üniversite hem de Shenzhen polisi konuyla ilgili ifade vermekten kaçınıyor.
He Jiankui’nin alıkonulduğu yer, Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Shenzhen, Çin.
Çin Hükümeti’nin geçmiş açıklamaları
Jiankui’nin ortadan kaybolmasını takiben paylaştığımız haberde Çin Hükümeti’nin araştırmaya yasak getirdiğini, Çin Bilim ve Teknoloji Bakanlığı’nın da çalışmayla ilgili soruşturma açacağı bilgisini paylaşmıştık.
Liu Chayou kurucu ortağı olduğu projede alıkonan meslektaşı için şu çarpıcı ifadeyi kullanıyor:Dedi ki: ‘Büyük haberler olacak.’ Yüzünde büyük bir gülümseme vardı. (…) Çalışanlara, ortaklara ve yatırımcılara karşı aşırı derecede sorumsuzdu. Açıklama yapmadan önce bizimle hiçbir şey paylaşmadı ve beklenmedik bir şekilde bununla başa çıkmak zorunda kalmış olduk.
Testler Jiankui’nin kendi başına karar verip uygulamaya koyduğu anlaşılan, Chayou’nun da ortağı olduğu Vienomics girişimi tarafından yürütülüyordu. Dolayısıyla şirketin ve Chayou’nun da soruşturmaya dahil edileceğindne söz edebiliriz.
Testler Jiankui’nin kendi başına karar verip uygulamaya koyduğu anlaşılan, Chayou’nun da ortağı olduğu Vienomics girişimi tarafından yürütülüyordu. Dolayısıyla şirketin ve Chayou’nun da soruşturmaya dahil edileceğindne söz edebiliriz.
Jiankui belki de bilim tarihine geçmenin hırsıyla böyle aceleci bir karar vererek tüm tepkileri üzerine çekmiş ve birçok suçlamayla da yüzleşecek olabilir. Ne var ki hastalıklardan diğer birçok probleme kadar çözüm ve korunma imkanı sunan bu biyofizik alanından daha fazla uzak duramayacağımız da bir gerçek. Belki de bunca tartışma gen değiştirme teknolojisinin etiğinden öte, bunu kimin yöneteceğiyle alakalı bir çekişmedir…
Bu yazının orijinali Yiğit Kırca imzası ile Gelecek Şimdi sayfasında yayınlnamıştır.
