Gökyüzünü süsleyecek gök olayı: Beş gezegen kavuşumu!

0
5699
gezegenkavuşumu
gezegenkavuşumu

Son 10 yılda ilk kez, bu beş gezegen bu hafta sabah gökyüzünün merkezinde sahne alacak: Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn 20 Ocak’ta şafak saatinde görünmeye başladıktan sonra, Şubat ayının son günlerine; 20 Şubat’a kadar gözlemlenmeye devam edilebilecek.

Beş gezegen gökyüzünde Jüpiter’in yükselmesiyle başlayıp bir yay boyunca hizalanacaklar ve Jüpiter’i gökyüzünde sırasıyla Mars, Satürn, Venuü ve Merkür takip edecek.

Gözlem yaparken teleskopa sahip olmayanlar ise, bu büyüleyici göksel manzarayı çıplak gözle görebilecekler; her ne kadar çıplak gözle gözlemlenebilecek olsa bile bir dürbün yardımıyla bu manzarayı daha farklı açıdan seyredebilirsiniz.

Beş gezegen kavuşumu olayını görüntülerken, ayrıca astronomi meraklıların her yıl Ocak ve Mart ayları arasında en görünür halde yakalanan Orion takımyıldızını yakalamaları için bir fırsatları olacak.

Güney Yarımkürede olanlar daha şanslı

NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndan Jane Houston Jones; “Teleskopa ihtiyacınız olmadan Orion yıldızlarının farklı renklere sahip olduğunu görebileceksiniz… Gün batımından hemen sonra birkaç saat yukarı bakmanız yeterli” diyor.

Evet, manzara 20 Şubat’a kadar gözlemlenebilecek, ancak uzmanların dediğine göre Merkür bu gök olayının sonuna doğru daha soluk görünecek. Bu gök olayını şafak doğmadan 45 dakika önce gözlemlemeye başlayabileceksiniz.

Gezegenleri tekrar aynı hizada görmek için 13 Ağustos’tan 19 Ağustos’a kadar bir fırsatınız olacak. O zamanki manzara alacakaranlığın etrafında yer alacak, ve güney yarım küredeki gökyüzü gözlemcileri bu olayı görmek için en iyi konumda bulunacaklar.

beşgezegen80dakikaönce
Ayrıca, gezegenleri gözlemlemek isteyenler Ay’ı rehber aracı olarak kullanarak da 27 Ocak-6 Şubat arasında gözlem yapabilirler. Gezegenler dünyanın herhangi bir yerinden sabah gökyüzünde görülebilir olmasına rağmen, aşağıdaki enlemler Kuzey Amerika için orta-kuzey bölgesini kapsamaktadır.

Aşağıdaki grafikler, 27 Ocak’tan 6 Şubat’a gökyüzünün tepesindeki bu beş parlak gezegeni görebilmek için Ay’ın konumunu gösteriyor:

şafakvaktindenönce
Görüntüleme araçları doğrultusunda, Ay gökyüzünde gerçekte daha büyük görünüyor. Avrupa ve Asya’da orta-kuzey enlem bölgesine benzer şekilde yerleştirilmiş gezegenleri saptarken Ay’ı görmek için bir önceki tarihlere doğru denk getirmek gerekiyor. Spica ise, Başak takımyıldızına bağlı bir yıldızdır. Yukarıdaki grafikte yeşil hat ekliptiği gökyüzünün tepe noktasının üstünden güneş, ay ve gezegenlerin yolunu gösteriyor.

şafakvaktindenönce2
Bonus Bilgi: Ekliptik, güneşin yolunu işaret eden hayali bir çizgidir. Bu, gökküre üzerine Dünya’nın yörüngesinin izdüşümüdür, yani gökyüzüne dünyanın yörüngesinin yansıtılmasıdır.

ekliptik_animasyon


Astronomik birimlerde –güneş sistemi mesafeleri– gezegenlerin göreli mesafeleri (güneş-Dünya mesafesi) :

Güneş sistemimizdeki gezegenlerin güneşten uzaklıkları. planetsforkids.org aracılığıyla
Güneş sistemimizdeki gezegenlerin güneşten uzaklıkları: planetsforkids.org

Güneş’ten gezegenlere olan ortalama mesafeler (AstronomikBirim):

Merkür: 0.387 AB
Venüs: 0.723 AB
Dünya: 1.000 AB
Mars: 1.524 AB
Jüpiter: 5.203 AB
Satürn: 9.529 AB
Uranüs: 19.19 AB
Neptün: 30.06 AB

Gezegenlerin güneş ve dünya’dan uzaklıklarını görmek için, buraya göz atabilirsiniz.

Benzer bir gezegen olayı en son 10 yıl öncesinde 15 Aralık 2004’ten, 15 Ocak 2005’e kadar sürmüştü. 2016 Ağustos ayında ise kısa bir süreliğine beş gezegenin tekrar gökyüzünde görünmesi bekleniyor.