Tesla’nın ardından 2018’de Faraday Future ve 2020’de Apple Titan ile iyice hareketlenecek sürücüsüz otomobil sektörü, dünya nüfusu ele alındığında hızlı internet teknolojisinin en ihtiyaç duyulacağı alanlardan birini temsil edecek. Öyle ki, akıllı evlerin başını çekeceği Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojisinin mobil versiyonu, akıllı araçlarda yaşanacak.
Açıkçası akıllı otomobil hayali kuranların şimdiden çocuğunun üniversite parasını biriktirmesi gibi kenara para koymaya başlaması oldukça mantıklı olur. Çünkü geleceğin akıllı araçları sadece otomobildekiler değil, havadakiler dahil tahmin edeceğimizden daha akıllı olacak.
Makineler arası iletişim (M2M), otonom otomobil ve akıllı lojistik alanında yaşanacak dönüşüm, ekonomik artılar öne çıktığı için 4.5G ve ötesindeki teknolojilerin getireceği en hızlı yenilik olma potansiyeline sahip. Gerçek zamanlı iletişim ile birbirine bağlanacak akıllı araçlar, sadece hayatı kolaylaştırmanın çok ötesine giderek küresel ekonomik modelleri değiştirmeye başlayacak.
4.5G ile akıllı araçlarda göreceğimiz değişimlerden söz etmeden önce, beklenen değişimlere kısaca bir değinmek ve önümüzdeki 20 yılda nasıl bir tablo ile karşılaşacağımızı anlamak gerekiyor. ABD Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Enstitüsü’nün (IEEE) 2012’de hazırladığı rapora göre, 2040’ta yollarda sadece otonom araçlar olacak. Günümüzde var olan ekonomik modeller, ileride çok daha büyük ekonomik tasarruf sağlayacak otonom araçların öne çıkmasını destekleyecek.
Örneğin, Morgan Stanley tarafından hazırlanan bir rapora göre, ABD’de sürücüler her yıl vakitlerinin sadece yüzde 4’ünü araç kullanarak geçiriyor. Öte yandan ABD yollarındaki mevcut 245 milyon aracın yeşil enerjili ve otonom hale gelmesiyle hem karbon salınımı ciddi ölçüde azalacak, hem de yılda en az 30 bin ölümün önüne geçilecek.
Tanıtıldığı ilk gün 4 milyar dolara denk gelen 130 bin ön sipariş alan Tesla Model 3, insanların akıllı araçlara olan düşkünlüğünü ortaya koyarken, son derece lüks bu araçların geleneksel teknolojilerle sunulmayacağını da gözler önüne seriyor.
Süper hızlı internet artık otomobillere lazım
Jaguar Land Rover’ın geliştirdiği ‘hayalet araba’ gibi artırılmış gerçeklik teknolojisine dayanan navigasyon sistemleri, günümüzde telefon ekranından takip etmeye çalıştığımız renkleri ve bazen kafamızı karıştıran sesli yönlendirmeleri tarihe karıştıracak ilk yeniliklerden biri.
4.5G, 4.4G-LTE ve 5G teknoloji entegreli akıllı araçların getireceği yenilikler ise bir gün mobil navigasyon uygulamaları aklımıza geldiğinde gülmemize neden olabilir. Süper hızlı mobil internetin sağlayacağı en büyük faydalardan biri, M2M teknolojisinin güçlenmesi olacak. Standart olarak veya yazılımla otonom hale getirilen araçlar, sahip oldukları ileri teknoloji alıcılar sayesinde bulundukları çevreyi gerçek zamanlı tarayacakları gibi birbirleriyle iletişim halinde olacaklar.
M2M ile araçlar birbirlerine veri aktaran geniş ağları temsil edecek ve kritik bir bilgi yoldaki tüm sürücülerle paylaşılabilecek. Kısaca, bir bilginin bir kişi tarafından uygulamaya eklenmesi veya bir merkezden yayılmasına gerek kalmayacak. Akıllı araçlar bilgiyi anında paylaşacak ve değerlendirecek. Örneğin kilometrelerce ötedeki yol durumu gerçek zamanlı ekranınıza aktarılacak, farklı bölgelerdeki araçların topladığı verilerle hava durumu an be an birçok bölge için ekranınızda olacak. Yani meteoroloji bilgilerini radyodan değil, yoldaki araçların alıcılarından toplayan otomobil bilgisayarınızda göreceksiniz.
Yol ve hava durumu tahmini, bugün sahip olduğumuz navigasyon tarifinin çok daha gelişmesini sağlayacak. Buluta aktarılacak verilerin analiz edilmesiyle araç bilgisayarı en iyi alternatifi belirleyecek.
Sadece sürücüler için değil, hava, kara ve deniz nakliyatında da M2M büyük faydalar sunacak. Lojistiğin optimum ayarlanması ve en az gecikmeli nakliyat imkanı, büyük ekonomik artılar sunacak. Bu alanda dikkat çekebileceğimiz en iyi örneklerden biri, Nisan ayında Volvo ve Daimler gibi firmaların katılımıyla gerçekleşen ve sürücüsüz bir kamyon filosunun Avrupa boyunca yol aldığı European Truck Platooning Challenge. Hibrit veya tamamen yeşil enerjili filolar, başlangıçtan varış noktasına kadar ara vermeden iletim yapacak.
Ulaşım yeni bir çağa giriyor
Otobüslerin durağa ne zaman geleceğini dakika olarak görmek bugün yeterli gelebilir. Ancak 4.5G ve ötesi sayesinde ileride bu çok farklı olacak.
Yolcular, mobil cihazları sayesinde otobülerle ve diğer araçlarla gerçek zamanlı bağlantı kurarak tüm bilgileri alabilecek. Örneğin durakta kaç yolcu olduğu veya yol tıkanıklığı bilgisi şoföre iletilebilecek.
Karada ve havada internet erişimi sayesinde, birkaç parçadan oluşacak yolculuklarınızı da çok daha rahat yapabileceksiniz. Uçakta araç kiralayabilecek veya otomobilinizin havaalanı parkına gelmesi için komut verebileceksiniz.
Zor günlerde ise akıllı araçların kullanımı hayatınızı kurtaracak marifetler sunacak. Yolların hava şartları nedeniyle kullanılmaz olduğu saatlerde mobil erişimle hemen kendinize alternatif bir yol seçebileceksiniz. Trenle gideceğiniz yere ulaştıktan sonra, havanın düzelmesi halinde otomobilinizi sizi alması için çağırabileceksiniz.
İleride bilim-kurgu sahnelerinden çıkarak gerçeğe dönüşecek olan yeni nesil ulaşım ve lojistik, tabii ki büyük bir güvenlik yükü getirecek. Trafikte kaza oranının neredeyse sıfıra inmesi, gecikme olmaması ve verilerin doğru analizi için çok güçlü bir internet altyapısı gerekli olacak.
4.5G ile önü açılan süper hızlı ve etkin internet ağları, sinyal akışının kesilmediği, aynı anda binlerce araçtan gelen verinin gecikme yaşanmadan iletilebildiği ve bulut üzerinde sayısız işlemin milisaniyelerde gerçekleştiği bir teknoloji sunacak.
Yapay zeka işsizliği artıracak ama…
4.5G ile adım atacağımız nesnelerin interneti, akıllı ev, akıllı şehir ve akıllı araç dünyası, kahve makinesi ile otomobilinizi garajınızdan çıkardığınız ve uyurken otobanda yolculuk yaptığınız günlerin temelini atacak.
Fabrikalarda M2M teknolojisi ile yüzde 100 verimli ekip işi çıkaracak olan robotlar, elektronik eşyaları insanlara kıyasla belki de en az 5 kat hızlı bir araya getirecek. Sadece şoförler açısından bakıldığında, Uber’in ABD’de 2025’e kadar 10 milyon kişiyi işsiz bırakabileceği tahmin ediliyor. Eğer teknoloji hem yeşile hem de ekonomiye katkıda bulunacaksa, bu büyük soru işareti de sanırım akıllı bir şekilde çözülebilir. Sonuç olarak, makinelerden arta kalan gıda, yakıt ve zaman uzay çağına adım atmaya hazırlanan insanlığa birçok keşfedilmemiş fayda sunabilir.