Buckingham Astrobiyoloji Merkezi’nden Profesör Chandra Wickramasinghe, coronavirüs’ün Çin’e geçtiğimiz yıl düşen bir meteroit ile Dünya’ya ulaştığını savundu. Diğer bilim insanları aynı görüşte değil.
Şu ana kadar iki binden insanın hayatına mal olan coronavirüs hakkında en ilginç iddialardan biri, hastalığın Dünya dışından geldiği. Profesör Chandra Wickramasinghe, coronavirüs’ün Ekim 2019’da Çin’in kuzeyine düşen bir “alev topu” ile Dünya’ya taşınmış olabileceğini öne sürdü. Alev topu derken, tabii ki atmosfere giriş esnasında alev alan bir meteroitten bahsediyoruz. Öte yandan, Wickramasinghe’ın iddiasının aksine söz konusu alev topunun bir meteroit olduğunu kanıtlayacak hiçbir parça bulunamamıştı.
Bilim insanı tarafından savunulan teori ise bilimde “panspermia” olarak biliniyor. Teoriye göre bir meteroit içinde sıkışmış olan parazitler eğer meteroit atmosfere giriş esnasında yanıp yok olmazsa ve düştükleri gezegende belirli yaşam koşulları varsa hayatta kalabilir. Tabii ki, Dünya veya başka bir gezegene ulaşmadan önce söz konusu uzaylı parazitlerin yolculuk boyunca da hayatta kalması gerekiyor. Tardigratlar, organik yaşamın uzayda hayatta kalabilen uç noktadaki örneği olarak akıllara geliyor. Peki ya virüsler?
Wickramasinghe, The Express sayfasına yaptığı açıklamada “coronavirüs’ün aniden ortaya çıkmasının uzay ile bağlantısına işaret ettiğini” ifade etti. Meteoritin iç kısımlarında 2019-nCoV virüsüne ait parçacıkları içeren monokültür sakladığını öne süren bilim insanı, uzaylı parazitlerin kuyrukluyıldızlar aracılığıyla Dünya’nın troposfer tabakasına taşınabileceğini belirtti.
Ne kadar doğru?
IFLS sayfasına konuşan bulaşıcı hastalıklar uzamnı Dr. Dominic Sparkes, “SARS-CoV-2 virüsününün uzaydan gelmediğini gösteren en önemli ipucunun diğer coronovirüsler ile olan yakın olduğunu” söyledi. Sparkes, coronavirüs’ün 2000’li yılların başında etkili olan SARS ve halen hastalıklara neden olabilen MERS ile yakın bağlantısı bulunduğunu belirtti.
SARS-CoV-2 virüsünün bir meteoritten geldiği olasılığını değerlendirirsek, benzerleri gibi uzayda ortak özellikler taşımalarını sağlayacak bir ortamda evrimleşmiş olmaları gerekiyor. Meteoritler, asteroidlerin milyonlarca yıl değişim göstermeden uzayda savrulan parçalarını temsil ediyor. Haliyle, farklı meteoritlerde birbirine benzer virüslerin evrimleşmiş olması çok düşük bir ihtimal.
Dahası, birbiri ile ilişkili coronavirüs’lerin ikisi de hayvandan insana bulaşan hastalıkları temsil ediyor. SARS, yarasalardan misk kedilerine, oradan insanlara bulaşırken, MERS develerden insanlara bulaşmıştı. Sparkes, “Coronavirüs’ün vahşi hayvanların ölülerini ve etini satan bir marketten çıktığı varsayımı ele alındığında aynı teori öne sürülebilir” ifadesini kullandı.
Atmosferden geçebilmesi mümkün olmazdı
Yine de SARS-CoV-2’nin bir göktaşında evrim geçirdiğini düşünelim. Virüsün sağ salim Çin’e giriş yapabilmesi için atmosferimizden sağ çıkması gerekiyor. Atmosfere girişte parçalanarak yok olmayan meteoritlerin sıcaklığı 1.648 dereceye kadar çıkıyor. Bu şartlar altında patojenin hayatta kalması mümkün olabilir mi?
Sparkes, “yüksek sıcaklıklarda hayatta kalabilen termofil bakteriler bulunduğunu ancak söz konusu sıcaklıkların 40 ile 122 derece arasında değiştiğini” belirtti. Akla gelen ilk örnek, ortadan kaldırması çok zor olan prion proteini (PrP).
Prionlar, beyinde hasar oluşturan Creutzfeldt-Jacob hastalığına (CJD) neden oluyor. Semptomları hafıza, denge ve görme kaybının yanı sıra konuşma zorluğu olarak beliren hastalığa kapılanlar genelde bir yıl içinde hayatını kaybediyor. Sparkes, patojenleri öldürebilmek için en fazla 180 derece sıcaklığa çıkıldığını, prionların bile 1,000 derece üzerinde hayatta kalabilmesinin son derece düşük bir ihtimal olduğunu söyledi.
Haliyle, hayvandan insana geçmiş iki hastalıkla bağlantısı olan SARS-CoV-2’nin aynı şekilde insanlara bulaştığı kesin iken uzaydan geldiğini iddia eden başlık atmak, sahte haber tanımının ötesine geçemiyor.