Mars InSight Kızıl Gezegen’in rüzgarlarına ait ilk ses kaydını gönderdi

0
4913
Insight Mars dijitalx 08
Insight Mars dijitalx 08

Mars’ın Elysium Planitia bölgesine iniş yapan Mars InSight, 1 Aralık günü Kızıl Gezegen’in rüzgalarlarına ait sesleri kaydetti. Kuzeybatıdan güneydoğuya saniyede 16 ile 24 km/s hızla esen rüzgarların, yörüngeden gözlemlenen hortumların yönüyle uyuştuğu belirtildi.

NASA Jet İtki Laboratuvarı’ndan (JPL) Bruce Banerdt, “Mars rüzgarlarına ait ses dalgalarını yakalamanın beklenmedik bir şekilde geliştiğini ama amaçlarının hareket eden her şeyi tespit etmek olduğunu” ifade etti.

InSight’in sismometresi ile titreşimlerini yakaladığı rüzgarların gürültüsünü duymak için mutlaka bir kulaklık kullanın.

Sesler nasıl elde edildi

Rüzgarlara ait titreşimleri InSight’ın iki donanımı elde etti. Bunlar kondu içindeki hava basınç alıcısı ve güvertesinde yer alan sismometre. Sismometre, ileriki günlerde robotik kol ile yere konuşlandırılarak Mars derinliklerinin sesini dinleyecek.

İki donanım, rüzgarların gürültüsünü farklı şekillerde dinledi. Yedek Taşıma Yükü Alıcı Alt Sisemi’nin (APSS) parçası olan ve meteorolojik veri toplamakla sorumlu basınç alıcısı, havadaki titreşimleri direkt olarak algıladı. Sismometre (SEIS) ise InSight’ın 2,2 metre genişliğindeki güneş panellerine vuran rüzgarın titreşimlerini yakaladı.

InSight’ın rüzgar titreşimlerine ait elde ettiği veriler. [NASA]
SEIS ile rüzgar titreşimlerini yakalamak sürpriz oldu çünkü bu fırsatı bir daha elde edemeyeceğiz. Birkaç hafta içinde rüzgar ve ısıya karşı koruma kalkanı ile yüzeye yerleştirilecek olan SEIS, sadece Mars’ın derinliklerini dinleyecek. Bir marsquake, yani Mars depremi yaşandığı zaman gezegenin içinde oluşan vibrasyonları tespit edecek olan SEIS, Kızıl Gezegen’in iç yapısı hakkında bugüne dek bilinmeyen bilgiler sunacak.

InSight ekibinde yer alan Tom Pike’ın keşif aracı için yorumu belki de en iyi özetlerden biri: “InSight’ın dev bir kulaktan farkı yok… Güneş panelleri bile rüzgarın basınç dalgalanmalarına tepki veriyor. Sanki InSight kulağını dayıyor ve Mars rüzgarının nabız gibi atışını dinliyor. Güneş panellerinden gelen titreşimlerin yönüne baktığımızda, iniş noktasındaki rüzgar yönü ile aynı olduğunu doğruladık.”

Mars InSight uzay aracı hakkında tüm bilmeniz gerekenler

İlk sesleri Opportunity kaydetmişti

Yukarıdan anladığımız kadarıyla InSight harika çalışıyor ve her gün topladığı veriler ve gönderdiği fotoğraflar ile uzay-keşfinin önümüzdeki iki yılda en aktif öncülerinden biri olacak. Onun açtığı yolda ilerleyecek uzay aracı Mars 2020’nin son güncellemeleri gönderilen veriler ile yapılacak.

Mars rüzgarlarını teknik olarak ilk kez detaylı bir şekilde duymuş olabiliriz. Ancak Mars yüzeyindeki ilk sesleri Kızıl Gezegen’de tam 14 sene görev yapan Opportunity kaydetmişti. Haziran 2018’de Dünya’ya son sinyalini gönderen Opportunity’nin Mars’ta kat ettiği 42 kilometrelik mesafede kaydettiği sesler, bir araya getirilmişti: