Ay’da koloni kurmak adına uzun yıllardır planlar ABD, NASA’nın attığı hamle ile uzun yıllar alacak sürecin yol haritasını belirledi. Süreç, kolonilerin temellerini atacak robotik uzay araçlarının gönderilmesiyle başlayacak. Bu aşamada NASA’nın işbirliği yapacağı firmalar ise şunlar:
Lockheed Martin, Astrobotic, Moon Express, Masten Space Systems, Deep Space Systems, Draper, Firefly Aerospace, Intuititve Machines ve Orbit Beyond.
Elon Musk’ın patronu olduğu SpaceX’in veya Jeff Bezos’un kurduğu Blue Origin ise listede yer almadı. Her iki firmanın Ay koloni programında yer almak istedikleri biliniyordu.
Söz konusu program “NASA CLPS Program”i yani Ticari Ay Taşıma Yükü Hizmetleri adını taşıyor. NASA’nın Nisan ayında ilan verdiği ve Ekim ayında sonlanan başvurularda, 2019’dan itibaren Ay’a robotik uzay aracı gönderen firmaların seçileceği belirtilmişti. Ay’a gönderilecek robotik uzay araçlarının en az 10 kg taşıma yükü iletebilmesi gerekiyor.
NASA’nın ticari taşıma yükü programı ile aynı zamanda Ay’ın minerallerini de keşfetme amacı var. Kimysal bileşimi daha iyi analiz edilecek uydumuzun ileride inşa edilecek robotik üslerin tasarımını belirleyeceğini söylemek yanlış olmaz. Bu aşamada NASA yetkilisi Thomas Zurbuchen, “insan keşfi ile robotik keşfin beraber ilerlemesi en iyi fırsatları sunacaktır” sözüne dikkat çekmek lazım.
Moon Express 2020’de Ay’a robotik üs kurmak istiyor
:no_upscale()/cdn.vox-cdn.com/uploads/chorus_asset/file/8941363/Peregrine_1.jpg)
Trump Ay’a ayak basacak mı?
NASA’nın yeni programı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Aralık 2017’de imzaladığı “Uzay Poltikası Yönergesi 1″in devamı niteliğinde. Yönergenin içeriği de, Trump’ın en büyük kartlarından birini temsil ediyor: Ay’a geri dönmek. Bu aşamada küçük robotik uzay araçları yolu açacak, ardından mürettebatlı büyük robotik uzay araçları Ay’a gidecek.
NASA’nın anlaştığı firmalara önümüzdeki 10 yıl içinde yapılacak Ar-GE süreci için toplamda 2,6 milyar dolar yardım yapılacak. Seçilen uzay-havacılık firmaları robotik araçlarını ateşlemek için kendi roketlerini bulmak zorunda. Kısaca dışarıdan kaynak sağlamak temel çözüm olacak gibi görünüyor. Bu aşamada SpaceX ve Blue Origin de kısmen programa dahil olabilir.
Dokuz firmanın yerel ve uluslararası sektörlerde işbirlikleri kurmuş olması da programın gelişmesine katkıda bulunacak bir etken. Örneğin Draper Japon startup ispace’in yanı sıra General Atomics ve Spaceflight Industries ile işbirliği yapıyor. ABD hükümetinin Ay’a seyahat için resmi izin verdiği ilk firma olan Moon Express ise Sierra Nevada Corporation, NanoRacks, Paragon Space Development Corporation ve Odyysey Space Research firmaları ile çalışıyor.
Umuyorum (ve aslında eminim), NASA’nın Ay programı hayal kırıklığı yaratan Google XPrize’a benzemeyecektir. 2019 kadar erken bir tarihte robotik uzay araçlarının Ay’a gittiğini görmek de harika olur. Nihayet 40 yılı aşkın bir süre sonra tekrar Ay’a gidilmesi için birilerinin kolları sıvamış olması da ayrıca sevinç verici.