Yunanistan’ın en doğal ve erişilmesi güç adalarından biri olan Semadirek (Samothraki), insan nüfusunun 15 katına ulaşan keçiler nedeniyle erozyon ve kuraklık tehdidi altında.
Denizin ortasından yükselen dev bir dağı andıran Semadirek, Yunanistan’ın gözde turistik adalarının tersine son derece sakin ve düzenli tekne seferlerinin bile olmadığı bir yer. UNESCO Biyosfer Koruması altına alınmayı uman Semadirek, meşe ve kestane ağaçlarıyla dolu ormanları, göz alıcı şelaleleri ve kumsalları ile aynı zamanda eşsiz bir doğa harikası. Maalesef, ada şu an keçilerin işgali altında.
Semadirek’te on yıllar boyunca artmaya devam keçi nüfusu, bugün yerleşimci sayısının 15 katına ulaşmış durumda. Küçük kasabanın sokaklarını arşınlayan keçiler, aynı zamanda doğal örtüsüne de zarar verdikleri adayı erozyon tehdidi ile karşı karşıya bırakmış durumda.
Semadirek halkı, adanın ekoloji ve ekonomisini tehdit eden keçiler ile nasıl baş edeceklerini bilemezken, keçiler sokaklarda koşturuyor, evlerin damlarında geziniyor, ağaçlardan arabaların üzerine sıçrıyor. Haliyle, aşırı otlama nedeniyle Semadirek ciddi erozyon tehdidi ile boğuşuyor.
Keçilerin tamamen çıplak bıraktığı yamaçlar nedeniyle iki yıl önce yaşanan yağmurlar sele neden oldu ve kasabanın meydanı ile yollarını süpürdü. Samothraki Derneği’nin başında yer alan George Maskalidis, “erozyonu tutacak büyük ağaçların ortadan kalktığını, bu yüzden erozyonla gelen çamurun doğrudan üzerlerine aktığını” söyledi.
Ege Denizi’nin kuzeyinde kalan Semadirek’e, Türkiye sınırındaki Dedeağaç’tan (Alexandroupoli) iki saatlik tekne yolculuğu ile ulaşılabiliyor. 3,000 yerleşimcinin bulunduğu ada, geride kalan Yunan adalarına kıyasla turizm patlamasından yararlanabilmiş değil. Ana geçim kaynağı olan hayvancılık ise yeterli geçim kaynağı sağlamazken keçilerin adayı işgal etmesine kapı açtı.
Çok keçi, az alternatif
1990’ların sonlarında 75,000’e ulaştığı düşünülen keçi popülasyonu, adanın dört bir yanını işgal etti. Hatta, adanın belli kısımları “aşırı kemirme” sonucu yok oldu.
Otlak alanın zamanla azalması keçi sayısının 50,000 altına düşmesini sağladı ancak sorunlar çözülmedi. Keçilerin yetersiz beslenmiş olması kesilmelerini engelliyor. Dahası, yemlerin çok pahalı olması yeşil alanların korunmasının önüne geçiyor. Ek olarak, toprağın aşırı otlamadan dolayı kuraklaşması ağaçların büyümesinin önüne geçiyor.
Tüm bunlar yetmezmiş gibi yün, deri, et ve süt fiyatlarının düşmesi, hayvancılık ile geçinen Semadirek halkının geçimini zorlaştırdı. Çiftçilerden Yiannis Vavouras, “Birçoğumuz pes etti. Eğer başka bir işim olsaydı keçileri bir kenara bırakırdım… Bir kahve alacak kadar para kazanmıyorsunuz” ifadesini kullandı.
Semadirek halkı, keçilerin hortlamasında iyi denetlenmeyen ve uzun dönem planlaması yapılmayan AB sübvansiyonlarının da rol oynadığını düşünüyor. Adanın gelinen noktada elindeki sürüleri küçültmekten başka bir çaresi yok. Nasıl yapılacağı ise şu an belli değil.