Pazar, Aralık 8, 2024
More

    Samanyolu’ndaki süper hızlı yıldızlar uzaklardan gelen ziyaretçiler olabilir

    Anlaşılan o ki, bazı yıldızların gökyüzünde hızla ilerlemesi Samanyolu Galaksisi’nin atlı karınca gibi dönmesinden kaynaklanmıyor. Gaia görevinde Temmuz 2014 ile Mayıs 2016 arasındaki gözlemlerin analizlerini tamamlayan gökbilimciler, “yüksek hızlı” yıldızların çok ötelerden geliyor olabileceğini tespit etti.

    Yaklaşık iki sene süren gözlemler 1,7 milyar yıldız hakkında veri içeriyor. Yıldızların hareketleri Samanyolu’nun eski zamanları hakkında bilgi sunuyor. ESA’nın tanımıyla “Ay yüzeyindeki bir madeni parayı bile tespit edebilecek” çözünürlüğe sahip olan Gaia, hiper hızlı yıldızları da mükemmel doğrulukla takip edebiliyor.

    Tanımlarından anlaşılacağı gibi birçok yıldıza kıyasla çok daha hızlı hareket eden bu yıldızların Samanyolu’nun merkezinde yatan süper dev karadelik Sagittarius A* tarafından tetiklendiği ve çekim kuvvetlerinin etkileşimiyle hızlanan yıldızların, Samanyolu’nun dışına doğru ilerlediği düşünülüyordu. Gaia verileri, bunun doğru olabileceğini gösterdi.

    Araştırmada yer alan Britanya Kraliyet Astronomi Topluluğu’ndan Elena Maria Rossi, “3D hız ölçümleri tam olarak yapılan yedi milyon Gaia yıldızının verileri, bu yıldızların Samanyolu’ndan kaçabilecek hızlarda ilerlediğine işaret etti” ifadesini kullandı.

    Dahası, bu yıldızlar Samanyolu’na diğer galaksilerden gelmiş olabilir.

    Araştırmada yer alan bir diğer isim Tommaso Machetti, “Tespit ettiğimiz yüksek hızlı yıldızlar galaktik merkezden uzaklaşmak yerine ona doğru ilerliyor… Samanyolu’nun derinliklerine ilerleyen bu yıldızlar başka bir galaksiden gelmiş olabilir” dedi.

    Tespit edilen hiper hızlı 20 yıldızdan yedi tanesi (kırmızı) Samanyolu’ndan kaçabilir. 13 tanesi ise galaksinin merkezine ilerliyor. [ESA/NASA]

    Gaia verilerinin analizi 2020’li yıllara uzanacak

    Araştırmacılara göre, yıldızlar süper dev bir karadelik ile etkileşime girdiklerinde yüksek hızlara ulaşabilirler. Bu da, yakınlarda henüz tespit edilmemiş karadeliklerin olduğuna işaret edebilir. Rossi’ye göre bir ikinci olasılık, yüksek hızlı yıldızların bir çift yıldız sisteminden gelmeleri. Sistemdeki diğer yıldız süpernova ile hayatına son verdiğinde, geride kalan yıldız yüksek bir hızla Samanyolu’na doğru savrulmuş olabilir.

    Gökbilimciler hiper hızlı yıldızları inceleyerek Samanyolu’nun etrafındaki galaksilerin davranışları hakkında daha fazla bilgi elde edebileceklerini belirtti. Şu ana kadar tespit edilen yıldızların nereden geldiği sorusuna yönelik ilk tahminler Büyük Macellan Bulutu ve Samanyolu’nun halkası. Kraliyet Astronomi Topluluğu, 2020’li yıllarda Gaia’nın veri tabanlarına dayanan en az iki analiz daha yapılacağını belirtti.

    Tamamlanması iki yıl süren, neredeyse iki yıllık araştırmanın bulguları Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlandı. Diğer araştırmalar için ne kadar büyük bir zaman ve çaba gerekecek, düşünmesi bile insana derin bir his veriyor.

    Gaia’ya ait galaktik manzaranın farklı dalgaboylarındaki görünümü. [ESA]

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler