Ceres’in parlak noktaları ortaya çıktı

0
3860
haulani02
haulani02

Dawn uzay aracı, bir yıldan uzun süredir devam eden Ceres gözlemlerinde yüzeye en yakın gözlemini gerçekleştirdi. Asteroit Kuşağı’nın en büyük göktaşına 385 kilometre sokulan Dawn, ne içerdiği merak edilen parlak noktaların da en detaylı görüntüsünü elde etti.

Gelen ilk detaylı görüntüler, 34 kilometre genişliğindeki Haulani kraterine ait. Krater duvarlarında geçmişte yaşanan erozyonun izlerini taşıyan Haulani, orta noktasında pürüzsüz bir yüzey, merkezinde ise çatlağı andıran bir tepeye sahip. Sahte-renkli fotoğraflarla Haulani içindeki materyalin bileşenleri anlamaya çalışan bilim insanları, maviye çalan materyallerin Ceres’teki genç yapılara işaret ettiğini düşünüyor.

Haulani krateri. [NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/PSI]
Haulani krateri. [NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/PSI]

Las Vegas’ı kıskandıracak parlaklık

Dawn kamera ekibinde yer alan Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü’nden Martin Hoffman, “Haulani, Ceres’in yüzeyinde yakın geçmişte yaşanmış bir çarpışmanın özelliklerini mükemmel bir şekilde gözler önüne seriyor. Krater yüzeyinin neredeyse tümü çarpışma meteorlarından arınmış ve rengi yüzeydeki daha eski alanlardan belirgin bir şekilde farklılaşıyor” bilgisini verdi.

Kraterin kenarları düz çizgilerle belirlenmiş gibi çok köşeli olması da dikkat çeken bir diğer bulgu. Çünkü Dünya dahil olmak üzere birçok gezegende çarpışma izlerini temsil eden kraterler dairesel. Dawn ekibi, Ceres’in yüzeyindeki Haulani ve diğer kraterlerde görülen çok köşeli şeklin, geçmişte yaşanan tektonik faaliyetler ve yüzey altında bulunan fay hatlarından kaynaklandığını düşünüyor.

Ceres’in birçok bulgu saklayan en gizemli krateri ise muhtemelen Oxo. 10 kilometre genişliğindeki Oxo, Las Vegas gibi parlayan Occator’un ardından Ceres’in en çok ışık yansıtan ikinci krateri. Boylamı 0 derece olan baş meridyene çok yakın olan Oxo, Ceres haritasının köşesinde küçük bir detay olarak kaldığı için sanki gözlerden uzak kalmak istiyor gibi belirmişti. Oxo’nun krater duvarları bir hendeğin içinde birikmiş gibi dibe çöktüğü için diğer kraterlerden farklı bir yapı sergiliyor. Dahası, krater yüzeyindeki minerallerin Ceres’in diğer bölgelerinden farklılaştığı düşünülüyor.

Dawn ekibinden Chris Russell, ‘küçük Oxo’nun Ceres’in yerkabuğunu anlamak için en önemli bulguları sunabileceğini’ belirtti.

Oxo krateri. [NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/PSI]
Oxo krateri. [NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/PSI]