Günümüzün en karlı işlerinden biri olan atıktan ısı ve enerji üretimi, artan nüfus ve pislik sayesinde geleceğin en çok para basan sanayilerinden biri olmaya devam edecek. Dahi olmayı gerektirmeyen öngörüyü destekleyen en belirgin örnek, Hong Kong’un kuzeyinde yer alan 7 milyon nüfuslu Şenzen’de inşa edilen atıktan enerji üretim tesisi.
2020’de tamamlanması beklenen tesis, Şenzen’de giderek bir sorun halini alan yasadışı çöplüklerin ve izinsiz arazi doldurmaların önüne geçecek çözüm olarak görülüyor. Dahası, Çin hükümeti atıktan enerji üretimine fazlasıyla önem veriyor.
Fast Company sitesinde yer alan bilgiye göre, Şenzen’deki tesis Çin hükümetinin gelecek üç yılda inşa etmeyi planladığı 300 atıktan enerji tesisinden biri. Çöpleri yakarak enerjiye çevirmenin en ilginç kısmı da, ne kadar çevre dostu olduğu tartışmasına kimsenin fazla girmek istememesi. Söz konusu Çin olunca, herkes çöp yığınlarından acilen kurtulmayı öncelik edinmiş durumda.
Bu konuda en dürüst yorum, Şenzen’deki tesisi tasarlayan Danimarka merkezli Schmidt Hammer Lassen Arcitects firmasından Chris Hardie’ye ait. “Atıktan enerji fabrikaları bir enerji çözümü sunmuyor… Bu atıklarla baş etmemizi ve onları yan ürün olarak enerjiye çevirmemizi sağlayan bir süreç. Şehirler atıklarını azaltmak ve geri dönüşümü artırmak için yöntemler arıyor. Biz Çin’e geri dönüşüm özelliği bulunan ilk tesisi tasarlayarak bu amaca hizmet ediyoruz.”
Bu işin mantığı nerede?
Hardie’nin not düştüğü bir diğer nokta, arazi doldurmak için kullanılan çöplerin ayrıştırılmasıyla ortaya çıkan CO2’nin, çöplerin yakılmasıyla oluşan sera gazlarını ikiye katladığı. Sonuç olarak çöplerin arazi doldurmak için kullanması büyük oranda engellenecek olsa da, ortaya muazzam miktarda CO2 çıkacak.
İşte bu noktada, Şenzen’deki fabrikanın bir dengeleyici unsura sahip olması gerekiyor. Bu da, fabrikanın 1,6 kilometre uzunluğundaki çatısında 44 bin metrekarelik alana kaplayacak güneş panelleri olacak. Dev tesis bu sayede kendi elektriğini üreteceği gibi yakınlarındaki hanelere de enerji sağlayacak.
Hardie’ye göre yenilebilir enerjiye sahip bir fabrikanın en büyük etkisi eğitim alanında olacak. “Atıklarla mücadele tamamen eğitimle bağlantılı. Bu mücadelenin boyutunu anlamak da eğitim sürecinin bir parçası. Bu tıpkı 1950’li ve 60’lı yıllarda sigara içmenin zararları hakkında bilinçlenmeye benziyor. Eğer atıkların verdiği zararı bilmezseniz, üretmeyi de kesmezsiniz.”
Şenzen’deki tesis, doğa ve insanlığın geleceği için olumlu sinyaller veren en yeni mega yapılardan bir tanesi. Teknolojinin sunduğu imkanlar geliştikçe insanlık sorunlarını aşmak için mega yapılar inşa etmeye başlıyor ancak bu yöntemin kesin çözüm olmayacağını da biliyoruz. Hardie’nin dediği gibi göz ardı ettiğimiz birçok şeyin verdiği zararı fark etmek zorundayız.