Çin, Kızıl Gezegen’e gönderdiği ilk keşif aracını başarıyla indirerek uzay keşif tarihinde bunu başaran ikinci ülke oldu.
Çin’in ilk gezegenlerarası görevi Tianwen-1, 14 Mayıs’ı 15 Mayıs’a bağlayan gece TSİ 02:11 sularında Mars’a iniş yaptı. Çinli yetkililer uzay aracının indiği konumu ve iniş vaktini doğrulamadı. “Cennetlik Sorular” anlamına gelen Tianwen-1, Temmuz 2020’de Long March 5 roketi ile ateşlenmişti.
Mars’ın yörüngesinde üç ay turlamasının ardından, keşif aracı taşıyan Tianwen-1 iniş aracı yörünge aracından ayrılarak yüzeye inişe geçti. Mars atmosferine girmesi ile Tianwen-1 tıpkı Curiosity ve Perseverance’ın tanık olduğu “yedi dakikalık terör” sürecinden geçti.
İniş esnasında ısı kalkanı ile korunan Tianwen-1, paraşütü ile Utopia Planitia bölgesine sağ sağlim inmeyi başardı. Söz konusu bölge, Mars’ın kuzey yarımküresinde yer alan devasa bir çarpışma havzasını temsil ediyor. Yine tıpkı Curiosity ve halefi Perseverance’ın yaptığı gibi iniş aracı yere yumuşak iniş yapmak için iniş roketlerini kullandı.
Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) her ne kadar inişi doğrulamasa da, uzay aracının Mars’a inişi Çin Küresel Televizyon Ağı (CGTN) ve Makau Bilim ve Teknoloji Üniversitesi tarafından duyuruldu.
Tianwen-1’in gövdesinde taşıdığı keşif araacı Zhurong, adını antik Çin mitolojisindeki ateş tanrısından alıyor. Aktif olmasının ardından, Zhurong’un en az 90 Mars günü (Kızıl Gezegen’de günlerin 40 dakika uzun olması vesilesiyle 93 Dünya günü) görev yapması bekleniyor. Mars’ın kimyasal bileşenlerini inceleyecek olan Zhurong, aynı zamanda buz-su izleri arayacak. NASA Viking 2 uzay aracının 1976’da iniş yaptığı Utopia Planitia’da çok yüksek miktarda buz-su olduğu tahmin ediliyor.
NASA Spirit ve Opportunity keşif araçları ile benzer büyüklükteki altı tekerli Zhurong, iki panoramik kamera, yer tarama radarı ve manyetik alan dedektörü dahil toplam altı bilimsel donanım taşıyor. Aynı zamanda kayaların bileşenleri incelemek için lazer taşıyan Zhurong, Mars’ın iklim ve havasını incelemek için meteorolojik donanım da bulunduruyor.
Yörüngede görevine devam eden Tianwen-1 uydusu, Zhurong ile Dünya arasındaki iletişimi sağlayacak. Yörünge aracı en az bir Mars yılı (687 Dünya günü) görev yapmak için tasarlandı.
Çin’in Gözü Uzun Süredir Mars’taydı
Tianwen-1, Mars’a başarıyla inen ilk Çin keşif aracı olsa da, Çin’in ilk denemesi değildi. Rusya’nın başarısız olan ve Dünya’ya çakılan Phobos-Grunt uzay aracı ile ateşlenen Yinghuo-1, Rus uzay aracı ile Pasifik Okyanusu’nun sularına gömülmüştü.
Çin, Mars yüzeyine keşif aracı indiren ikinci ülke unvanını kazanırken, ABD, Sovyetler Birliği, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Hindistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ardından Kızıl Gezegen’in yörüngesine ulaşan altıncı ülke oldu.
Aslına bakılırsa Soyvet Rusya Mars 3 adı verilen görev ile Kızıl Gezegen’in yüzeyine değmeyi başarmış ancak uzay aracı inişinin birkaç dakika sonrasında Dünya ile irtibatını kaybetmişti. ESA ise iki kez Mars’a inmeyi denemesine rağmen iki kez başarısız olmuştu.
Ay keşif görevleri ile son yıllarda giderek öne çıkan ve Chang’e görevi kapsamında Dünya’ya numune de getirmeyi başaran Çin, Tianwen-1 ile Mars’a uzandı. Çin’in bir sonraki hedefi 2028’de gerçekleştirilmesi planlanan Mars numune görevi olacak. Aynı yıl, NASA ve ESA da Mars’tan kaya örnekleri taşımak için ortak görev düzenleyecek.
Kendi uzay istasyonunu inşa etmekle meşgul olan Çin, 2024 yılında Rusya ile bir asteroid numune görevi de planlıyor.
Kaynak: Space.com