‘Dünya için kötü haber’

NASA, Antarktika’nın en büyük buz sahanlıklarından biri olan Larsen B’nin 2020 yılına kadar tamamen yok olabileceğini açıkladı. Uydu görüntüleri, son 10 yılda buz sahanlığının ne kadar ufaldığını gözler önüne serdi.

Küresel ısınmanın etkilerini yavaşlatmak için Çin hükümetinden Apple’a kadar birçok önemli oyuncu gayret gösterse de, Antarktika sanki ‘biraz geç kaldınız’ mesajı veriyor.

NASA tarafından yapılan en yeni araştırma, ‘Alien’ yavrusu görünümlü kıtanın kuyruğunu temsil eden Antarktik Yarımadası’nın doğusundan güneybatısına kadar uzanan Larsen B buz sahanlığının yok olmak üzere olduğunu gösterdi.

Antarktika’nın kıyılarını örten buz sahanlıkları, tıpkı duvarları destekleyen kolonlar gibi kıtanın gövdesini oluşturan buzulları güçlendiriyor. Suyun üzerindeki katı buz katmanların erimesi, buzulların da parçalanarak dağılma riskini ciddi ölçüde artırıyor.

Science dergisinde kısa süre önce yayımlanan araştırmada, buz sahanlıklarını hızla kaybeden Antarktika’nın 2100 yılında parçalanma sürecine girebileceği belirtilmişti. En hızlı eriyen Batı Antarktika’nın yok olması, deniz seviyesini en az 3,5 metre yükseltecek.

‘Gezegenimiz için kötü bir haber’

Larsen B üzerindeki araştırmayı gerçekleştiren NASA Jet İtiş Gücü Laboratuvarı’ndan Ala Khazendar, ‘buz sahanlığının sanılandan daha hızlı suya aktığını ve parçalandığını’ belirtti.

Khazendar açıklamasında, “Veriler, Larsen B’den geriye kalan parçaların eridiğini gösteriyor. Bilimsel olarak bu tür bir gözlem yapabilmek çok etkileyici olsa da, gezegenimiz için kötü bir haber” ifadesini kullandı.

Aslına bakılırsa Larsen B’nin başına gelecekler 2002’den bu yana fazlasıyla öngörülmüştü. Aynı yıl yaşanan (birçoğumuzun hatırlamadığı) çevre felaketinde, Larsen B’nin neredeyse yarısı, altı hafta içinde yok olmuştu.

31 Ocak ve 13 Nisan 2002 tarihleri arasında yapılan gözlem, bilim insanları tarafından ‘bir buz sahanlığının tanık olunan en hızlı erimesi’ olarak tanımlanmıştı.

NASA

Erime hızı 8 kart arttı

Earth and Planetary Science Letters dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 2002’de yaşanan parçalanmanın ardından Larsen B’deki erime hızı sekiz kat hızlandı. NASA, hızlanmayı ‘saatte 90 kilometreden 720 kilometreye hızlanan bir otomobile’ benzetti.

Verilere göre, Larsen B’nin 1995’te kapladığı alan 11,512 kilometrekareydi. Buz sahanlığı Şubat 2002’de 6664 kilometrekareye, bir ay sonra 3462 kilometrekareye düştü.

Larsen B’nin bugün kapladığı alan ise sadece 1600 kilometrekare. Bu haliyle ABD’nin en küçük eyaleti Rhode Island’ın yarısından bile küçük hale gelen Larsen B, iki yıl önce neredeyse Connecticut büyüklüğündeydi.

Eriyen tek buz sahanlığı değil

Khazendar, Güney Kutbun’da yaşanan erimelerin ‘hızı karşısında şaşkın olduklarını’ ifade etti: “Değişim acımasız oldu.”

Avrupa Uzay Ajansı’ndan (ESA) Hemut Rott, uydu görüntülerine dayanarak 2012’de gerçekleştirdiği araştırmada Larsen B’nin hızlı erimesini takip etmiş ve Antarktika’nın en çok artan atmosfer sıcaklığı ve okyanus akıntılarından etkilendiğini belirtmişti.

Ancak acımasızlığın yaşandığı tek yer Larsen B değil. Larsen A, Ocak 1995’te yok oldu. Larsen C ise erimeye devam ediyor…