Elon Musk için kullandığımız birçok unvan ve lakap bulunuyor. En çok sık kullanılan unvanı SpaceX ve Tesla CEO’su. En bilinen lakabı ise “Demir Adam.” Bir teknoloji milyarderi ve hayalgücü sınır tanımayan bir fütürist olan Musk, bazen kamuoyu bazen de medya ile kavgaya tutuşmasıyla biliniyor. Özellikle Tesla’nın inişli çıkışlı tablosu nedeniyle son ayları fazlasıyla gergin geçiren ve birçok tartışmanın merkezine oturan Musk, sonunda ihtiyacı olduğu tatile çıkabilir.
Musk, Ağustos başında kimseye danışmadan attığı tweet’inde “Tesla’yı özelleştirmeyi planladığını ve hisselerin 420 dolardan satışa çıkacağını” duyurmuştu. Musk, finansmanın garanti olduğunu belirtmesine rağmen buna dair hiçbir delil sunmamış ve Tesla fiyatları bir anda fırlamıştı. SEC, manipülasyon hakkında soruşturma başlattığı Musk’ı “yanlış ve manipüle edici bilgi sunmak ve yasal düzenlemelere uymamak” suçlamasıyla Tesla başkanlığından almaya karar verdi. Her ne kadar Musk tweet’i sonrasında “fonlamanın Suudi Arabistan hükümetine bağlı yatırım fonundan geleceğini’ belirtse de, bunun bir yardımı olmadı.
İlk başta Musk ve Tesla yönetim kurulunun yasal yollara başvuracağı düşünülse de, dün Washington Post’ta yer alan bilgiye göre SEC ve Tesla anlaşmaya vardı. Buna göre Musk ve Tesla 20 milyon dolar ceza ödeyecek ve Musk en az üç yıl Tesla’nın başkanlığı görevini bırakacak. Karara göre Musk’ın 45 gün içinde istifa etmesi gerekiyor. Öte yandan, Tesla CEO’su unvanını koruyacak.
Washington Post’a göre anlaşmanın ek maddeleri şunlar: Tesla yönetim kuruluna yeni iki bağımsız üye eklenecek ve Musk’ın kamu iletişimleri denetlenecek.
Hükümetin Tesla üzerindeki denetimi artacak
Musk’ın rakiplerini şüphesiz memnun eden gelişmeler, aynı zamanda Tesla üzerindeki devlet tabanlı denetim mekanizmasını güçlendirecek. SEC, Musk’ın tweet’lerine uzanan prosedürlerin ve kontrol sürecinin Tesla tarafından kendilerine sunulmadığını, mahkeme tarafından onaylanacak kararların ardından Tesla’daki kontrol ve reformların artacağını belirtti.
Her ne kadar CEO unvanını koruyacak olsa da, hükümetin denetimi ve regülasyonları altına girecek olması Musk’ın Tesla’da bir dönemi geride bıraktığı anlamına gelebilir. Tesla tartışmaları yüzünden ABD basını ile birbirine giren, Tayland’daki kurtarma operasyonuna katılan İngiliz dalgıç ile kavga eden, canlı yayında ot içtiği için ABD Hava Kuvvetleri’nin SpaceX hakkında inceleme başlatmasına neden olan ve New York Times’a “hayatının en acı verici yılını geride bıraktığını” söyleyen Musk, ciddi olarak düşünmesi gereken bir noktaya geldi. Neden?
Sebebi, her ne kadar analiz etmemiz çok zor olsa da ABD’deki lobi faaliyetlerinin kendi aleyhine artık daha da güçleneceği. Rakipleri buldukları her açıktan yararlanmak isteyecek ve SpaceX ve Tesla’nın her kaybını kendileri için kara çevirecekler. SEC’in Musk’a karşı takındığı tavra bakılırsa, devlet kademesinde Musk’ın popülerliği eskisi kadar da yüksek değil. SEC’in davada sunduğu bir açıklama Musk’ın özel hayatına da giriyor:
“Musk’ın tweet’inde verdiği 420 dolar aslında gerekli hesaplama ile 419 olmalıydı… Ancak Musk sayıyı 420’ye yuvarladı çünkü sayının marihuana kültüründe önemli bir yer olduğunu öğrendi ve kız arkadaşının bunu “komik bulacağını düşündü.”
Tüm bu gelişmelerin ardından Tesla hisseleri Cuma günü %14 değer kaybı 264 dolara kadar geriledi. Yine de Musk için durum daha kötü olabilirdi. New York Times, eğer SEC ile uzlaşmasaydı Musk’ın çok daha fazlasını kaybetmesinin kaçınılmaz olacağını savundu.
Musk’ın önündeki tabloyu net bir şekilde görmesi lazım. Geleneksel kibirli CEO figürlerine tamamen zıt, çok renkli bir karakter ve milyonların idolü. Aynı zamanda, kamuyounda değil ama iş ve siyasi arenada birçok rakibi var. Kendini ölümsüz görmekten vazgeçip bu tehdide karşı realist olması gerekiyor. Kapitalist-demokratik sistemde hayal kuranların değil, güç sahiplerinin baş belası olduğunu biliyoruz.