Geliştirilen yeni bir AIDS ilacının tek dozu, hastalığa neden olan HIV virüsünü 28 gün boyunca etkisiz kılıyor. Klinik testlerin ardından AIDS önleyici olarak denenecek olan antikoz bazlı ilaç, birkaç yıl içinde kullanılmaya başlanabilir.
ABD’li araştırmacılar, antikora dayanan yeni bir ilacın tek dozuyla HIV virüsünün kandaki oranını 28 gün boyunca azaltmayı başardıklarını açıkladı. New York Rockefeller Üniversitesi’nde yapılan araştırmada yer alan Florian Klein, ‘ilacın antikorların da yardımıyla virüs etkisi hastalarda azalltığını’ söyledi.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmanın gerek hayatta tedavi haline gelmesi, AIDS hastalarını oldukça maliyetli ilaçlardan bağımsız kılabilir. ABD Hastalık Kontrolü ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre ülkede 1,2 milyon insan HIV virüsü taşıyor. 2013’te virüs bulaşan sayısı ise 47,300 olarak biliniyor. Düzenli olarak alınan antiretroviral ilaçlar, virüsün büyümesini ve kan miktarındaki artışını kontrol altına alıyor. Ancak sinir hasarı dahil yan etkileri olan ilaçların yerine, antikorlarla doğal olarak virüse karşı savaşacak bir ilaç geliştirilmesi amaçlanıyor.
‘3BNC117’ adı verilen antikor ise aranan çözüm olabilir. Klein’in verdiği bilgiye göre HIV taşıyıcılarından sadece yüzde 1’i bu antikoru üretebiliyor.
Yapılan deneylerde, 17’si AIDS hastası olan 29 kişiye çeşitli dozlarda antikor verildi. 3BNC117’nin ilk kez insanlar üzerinde kullanıldığı deneyde, güvenilirliğini ölçebilmek için HIV virüsü taşımayanlar da yer aldı.
Klein, ilacın ‘baş ağrısı gibi küçük etkileri dışında hiçbir yan etkisini görmediklerini’ söyledi. Dahası, antiretroval ilaçlar kullanmayan hastaların kan oranındaki virüs miktarı, 28 gün boyunca ciddi oranda azalma gösterdi. Her gün alınması gereken ilaçların yerine tek bir dozun 28 gün etkili olduğunu belirten Klein, ‘virüsün ortadan kalkmadığını ancak hastaların uzun süreli ilaç kullanmaktan kurtulduğunu’ söyledi.
Antikora sahip olanları etkilemedi
Araştırmada elde edilen ilgi çekici bir sonuç, antikoru üreten hastalar üzerinde gözlemlendi. 3BNC117’yi doğal olarak üreten hastalar, 28 gün boyunca ilacın belirgin bir etkisini görmedi.
Klein, bu durumu antikorların yavaşça gelişmesi ve çok düşük yoğunluklarda ortaya [quote_box_right]3BNC117 birkaç yıl içinde AIDS önleyici bir ilaç olarak da piyasaya sunulabilir. [/quote_box_right]çıkmasına bağlıyor. Bu sayede daha hızlı mutasyon geçiren HIV saldırıya karşı hazırlıklı hale geliyor. Virüs, antikorun fark ettiği, protein kılıfının dizinini değiştiriyor. Şeklini değiştirmesiyle, antikora görünmez hale geliyor.
3BNC117 antikoru yüksek miktarda hastaların vücuduna enjekte edildiğinde ise HIV etki görüyor. Ancak ilacın verilmesinin ardından yaşanan süreç bilim insanları tarafından kesin olarak anlaşılmış değil.
Gelecek vaat ediyor
Klein, geçmişte denenen antikor bazlı tedavilere kıyasla 3BNC117’nin çok daha etkili olduğunu söylüyor. Geliştirilecek daha fazla antikor, HIV ile mücadelede önemli sonuçlar verebilir.
Klein, 3BNC117 ile yapılan testlerin çok daha büyük bir denek havuzu kapsaması ve uzun bir zaman gerektirdiğini ancak uzun dönemde yeni nesil bir AIDS ilacına dönüşebileceğini söyledi. Antiretroval ilaçların devamında da kullanılabilecek olan antikor, ileride bu tür ilaçlara bağımlılığı da ortadan kaldırabilir.
Yapılacak uzun süreli testlerin ardından ilacı HIV yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde deneyeceklerini belirten Klein, bu şekilde HIV bulaşma riski üzerindeki etkilerini de sınayacaklarını söyledi.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), geçmişte bir diğer HIV önleyici Truvada’nın kullanımına onay vermişti. Ancak Truvada’ya kıyasla, başarılı olması halinde 3BNC117’nin her gün alınması gerekmeyecek.
Klein, 3BNC117 birkaç yıl içinde sunulmayacağını ancak klinik ortamındaki denemelerin ardından daha da güçlü bir ilaç haline gelebileceğini belirtti. Elde edilecek sonuçlar, antikorun ileride ilaç haline gelip gelmeyeceğini gösterecek.