1980’li yılları izleyen dönem içerisinde ABD’nin ulusal parklarından biri olan Yellowstone’da beklenmeyen olaylar gelişti. Kaçak avlanma, kıtlık vb. sebeplerden azalan kurt nüfusunu takiben, geyik ve bizon sayısında büyük bir artış oldu. Yellowstone’daki besin piramidinde meydana gelen bu değişiklik kısa süre içerisinde üreticileri (otçullar) dolayısıyla coğrafi yapıyı ve diğer tüm türleri kökten etkiledi.
Ekologların yaptığı çalışmalar sonucunda 1995 yılının bahar döneminde Yellowstone parkına kurt sürüleri salındı. Öngörülen çalışma ekolojik nişin (doğadaki görev) katkılarıyla düzenin yeniden sağlanmasıydı. Beklenenden hızlı bir iyileşme durumu gözlendi.
İlk olarak geyik sayısında çok hızlı seyreden bir azalmayı takiben, bitki örtüsü 1 yıl içerisinde toplandı. Havzalarda bulunan ağaçlar boylarını 4 kat kadar arttırdı. Bitki örtüsünün iyileşmesi ile çok sayıda ötücü kuş ve ”ekosistem mühendisleri” olarak bilinen kunduzlar ekosisteme dahil oldu. Bu sayede iyileşme süresi katlanarak kısaldı. Dahası geyiklerin davranışları değişti ve kurtlardan daha uzak korunaklı bir hayat yaşamak için, farklı noktalara dağıldı.
Son olarak vadilerde meydana gelen bu değişimler hayvanların su ihtiyaçlarına ve nehir akıntısının yönünü kökünden değiştirip bir bölgenin coğrafyasını önemli ölçüde etkilemiş oldu.
Ekosistemler, biyosfer çatısı altında bulunan en önemli kilit faktörleri meydana getirir. Tüm canlıların uyum içerisinde besin piramidi içeresinde yaşayabilmesi bu düzenin ancak daim olması ile sağlanabilir.
Şüphesiz her canlının bir ekolojik nişi yani doğada üstlendiği bir görev vardır (istisnalar kaideyi bozmaz). Felsefi düşünürlerin zamanından günümüze kadar insanlar doğanın perspektifinde belli bir noktaya yerleştirilmek istenmiş ve genellikle benlik algısı, becerileri dikkate alınarak hep piramidin en üstünde bulunmuştur. Darwin ve arkadaşları bunun bir egoizm simgesi olduğunu düşünerek, insanın sadece daha gelişmiş (belli açılardan) bir hayvan türü olduğunu gündeme getirmişlerdir.
İnsan Doğa’da Ne İş Yapıyor ?
Biz Dünyalıyız değil mi? Bu gemi içerisinde kaptanından tutunda tayfasına kadar herkesin bir görevi var. Maalesef bilimsel anlamda tam bir karşılığı olmayan bir soru, çünkü çok karmaşık bir geçmişe sahibiz. Her açıdan karmaşığız. Dönem dönem yiyecek anlayışımızda dahi radikal değişiklikler olmuş, seksüel seçilimin bile devam ettiği düşünülmekte.
Şahsi düşüncem ve bulabildiğim en iyi cevap ise; insanlık koskoca bir parazittir. Yerleşik hayata geçtiğimiz dönemden itibaren dünyada birçok değişikliğe sebep olduk, geçtiğimiz günlerde de DijitalX’de yayınlanan bir makalede Avrupalıların öldürdükleri Amerikan yerlileri sebebiyle iklimin dahi değiştiğine vurgu yapılmış (Bkz; Link). Her geçen gün Dünya’ya farklı bir zarar veriyor ve verdiğimiz zararları düzeltmek yerine evimizi terk edip Mars’a yerleşmenin planlarını yapıyoruz. Bununla kalmayıp milyarlarca dolarla bu çalışmaları fonluyoruz, maalesef dışarıda bir evimiz yok bizi hazır bir biçimde kimse beklemiyor. Harcanan milyar dolarları umarım çok geçmeden dünya ve onun sağlığı için kullanmayı da planlar. Önümüzdeki 100 yılın bir tamamen bir felaket senaryosu olduğunu hatırlamakta fayda var.
Kaynaklar:
Resim 1. https://ourstate.events/events/yellowstone-national-park-mount-rushmore-and-the-wild-west-august-2019-second-trip-added/ Resim 2. http://www.ilgincgercek.com/kurtlar/
Resim 3. https://tr.pinterest.com/pin/397020523399298901/