İnsanoğlunun Amerika kıtasıyla ilgili bilinen hikayesi kıtanın kuzeyinde başlıyor. Kuzey Amerika’dan elde edilen kalıntılar ve orada yaşadığı bilinen kabileler sayesinde Amerika kıtasında insan topluluklarının farklı zamanlarda kuzeyde toplandığını söyleyebiliriz. Peki Kuzey Amerika’ya nasıl gelindi? Yürüyerek mi, tekneyle mi? Yoksa en baştan beri insanlar orada mı ikamet ediyordu? Eski Kızılderili kabilelerinin o topraklardan meydana gelmiş olma fikri gerçeklik taşıyor muydu? Amerika kıtasındaki arkeolojik alanların yeni bir analizi bu sorulara yeni bulgularla cevap veriyor.
Birçok bölgeden farklı yollarla Amerika kıtasının kuzeyine yerleşen kabilelerin genellikle 10.000 yıllık bir tarihi olduğu tahmin ediliyordu. Bundan önce yapılan tarihi araştırmalar ve arkeolojik kazılar net bir tarih vermekten kaçınsa da araştırmacılar on bin yıl üzerinde mutabık kalmıştı. Fakat Wyoming Üniversitesinden Profesör Todd Surovell, Wisconsin-Madison Üniversitesi ve diğer beş kurumdan araştırmacılar tarafından yürütülen analiz neticesinde insanların 13.000 ile 14.200 yıl öncesinde Amerika kıtasına ulaşmış olduklarını bize gösteriyor.
PLOS One dergisinde yayımlanan makalede araştırmacılar, daha önce yapılan arkeolojik kazıların da buna benzer tarihler verdiklerini fakat elde edilen verilerin yanlış yorumlanmaya açık olduğunu ve bu yüzden araştırma tekniklerinde yeniliğe gittiklerini söylemişlerdir.
Todd Surovell ve meslektaşlarının ulaştığı sonuçlar, kendilerinin geliştirdiği Görünür Stratigrafik Bütünlük İndeksi adlı yeni bir istatistiği kullanarak gömülü arkeolojik tortuların analizine dayanıyor. -Stratigrafi, yer katmanlarını inceleyerek kalıntıları tanımlamak ve yorumlamak olarak özetlenebilir.- Araştırmacılara göre Amerika’nın kuzeyinde stratigrafik bütünlüğü yüksek veriler ortaya çıkarken daha güneye gidildiğinde elde edilen verilerle benzer yorumlamalar yapılması pek mümkün gözükmüyor.
Makalede özellikle 13.000 yıl öncesine ulaşan yerleşmelerle alakalı detaylı bilgilere ve yeterli kanıtlara ulaşılamadığı belirtilirken Surovell ve meslektaşları, “13.000 yıldan daha eski olduğu iddia edilen siteler çok az ve durumlarını destekleyen veriler yetersiz bir şekilde yayılıyor.” demiş ve yeni yöntem kullanma gerekçelerini bu şekilde açıklamıştır. Araştırmacılar stratigrafik görünürlük indeksi ile birlikte birçok bölgede yapmış olduğu araştırma sonucunda şu açıklamada bulunmuştur: “Bulgularımız, Amerika kıtasına insanların ilk gelişinin en az 14.200 yıl önce Beringia’da ve yaklaşık 13.000 yıl önce Kuzey Amerika’nın ılıman enlemlerinde gerçekleştiği hipotezini destekliyor. Bu tarihlerden önce insan varlığına dair güçlü kanıtlar henüz yok, arkeolojik kayıtlarda tespit edilecek.”
Elbette dünyanın 13.000 yıl önceki hali ve kıtanın o zamanki durumu şu an bulunduğundan çok daha farklıydı. Özellikle kıtaya ilk gelen insanların mamut avları yaptığı ve kendi faydaları için kullandıkları da bilinmektedir.
Yayımlanan makalede araştırmacılar insanların Amerika’ya daha erken bir tarihte ulaşmış olma olasılığını tamamıyla göz ardı ettiklerini söyleyemeyiz. “Eğer kıtaya gelmiş olsalardı çok daha fazla sayıda esere sahip olması beklenen stratigrafik olarak ayrı yüzeyler üretmiş olduklarını görürdük.” diyerek yeni araştırmalara açık kapı bırakmışlardır.
Sonuç olarak arkeologların ve diğer bilim insanlarının şu ana kadarki en kesin tespitleri, radyokarbon yaşının kabaca 14.200 ile 13.000 takvim yılı öncesine tekabül ettiğini gösteriyor. O tarihlerde Amerika kıtasında bulunduğu bilinen Clovis halkı halen Amerika’nın yerli halklarının çoğunun atası olarak kabul edilse de bu konuda da araştırmalar devam etmektedir.
Kaynakça
University of Wyoming. (2022, April 20). Study challenges theories of earlier human arrival in Americas. ScienceDaily. Retrieved May 19, 2022 from www.sciencedaily.com/releases/2022/04/220420170453.htm
https://www.scientificamerican.com/article/the-first-americans/