1961 yılında tarihin en büyük nükleer denemesine tanık olan Novaya Zemlya takımadaları, bugün yok olma noktasına gelen Arktik buzullarında yemek bulamayan kutup ayılarının işgaline uğradı. Çar bombası patlaması ile 55 km çapındaki alanda tüm yapıları dümdüz etmiş ve hiçbir zaman ortadan kalkmayacak bir radyosyonu bölgeye saçmıştı. İnsanın doğa üzerinde yarattığı tahribat on yıllar sonra Novaya Zemlya’yı tekrar vurdu ve düşük nüfuslu yerleşim birimleri onlarca kutup ayısının saldırısına maruz kaldı.
Yarısı yok olan Arktik buzullarında hayatta kalmaya çalışan kutup ayıları, takımadaların yer aldığı Arkhangelsk bölgesinde “acil durum” ilan edilmesine neden oldu. Kreşlerin etrafına dikenli teller çekilirken, askeri birlikler bölgeye sevk edildi. Halk, nesli tükenme tehdidi altında bulunan ayıları öldürmemeleri için uyarıldı.
Rus medyasında yer alan haberlere göre bölgedeki ana yerleşim birimi olan Belushya Guba’da en az 52 kutup ayısı belirdi. Askeri garnizon görevi yapan Belushya Guba’nın nüfusu 2010 yılı verilerine göre 2,000.
Güvenlik kameralarında binaların içinde gezindiği ve açık alandaki erzakları yağmaladığı görülen kutup ayıları, en kısa zamanda yetkililer tarafından doğal yaşam alanlarına taşınmak veya geri dönmeye mecbur edilmek zorunda. Aksi takdirde kutup ayılarının güvenliği tehlikeye girebilir.
Arktik Okyanusu’ndaki buzul oranı rekor seviyede geriledi
Bir şehir kutup ayıları tarafından ele geçirildi
TASS haber ajansına konuşan yerleşimcilerden Zhigansha Musin, “1983’ten bu yana Novaya Zemlya’da yaşadığını ancak ilk kez bu kadar fazla kutup ayısını bir arada gördüğünü” söyledi.
TASS, ayıların resmi binalara ve evlere girmeye çalıştığını, yerleşimcileri kovaladıklarını ve saldırganlık sergilediklerini belirtti. Kameralara yansıyan görüntüler ayıların çocuk bahçelerinden binalara kadar birçok yerde gezindiğini ve köpeklerle karşı karşıya geldiklerini gösterdi.
Bölgede birçok insan evlerine hapsolurken günlük hayat durma noktasına geldi. Kutup ayılarının zırhlı araçlar ile yapılan gruplar halinde gezdirilen köpekler ile yapılan devriyelere bana mısın der gibi tepkisiz kaldığı belirtildi.
Bilim insanları 100 milyon su pompası ile Arktik’i tekrar dondurmayı planlıyor
Uluslararası Doğayı Koruma Derneği tarafından dünyada sadece 22,000 ile 31,000 kutup ayısı kaldığı tahmin ediliyor. Doğal Hayatı Koruma Vakfı da kutup ayılarını “iklim değişikliği nedeniyle doğal yaşam alanını kaybetmekte olan nesli tehlike altındaki tür” olarak tanımlıyor.
Nature dergisinde 2013 yılında yayımlanan araştırma, “kutup ayılarının normalden iki kat daha hızlı ısınan Arktik’te hayatta kalabilmek için değişen koşullara çaresizce ayak uydurmaya çalıştığını” belirtmişti. Araştırmalar, Arktik’teki buzul kaybının her 10 yılda %13 oranında olduğunu göstermişti. Kutup ayıları, 2016 yılında yemek bulabilmek için bir hava istasyonunu basmış ve Rus bilim insanları ölüm tehlikesi atlatmıştı.
TASS’a açıklama yapan Severtsov Ekoloji ve Evrim Enstitüsü’nden Ilya Mordvintsev, “ayıların Novaya Zemlya’yı buz örtüsünün daha ince olduğu güneyden işgal ettiklerini, daha kalın olduğu kuzey kesiminde yer alan Belushya Guba’da ise durarak çöpleri tükettiklerini” söyledi.
2050’yi görebilecekler mi?
Maalesef çöpler besin ihtiyacı oldukça fazla olan kutup ayıları için fazlasıyla yetersiz bir kaynak sunuyor. Science dergisinde 2014 yılında yayınlanan makalede detayları verildiği gibi kutup ayıları buzullarda hayatlarını sürdürebiliyor. Ana yemek kaynakları olan foklar, balık ve su kuşları fazlasıyla ihtiyaçları olan yağı elde etmelerini sağlıyor.
Kutup ayıları gerekli besin değerini alamadığı durumda giderek güçsüzleşiyor, dişilerin doğum yapma oranı düşüyor. ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi tarafından 2007’de yapılan araştırmada, giderek azalan buzullar nedeniyle kutup ayılarının 2050 yılında yok olma noktasına gelebileceği belirtilmişti.
Fotoğrafçı Paul Nicken’in 2017 yılında Kanada Arktik’inde çektiği görüntüler, kutup ayılarının düştüğü hazin durumu gözler önüne sermişti.
Nicken’in belirttiği gibi açlıkla gelen “yavaş ve acı dolu” ölüm, 2100 yılına gelmeden tüm kutup ayılarının yok olmasına neden olabilir. Bu yüzden acilen Arktik’i en azından olduğu gibi tutmaya çalışmak ve daha fazla buzulun erimesini engellemek şart.