SpaceX, ABD hükümeti için gerçekleştirdiği ikinci gizli görevde başarısız olmuş olabilir. ABD basınına yansıyan bilgilere rağmen yeniden kullanılabilir Falcon 9 roketinin Dünya’ya dönmüş olması ve SpaceX’in henüz açıklamada bulunmaması kafaları karıştırmış durumda.
SpaceX geçtiğimiz yıl başarılı bir şekilde ABD Hava Kuvvetleri’ne ait gizli X-37B uzay aracını yörüngeye ateşleyen ilk özel uzay-havacılık firması olmuştu. Pazar gecesi gerçekleştirilen görevde ise görevi ve yörüngede nereye ateşleneceği açıklanmayan Zuma uydusu Falcon 9 ile uzaya gönderildi. Ancak uydunun atmosfer dışına çıktıktan sonra bilinmeyen bir arızadan dolayı Dünya’ya düştüğü söylentileir çıktı. Wall Street Journal ve Bloomberg bu bilgiyi gerçerken, ne SpaceX ne de uydunun üreticisi Northrop Grunman konu hakkında açıklama yaptı.
Zuma uydusunun ABD hükümetine ait bir bakanlık tarafından kullanılacağı biliniyor. Ancak görevin detaylarına ait hiçbir bilgi kamuoyuna açıklanmadı. SpaceX, gizlilikten dolayı ateşlemeyi canlı yayınlamadı. Ticari uyduların yayınlarında olduğu gibi uydunun yörüngede konumuna yerleştiği anlara ait görüntüler de verilmedi. Ateşlemenin ardından SpaceX Falcon 9 roketinin ilk kademesinin iniş yapan fotoğraflarını paylaşırken, uydunun durumu hakkında bilgi vermedi.
Bloomberg’de yer alan bilgiye göre Falcon 9’un taşıma yükünü bulunduran ikinci kademesinde sorun yaşandı. Yörüngede 23,000’den fazla insan yapımı nesneyi gözlemleyen Strategic Command ise “yeni bir uydu tespit edilmediğini” açıkladı. Dahası, adlarının açıklanmasını istemeyen ABD Kongresi’ne bağlı iki yetkili ateşlemenin başarısız olduğunu belirtirken, bir tanesi ikinci kademenin uydu ile beraber okyanusa düştüğünü söyledi.
Askeri kayıtlara göre uydu yok
The Verge’a açıklama yapan SpaceX, görev hakkında bilgi sunmazken “Falcon 9’un beklendiği gibi çalıştığını” söylemekle yetindi. Bu ifade, roketin taşıma yükü ile atmosfer dışına çıktığını, ilk ve ikinci kademenin başarıyla ayrıldığını ve ilk kademenin Dünya’ya döndüğü anlamına geliyor. Ancak WSJ haberine göre büyük bir çelişki var. Çünkü ikinci kademenin Zuma ile beraber Dünya’ya düştüğü belirtiliyor. Eğer Falcon 9 başarılı olsaydı uydu hedeflenen konumuna taşınmış olacaktı.
Harvard-Smithsonian Astrofizik merkezinde görevli Jonathan McDowell’a göre uydu hedefine ulaşmış olabilir ancak gizlilik nedeniyle bu da açıklamıyor. Strategic Command tarafından güncellenen Space-Track.org sayfasında Zuma görevinin “USA 280” adıyla kataloğa geçirildiği görülse de herhangi ek bilgi yer almıyor. McDowell, gizlilik nedeniyle bilgilerin saklanıyor olabileceğini belirtse de askeri kaynaklar Bloomberg’e verdiği bilgide bunu reddetmişti. Bu noktada uyduya ne olduğu sorusu kalıyor.
To recap: Normally when you buy a rocket launch, you've paid for "the payload adapter on the rocket final stage pops the satellite off at the end". But on this mission the customer provided its own payload adapter, so separation may be its problem and not SpaceX's problem
— Jonathan McDowell (@planet4589) January 9, 2018
Öne çıkan ilk açıklama, ikinci kademenin ayrılışı esnasında neyin soruna yol açtığı. Önemli detay, taşıma yükünün ikinci kademeye bağlantısını yapan kısmın Northrop Grunman tarafından üretildiği. Yani SpaceX Falcon 9’un başarılı olduğunu söylediğinde aslında haklı, çünkü muhtemel arızanın kaynağı kendi ürettikleri parçadan kaynaklanmadı. McDowell da Twitter’da aynı görüşü paylaştı.
SpaceX’in geçmişte yaşadığı kazalara bakıldığında, bu sefer bir roketinin havaya uçmadığına dikkat çekelim. Umalım ki Falcon Heavy ateşlemesi sorunsuz olsun.