Gece gökyüzüne baktığınızda yıldızlar sizi hayrete düşürür ve evrenimizin uçsuz bucaksız olduğuna ve bilinmeyen bir boşlukta olduğuna kafa yorarız, yani yukarıda ne olduğuna dair bir fikriniz olmayabilir. Açıklamak istediğimiz elbette ki UFO’lar değil, uzay çöpleri.
Evet… Şu anda Dünya yörüngesinde yaklaşık 20,000 uzay çöpü parçası var. Eski uydu parçaları, kullanılmış roket motor aşamaları, uydu çarpışmalarından meydana çıkan parçalar vs. bunların hepsi uzayda dolaşmaktadır.
Dünya’ya yakın, 2,000 km aşağısında, yaklaşık 300,000 parça var ve bunlar roket motorlarından yapılan boya tabakaları, dondurulmuş soğutucu ve daha fazlasını içeriyor.
İnsanlar sadece Dünya üzerinde dağınık değiller. Uzaya fırlattığımız bütün çöpleri University College London’dan öğretim görevlisi astronom Stuart Grey’in hazırladığı bir veri-tabanlı animasyon ile görebilirsiniz. Bu zaman geçişi, 1957 yılında Sovyetler Birliği’nin 58.5 santimetre çapında radyo titreşimleri yayan bir top şeklindeki Sputnik uydusunu fırlattığı zaman başlıyor, gittikçe artan uzay trafiği ve çarpışmaların neden olduğu uzay çöplerinin nasıl hızlı bir şekilde çoğaldığını da gösteriyor.
Ancak nasıl oluyorsa bu parçalar bir şekilde dağınık görünmüyorlar. Dünya’nın etrafında 27.000 km/saatten daha yüksek bir hızda turlayan bu nesneler, astronotlar ve ayrıca yörüngedeki uydular için ciddi risk oluşturabilecek düzeyde olabilirler. Çoğu insansız uzay araçları büyük hasarları önleyen kalkanları sayesinde kendilerini savunabilirler, ancak güneş panelleri tarafından desteklenen araçlarla düşük-kütleli darbeler alınması ciddi hasara neden olabilir.
Roket motorları yörüngede gizleniyor
Gravity filminde uzay yürüyüşü sırasında meydana gelen bir aksilik ve etrafa dağılan uzay çöpleri parçalarının bize astronotları nasıl tehlikeye sokabileceğini gösteriyor:
https://www.youtube.com/watch?v=_YQyKOAq-rA
Yörüngeye giren bir roket parçası ilk uzay çöpü parçasıydı. Zamanla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, uzaya ilk insan kozmonot Yuri Gagarin’i gönderdiğinde etrafında 200 kadar dolaşan nesne vardı. 1980’de Ay’a bir insan indirildiğinde yörüngede yaklaşık 500 kadar nesne vardı. Ve derin uzay keşfi yüzünden, bu nesnelerin çoğu da küçük değildi.
Tüm roket motorları ise yörüngede bir yerlerde gizleniyor. Bir Çinli, balistik füzeyi test sırasında patlattı ve çöplüğe 2000 metal yığını nesne daha eklendi. Nesnelerin sayısı 2007 yılında, aniden yaklaşık 9000’e sabitlenmiş oldu. Uzay çok karmaşık bir yer haline geliyor, bu durum yörüngemiz ve ötesine insan göndermeyi daha tehlikeli bir hale sokuyor.
Belki şuan olduğumuz yerde bile güvende olmayabiliriz, çünkü NASA’ya göre, son elli yıldır her gün Dünya’ya bir uzay çöpü parçası düşüyor.
Kaynak:
http://news.sciencemag.org/space/2015/12/video-watch-60-years-space-junk-accumulate-1-minute
http://www.wired.co.uk/news/archive/2015-12/23/space-debris