Rus kozmonot Mikhail Kornienko ile UUİ’de gerçekleştirdiği bir yıllık görevi Mart 2016’da tamamlayan NASA astronotu Scott Kelly, derin uzay yolculuklarında vücudumuza neler olacağına dair ilk bilgileri sunmaya başladı. Kelly, Mars yolculuğunun insan vücudu üzerindeki etkileri hakkında öngörü elde edebilmek için düzenlenen görev için özel olarak seçilmişti. Dünya’ya dönmesinin ardından, tek yumurta ikizi ve kendisi gibi astronot olan Mark Kelly ile tıbbi analizlere tabi tutulmaya başlandı.
NASA, iki kardeş üzerinde yapılan testlerine ait kapsamlı raporu henüz sunmadı. Nature dergisinde yer alan makalede yer alan ön bilgiler ise yerçekimsiz ortamın belli bir sürede insan vücudunu fazlasıyla etkilediğini gösterdi.
DNA’daki kimyasal süreçlerde farklılık belirlendi
Bilim insanları, Scott Kelly yörüngeye ateşlenmeden önce kendisi ve kardeşinden birçok numune almıştı. 340 günlük görevin sonunda numune alımı tekrarlandı. Kelly, uzaydan beş santim daha uzun boylu dönmüştü (zamanla Dünya versiyonuna dönecek). Fiziksel farklılıkların ötesinde, Kelly’nin genetik yapısında bile belirgin değişim olduğu fark edildi.
Tespit edilen ilk farklılık, Scott’ın telomerlerinin (DNA zincirlerinin ucunda yer alan koruyucu yapılar) beklenmedik bir şekilde Mark’ın telomerlerinden uzun çıkmasıydı. Zamanla telomerlerin boyutları normale döndü ancak bilim insanları bu değişimin astronotları nasıl etkilediğini anlamak için yeni çalışmalara başladı.
Bir diğer tespit, Scott’ın uzayda olduğu süreçte daha az DNA metilasyonuna maruz kalması olarak belirdi. DNA’da yaşanan kimyasal bir değişimi temsil eden metilasyon, metil grupları olarak bilinen belli molekül tiplerinin DNA moleküllerine eklenmesi anlamına geliyor. Scott’ta metilasyon süreci azalırken, Mark’ta bu DNA metilasyonunun arttığı belirlendi. Bu durumun nedeni ise henüz bilinmiyor.
Mars’a gitmeden tüm soru işaretleri giderilmeli
Kornienko ve Kelly’nin gerçekleştirdiği görev, geleceğin derin uzay görevleri için çok önemli bilgiler sunacak. 2030’lu yıllarda Mars’a gitmeyi planlayan NASA, bunun öncesinde Apollo programında olduğu gibi yörünge görevleri düzenlemeyi düşünüyor. Mars etrafında turlayıp geri gelinmesini amaçlayan görevin de en az bir yıl süreceği tahmin ediliyor. Bu kapsamda, yerçekimsiz ve bol radyasyonlu ortamda nasıl önlem almamız gerektiğini bilmemiz çok önemli.
NASA’nın analizlerini tamamlamasının ardından, Scott ve Kelly raporu gözden geçirecek (çok hassas bilgilerin istenmeden verilmemesi için). NASA, Mart 2016’da raporun hazırlanmasının iki yıla kadar vakit alabileceğini belirtmişti. Yani 2017’nin sonuna kadar beklemek gerekebilir.
İlginizi çekebilir: Yörüngedeki bir yıllık görevde çekilen en güzel fotoğraflar