4Gölgeler ve Çubuklar
Antik zamanlarda kullanılan gölge saatleri hepimiz duymuşuzdur. Yere saplanan çubuklar, Güneş’in hareketine göre saati gösteren gölgeleri takip etmek için kullanılıyordu. Eğer Dünya düz olsaydı, Amerika veya Avustralya kıtasında yere saplanan çubuklar aynı gölgeyi gösterirdi. Ancak Dünya yuvarlak olduğu için farklı noktalardaki çubuklar farklı gölgeler oluşturuyor.
Coğrafyanın babası olarak kabul edilen Yunan matematikçi Eratosthenes, M.Ö 2. yüzyılda Güneş ışınlarının yeryüzüne farklı açılar ile düşmesinden yola çıkarak Dünya’nın çapını neredeyse kesin doğrulukla ölçmüştü. Eratosthenes, İskendeyiye ile Mısır’ın Syene (modern Aswan) kentlerinde Güneş’in öğlen saatinde yükselme açısını ölçtü. Syene’de yaptığı su kuyusu deneyi ile ışınların öğlen saatinde direkt düştüğünü biliyordu. Sonrasında İskenderiye’de ışınların düşme açısı ile gölgenin oluşturduğu üçgeni hesapladı. Üçgenin oluşmasını sağlayan kırılma açısını hesaplayarak, Dünya’nın çapına eş gelen mesafeyi çıkardı.