Geleceği tehdit eden en büyük unsurlardan biri olan Dünya’ya Yakın Nesneler (NEO) bir gün hedefi tam 12’den vuracak gibi olursa, devreye nükleer silahlar girebilir. Avrupa Komisyonu, son dakikada Dünya’yı kurtarabilmek adına nükleer silahların kullanılması opsiyonunu kabul ederek Rus bilim insanlarına bu alanda geliştirilecek proje için bütçe verdi. Amaç, binlerce kilometre hızla Mavi Bilye’ye ilerleyen gök taşlarını yok etmek için özelleştirilecek nükleer silahlar hazırlamak.
Avrupa ve Rusya’yı bir araya getiren ‘NEOShield’ adlı proje, Roscosmos’a bağlı Makine Yapımı Merkezi Bilimsel Araştırma Enstitisü (TsNIImash)ile Avrupa’nın birçok kurumundaki bilim insanı tarafından yürütülecek. Roscosmos, geçtiğimiz hafta Cumartesi günü yapılan açıklamada, ‘NEOShield kapsamında birçok ülkedeki kurumlara görev verildiğini’ belirtti.
1967’de imzalanan Dış Uzay Antlaşması kapsamında, Dünya yörüngesinde veya derin uzayda nükleer silah kullanımı yasak. Soğuk Savaş Dönemi’nin sonuna uzanan nükleer denemelerin atmosfere yüksek oranda radyasyon saçmasının ardından kafası anca çalışan politikacılar tarafından imzalanan antlaşma, beklendiği gibi asteroit tehdidine karşı bir açık sunabilir.
Avrupalı ve Rus bilim insanları, NEOShield kapsamında tehdit oluşturacak asteroidlerin atmosfere girmeden vurulmalarını, böylece hedeflerinden sapmalarını amaçlıyor. Parçalara ayrılacak olan asteroit veya kuyrukluyıldızın kütlesinin büyük bir kısmını kaybetmesiyle tehdit oluşturamayacak noktaya geleceği ümit ediliyor. Geriye kalan parçaların ise atmosfere girmeleri halinde bile yanarak yok olacağı öngörülüyor.
Sonumuz dinozorlar gibi mi olacak?
Dünya’nın geçmişte birçok büyük asteroit ve kuyrukluyıldıza hedef olduğunu geçmişten günümüze kalan çarpışma izlerinden biliyoruz. Dinozorları yok ettiğine inanılan katil gök taşının izi, Meksika’nın Yucatan yarımadasında bulunuyor.
Dinozorlardan özellikle zeka olarak birçok farkımız olduğu ortada. Ancak gelişmişlik karşılaştırması yaparken önemli bir detaya göz atmak lazım. Dev canlılar milyonlarca yıl Dünya’da hüküm sürerken, içinde bulunduğumuz insanlık sanayi devrimine henüz 300 yıl önce adım atmış durumda. Nihayetinde, 15 Şubat 2013 günü Çelyabinsk üzerinde patlayan 500 kilotonluk asteroidi engellemek bir yana dursun, fark etmeyi bile başaramadık. Geride kalan iki yıllık sürede, Dünya’nın yanından birçok asteroit geçip gitti ve sadece hedefi tutturamadıklarına dua ettik.
Bilim insanlarının tahmini Dünya’nın en fazla birkaç bin yıl içinde büyük bir meteor çarpışması tehdidiyle karşı karşıya geleceği. En son örnek, 1908 yılında Rusya’nın Tunguska bölgesine düşen ve 1995 kilometrekarelik alanda milyonlarca ağacı dümdüz eden asteroit. Çapı 60 ila 190 metre arasında olduğu düşünülen asteroit, Hiroşima’ya atılan nükleer bombanın 1,000 katı büyüklüğündeydi.
Bilim insanları, nükleer bombaların öncesinde gelen birçok opsiyonlar benzer veya daha güçlü bir çarpışmayı önlemek.
En az 1 ay önceden tespit edilmeliler
NASA, ESA ve Roscosmos’un yanı sıra NEO’ları takip eden B612 gibi organizasyonlar gök taşı tehdidini engellemek için önceliği kozmik cisimlerin tespit edecek sistemlerin geliştirilmesi olarak belirliyor. İnşa edilen uyduların yanı sıra gök taşlarını yoldan çıkaracak birçok yöntem düşünülüyor. Bunlar arasında asteroit veya kuyrukluyıldızları Güneş ışınlarının etkisiyle rotadan çıkarmak için bir tarafını boyamak, yüzeylerine bir uzay aracı bağlayarak başka yöne çekmek de var.
Rusya ise NEOShield ile başlayan çalışmaları 2025 yılında geniş bir kozmik ölçeğe taşımak istiyor. Yörüngede sabit konuma yerleşecek ve Güneş’in yörüngesinde gezecek ikişer uydu olmak üzere toplam dört uydu NEO’ları tespit edilecek ve takip edilmeleri için özel bir yazılım geliştirilecek. TsNIImash, geliştirilecek sistemler gök cisimlerinin Dünya’ya ulaşmalarından bir ay önce yok edilebileceğini öngörüyor.
NEOShield, Mart 2015’te hayata geçirilen NEOShield-2 adlı programla da destekleniyor. Üç yıl sürecek AB projesi NEO’ların tespiti ve uzaklaştırılmasını sağlayacak teknolojilerin geliştirilmesini amaçlıyor. Risk taşıyan gök cisimlerini vuracak veya üzerine inecek füze ve uzay araçlarını ise TsNIImash’ın geliştirmesi bekleniyor.
B612, 2000-2013 arasında Dünya’da 26 meteor çarpışması yaşandığını açıklamıştı. Yapılması gereken, her zaman okyanuslara düşmeyen meteorlardan şans ve doğanın katkısıyla değil teknoloji ve bilimle ortadan kaldırmanın yolunu bulmak.