Sinema dünyasında birkaç aydır var olan ve giderek büyüyen yeni tartışma, ‘Asyalı aktörlerin birçok yapımda neden sayılı kaldığı.’
ABD ve Britanyalı aktörlerin egemenlik kurduğunu ve yapımların Asya kökenli olmasına rağmen yerel aktörlere yer vermediğini savunan tartışmanın anahtar kelimesi ise ‘whitewashing.’
Doctor Strange’in ardından en başarılı fütürist anime serilerinden Ghost in the Shell ile devam eden tartışma, daha uzun süre devam edecek gibi görünüyor.
Zamanında Hollywood’da Yahudi yönetmen ve prodüktörlerin nüfuz kurduğu tartışmaları yer yer yaşanmış ancak uzun sürmemişti. Kostüm ve CGI (bilgisayar üretimli görüntüleme) bulamacıyla ters yüz edilen Yunan-Roma mitolojisi de bir süre sonra tükenme noktasına geldi.
Asya cephesine bakıldığında ise ağırlığını Japon ve G.Koreli oyuncuların oluşturduğu kitle kendi coğrafyalarından çıkan hikayelerin Hollywood’un demirbaş kadrosu tarafından tüketilmesine kolay razı olmayacak gibi görünüyor.
‘Ghost in the Shell evrensel bir yapım’
Whitewashing tartışması oldukça derin bir konu. Yüzeysel olarak bakarsak, göze ilk çarpanın Asyalı sanatçıların açıkça ortaya koyduğu tepki olduğunu söyleyebiliriz.
Hollywood Reporter’a konuşan, Görevimiz Tehlike III ve Nikita filmlerinden tanıdığımız Maggie Q, “Hollywood’un bizlere yeterince rol sunmamasından daha sinir bozucu bir durum olamaz. Asya kökenli olup da sonradan kendinizi öyle görmediğiniz bir role sokulmak, var olan yaranın üzerine hakaret eklemek gibi” ifadesini kullanmıştı.
Asyalı rap sanatçısı Dumbfounded ise en son Akademi Ödülleri’nin ardından çektiği FAKE adlı videoda açıkça bu soruna değinmişti.
Asya cephesinde yaşanan öfke, Nisan ayında Ghost in the Shell’in ana karakteri Motoko Kusanagi’nin Scarlett Johansson tarafından oynanacağının ortaya çıkmasıyla daha da arttı. Rolü kimin aldığı, film hakkında şu ana kadar yayınlanan tek fotoğrafta anlaşıldı (manşet foto).
Buzzfeed’e konuşan prodüktör Steven Paul, ‘filmi bekleyen kitlenin büyük kısmı tarafından Asyalı bir aktörün başrolü alması gerektiği düşüncesini’ kabul ettiğini belirtse de, ‘evrensellik’ ile manevra yaptı:
“Ghost in the Shell’de her türden ve milletten insan var. Dünyanın dört bir yanındaki insanlardan faydalanıyoruz… Aralarında Japon var, Çinli var, İngiliz var ve Amerikalılar var… Bana kalırsa (Ghost in the Shell) sadece bir Japon öyküsü değil. Çok uluslararası bir hikaye ve sadece Japonya’ya odaklanması değil, tüm dünyaya odaklanması gerekir. Bu yüzden uluslararası yaklaşımın doğru olduğunu düşünüyorum.”
Çözüm: İsmi kullanmamak
Paul’un evrensellik ile tepkilerden sıyrılmaya çalışması tabii ki öfkeyi azaltmış değil. Dahası, Scarlett Johansson ve Pilou Asbaek’in Honk Kong’daki çekimlere ait görüntüleri tepkilere tuz biber olmuştu.
Tepkiler üzerine ilk olarak teknik ekibin CGI kullanarak figüran Batılı aktörleri Asyalı gibi göstermeye çalıştığı idda edildi.
Sonrasında, oyuncu kadrosuna The Wolwerine filminden Rila Fukushima katıldı. En son olarak da Scarlet Johansson’un filmde Motoko Kusanagi ismini taşımayacağı, sadece rütbesi olan Major (Binbaşı) olarak ifade edileceği duyuruldu.
Kaş yaparken göz çıkarmak buna denir sanırım. Japon olsaydım ben de sinirlenirdim.