Antarktika’dan dev bir buzul daha koptu

0
3824
PGI 01
PGI 01

“Ne de olsa gebermeye daha çok vaktimiz var.”

Doğanın gözleri önünde yok olmasına seyirci kalan insanlığın buluştuğu ortak düşünce sanırım bu. Günlük dertlerinden kafasını kaldıramayan proleterler olarak Antarktika’nın parçalara ayrılmasını durduramayacağımız neredeyse kesinleşti. Çare, uzay yolculuğu ile Ay ve Mars’a taşınmak. Ancak bunu birçoğumuz yapamayacak.

Küresel ısınmanın Antarktika’dan kopardığı en son parça, Pine Island Buzulu’ndan (PGI) okyanusa doğru sürüklenmeye başladı. PGI, Antarktika’nın en hızlı eriyen buzulu olarak biliniyor ve her yıl 45 milyar ton gibi çılgın bir buz kaybı yaşıyor. Bu miktar, buz kıtadaki yıllık kaybın dörtte biri demek. Uydular tarafından 23-24 Eylül tarihlerinde çekilen fotoğraflar, buz sahanlığı ile kopan buzul arasındaki açıklığı gözler önüne serdi. Paris’in iki katı, Manhattan’ın dört katı büyüklüğünde (266 kilometrekare) olduğu belirtilen parça, zamanla eriyerek deniz seviyesinin yükselmesine katkıda bulunabilir.

Pine Island Buz Sahanlığı’nın 21 Eylül’de Landsat-8 uydusu ile çekilen fotoğrafı. Yaşanan parçalanmadan sadece bir gün önceki manzarayı gösteriyor. [NASA]
Antarktika’nın yaşadığı bir önceki kopma, Temmuz ortasında gerçkleşmiş ve Larsen C buz sahanlığından tam 5,800 kilometrekarelik, 1.1 milyon ton ağırlığında bir buzul kopmuştu. A68 adı verilen buzul, PGI buz sahanlığından kopan parça gibi okyanusa sürüklendikçe küçük parçalara ayrılma eğilimi gösteriyor.

Sentinel-1 uyduları tarafından elde edilen görüntüler, MODIS ve Landsat-8 uyduları tarafından çekilen fotoğraflar ile doğrulandı. PGI, Batı Antarktika Buz Sahanlığı’nın yüzde 10’unu kaplıyor. PGI, son dört yılda üçüncü kez büyük bir buzul kaybına tanık oldu. 2013’te 653 kilometrekare ve 2015’te de 582 kilometrekarelik iki parça kopmuştu.

Antarktika’dan 1.1 trilyon ton ağırlığında buzul koptu

100 yıl içinde tümü parçalanabilir

NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Christopher A. Shuman, ‘PGI buz sahanlığında yaşanan kaybın hiç iyi bir işaret olmadığını ve giderek hızlandığını’ söyledi. Shuman, kopan parçanın köşelere doğru genişlediğini ve bunun sıcak okyanus suyunun buzulun tabanına sürtmesinden kaynaklandığını söyledi. Bu etki, son zamanlarda artan parçalanmaları ayrıca buzulların neden daha hızlı (yılda 4 km) okyanusa sürüklendiğini açıklayabilir. Eğer PGI bu şekilde çözülmeye devam ederse tamamı 100 yıl içinde okyanusa karışabilir.

Batı Antarktika’daki buz sahanlıkları olağanüstü miktarda buzu bir arada tutuyor. Batı Antarktika’nın tamamen parçalanması, küresel deniz seviyesinin yüzde 10 yükselmesi anlamına gelecek. Bu durumda, deniz kıyısındaki birçok şehir sularda altında kalacak ve içlere yaşanacak göçler sonucu hayat çok daha çekilmez olacak!