Uzay-keşfi çağının en hareketli yıllarına adım atacağımız 2020’li yılların öncesinde aklımızdan birçok hayal geçiyor. Birçoğumuzun nihahi hedefi ise bir gün Ay ve Mars’a ulaşmak veya en azından uzaydan Dünya’ya bir kez olsun bakabilmek. Apollo 8 görevi ile Ay yörüngesine seyahet eden astronot Bill Anders’a göre, en mantıklısı Dünya yörüngesi ile sınırlı kalmak.
Apollo 8 görevinin 50’nci yıldönümü adına BBC’nin hazırladığı belgesel için açıklamalar yapan Anders, birçoklarının bekleyeceğinin aksine önümüzdeki yıllarda NASA ve özel uzay-havacılık firmaları tarafından planlanan Mars yolculuğunun “aptalca” hatta “çok saçma” olacağını savundu.
Anders, “Mars’a gitmemizi şart kılan nedir, bunun için neden uğraşıyoruz? Bana kalırsa kamuoyu bununla çok ilgili değil” dedi.
Apollo 8’in bir diğer mürettebatı Frank Borman da “Ay’a gitmenin eğlenceli olmayacağını” söyledi. Belgeselde yer alan bir diğer isim olan Borman, göreceğiniz manzaraların “meteor kraterleri ile dolu bir yıkım içereceğini ve girinin farklı tonları dışında hiçbir renk olmadığını” ifade etti.
“Musk ve Bezos saçmalıyor”
Anders’a göre Mars’a yapılcak görevler insansız başlamalı ve kamuoyundan yeterli destek geldiği zaman Kızıl Gezegen’e insanlı yolculuk için karar alınmalı. Açıkçası Anders’in görüşü ABD halkı tarafından benimseniyor. Pew araştırma firması tarafından bu yıl yapılan ankete göre ABD halkının sadece %18’i Mars’a insan gönderilmesini önemli kabul ediyor. %45’i için bu ikincil bir önem taşırken, %37’si Mars’a gidilmesinin gereksiz olduğuna inanıyor.
Ay için de bu durum çok farklı değil. ABD’lilerin sadece %13’ü Ay’a geri gidilmesinin çok önemli olduğunu düşünürken %42’si ikincil öneme sahip olduğunu, %44’ü ise uzay-keşfinin geleceği için anlamsız kaldığını düşünüyor.
Anders’ın düşüncelerini destekleyecek en önemli husus, her ne kadar Elon Musk gibi girişimciler kendi tanıtımları için çok güzel illüstrasyonlar sunsa da Mars’a gitmenin çok zorlu olacağı. Halen derin uzay yolculuklarının neden olacağı radyasyona dayanacak uzay gemileri inşa edilmediği gibi Kızıl Gezegen’e inince nasıl hayatta kalacağımızın planı çizilmiş değil.
Anders ile aynı görüşü paylaşan Borman, “Mars ile öne sürülen birçok düşünce çok mantıksız… Musk ve Bezos Mars’a koloni kurmaktan bahsediyor, bunlar saçmalık” dedi.
“NASA çok kemikleşti”
Borman ve Anders, emekliliğin ve yaşın da verdiği rahatlığın da etkisi olacak, NASA’ya da eleştiri de bulunmaktan çekinmedi.
Anders, “NASA bugün istese Ay’a gidemez… Çok katılaşmış durumda. Birçok merkezi tesis sadece kendi işleriyle meşgul ve kamunun desteğini görmüyorsunuz” dedi.
Ay yörüngesinden Dünya’nın yükselişini gösteren ilk fotoğraf olan “Earthrise”ı çeken Anders da “NASA’nın Apollo görevlerinden sonra insanlı uzay görevlerinde bozuk bir yönetim sergilediğini” belirtti. Anders, “Bence NASA şu ana kadar elde ettiği başarılar için şanslı. Bu görevlerin halen ne kadar gerekli olduğunu düşünüyorum ve kolay değil… Bunu söylemek beni NASA’da beni çok olumlu yansıtmayacak ama düşüncem bu şekilde” ifadesini kullandı.
Borman ise NASA’nın çabalarını takdir ettiğini söyledi ve “Bill kadar yargılayıcı değilim… Bence Güneş Sistemi’nin keşfini ilerletmeliyiz ve insanlı görevler bunun parçası olmalı” dedi.
Bana kalırsa SpaceX, Blue Origin ve Virgin Galactic gibi firmaların yanı sıra NASA, ESA ve Roscosmos gibi ulusal uzay ajansları 50 yıldan bugüne biriken tecrübeye dayanan görüşleri ciddiye almalı. Daha da önemlisi, birçok insanın benimsediği “ilk önce Dünya’yı kurtaralım” düşüncesini desteklemeli.