Enceladus’un buzul bacaları Dünya dışı yaşamın izlerini püskürüyor

0
4138
nasa  enceladus
nasa enceladus

Cassini uzay aracının elde ettiği verileri incelemeye devam eden bilim insanları, Güneş Sistemi’nin yaşam barındırma olasılığı bulunan uydularından Enceladus hakkında yeni ve kritik bilgilere ulaştı. Nature dergisinde yayımlanan araştırma, NASA Jet İtki Laboratuvarı ile Heidelberg Üniversitesi, Leibniz Yüzey Modifikasyonu Enstitüsü (IOM) ve Güneybatı Araştırma Enstitüsü’nün (SwRI) ortak çalışması ile yürütüldü. Araştırmda yer alan Christopher Glein, “Enceladus’un sıvı su okyanusundan saçtığı organik moleküller ile Dünya dışında yaşam için temel şartları sunan ilk gök cismi olduğunu” ifade etti.

Araştırmada yer alan bir diğer isim, Frank Postberg de “ilk kez Dünya dışı bir gök cisminde karmaşık organik molekülleri tespit ettiklerini” söyledi. Moleküller, Cassini tarafından Enceladus’un yüzeyindeki bacalar ve çatlaklardan püsküren materyalin içinde tespit edildi.

Enceladus, Titan ve Europa gibi adaylar ile birlikte Güneş Sistemi’nde yaşam barındırıyor olabileceği düşünülen buzul uyduların başında geliyor. Enceladus’un buzul yüzeyi altında, küresel bir okyanus sakladığı biliniyor. NASA tarafından geçtiğimiz yıl yapılan araştırma, uydunun okyanus tabanındaki hidrotermal bacalar ile Dünya’dakine çok benzer yaşam şartları sunuyor olabileceğini göstermişti. Uydunun yüzeyindeki bacalar ve çatlarkardan püsküren buzul materyalin, sakladığı okyanusun tabanındaki hidrotermal bacalar ile tetiklendiği düşünülüyor.

Dünya dışı yaşama ait kesin delik bulunmasa bile karmaşık organik moleküller, sıvı su ve hidrotermal bacaların varlığı bu olasılığı fazlasıyla güçlendiriyor.

30 Kasım 2014 tarihinde Cassini tarafından elde edilen fotoğraf yüzeydeki çatlaklardan sızan buharı gösteriyor. [NASA/JPL]

NASA: Enceladus mikrobiyolojik yaşam barındırmak için tüm şartlara sahip

Uzun arayış ne zaman son bulacak?

Enceladus’un bir okyanus sakladığına dair ilk tartışmalar 2005 yılına uzanıyor. O yıl, Cassini uydunun güney kutup bölgesinden püsküren su buharını ilk kez gözlemlemişti. Materyallerin püskürdüğü çatlaklara ise “kaplan şeritleri” adı verilmişti. Cassini-Huygens uzay aracı tarafından yapılan taramalar, su buharının nitrojen, karbondioksit, metan ve diğer hidrokarbonlar içerdiğini göstermişti.

Detaylı gözlemşer, spektrometre analizleri ve manyetosfer taramaları, su buharı çıkışının basınçlı yüzey altı bölgelerden kaynak bulduğuna işaret etmişti. Cassini 2014 yılında güney kutup bölgesinin altında kalınlığı 10 km olan bir okyanus tespit ettiğinde tahminler neredeyse kesinleşmişti.

Cassini’nin 13 yıllık görevine ait en iyi fotoğraflar

Cassini, Eylül 2017’de sona eren görevine dek Enceladus’un gizemlerini çözmek için bilgi toplamaya devam etti. Görevinin bitmesine kısa bir süre kala, taşıdğı toz-analiz donanımına saatte 30,000 km hızla çarpan parçacıkları incelemeye devam etti. Cassini’nin yakaladığı, organik olarak zengin moleküller, uydunun okyanus tabanında güçlü kimyasal tepkimeler yaşandığını göstermişti.

[NASA TV]
NASA tarafından hazırlanan simülasyonlar, Enceladus’un hidrotermal faaliyetlerin oluşmasını sağlayacak kadar ısı ürettiğini doğruladı. Gelinen noktada Enceladus’un derinliklerinde Dünya’nınkine çok benzeyen kimyasal süreçler yaşandığını ve karanlıkta gizli olan yaşam izlerinin yüzeydeki çatlaklardan sızdığını biliyoruz. NASA, 2025’e kadar Güneş Sistemi’nde “Dünya dışı basit yaşam izlerinin bulunacağını” açıklamıştı. İlk tespit Enceladus olabilir. Bunun için bize Cassini’nin bıraktığı yerden görevi devralacak bir uzay aracı lazım.