Güneş’e en yakın ikinci gezegen olan, yüzeyi volkanlar ve atmosferi sülfürik asit dolu bulutlarla kaplı gizemli Venüs’ün esrarengiz bir özelliği daha ortaya çıkarıldı. Venüs’ün yaşamı son derece zorlaştıran kendine has özelliklerinin, bulutlarında ilginç çizgiler oluşturduğu düşünülüyor.
Bilgisayar modellerine dayanan çalışmalara göre, kutup jet akımlarınının oluşturduğu hava akımları neredeyse 10,000 kilometre uzunluğundaki çizgilerin sorumlusu olabilir. Gizemli desenlerin ortaya çıkmasını sağlayan yenilik ise Japonya’nın planlanandan yıllar sonra Venüs yörüngesine ulaşan Akatsuki uzay aracının sahip olduğu teknoloji. Akatsuki’nin sahip olduğu kızılötesi tarama teknolojisi, yerden 45-70 kilometre yükselikteki kalın sülfürik asit bulutlarının altına inerek Venüs’ün yüzeyindeki görebilmemizi sağlıyor.
Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmada, “Venüs atmosferinde süregeldiği düşünülen desen yapılarının yüksek çözünürlüklü küresel simülasyonlarının ilk kez oluşturulduğu” ifade edildi.
Kütle ve çekim kuvvetleri birbirine benzer olan Venüs ile Dünya’nın, aynı zamanda benzer jet akımları da oluşturdukları düşünülüyor. Öte yandan iki gezegenin atmosferleri birbirinden çok farklı. Venüs zehir dolu sülfürik asit yağmurları yağdıran bulutlar ile kaplı olduğu gibi yüzeyindeki sıcaklık 473 dereceye kadar çıkıyor.
Yeni keşfedilen bulgulardan bir tanesi de Venüs’ün doğusundan gelerek tüm gezegeni saran, 360 km/s hızındaki rüzgarlar. Yüksek irtifalarda yaşanan bu esintinin yanı sıra, farklı irtifalarda değişen özellikle söz konusu. Akatsuki, yüksek irtifaların altındaki katmanları tarayarak alçak bulutların da şekillerini ortaya çıkarıyor.
Venüs atmosferindeki karanlık lekeler yaşam izi taşıyor olabilir
Venüs’te ne olup bitiyor?
Gökbilimcilerin bulutlarında gezinecek balonlar veya zeplinler ile keşfedebilmeyi umduğu Venüs hakkında elde edilen yeni bilgiler, gezegenin atmosferik özellikleri hakkında bilinmeyenleri ortaya çıkarabilir. Bilim insanları kullandıkları ileri bilgisayar modelleri ile bulut desenlerini, hava sıcaklığı ile basınç farklılıklarını ve bulutlardaki çizgilerin oluşmasından sorumlu tutulan güçlü döngüsel rüzgarları inceledi.
Şu ana kadar elde edilen sonuçlar, Venüs bulutlarındaki ilginç desenlerin Güneş Sistemi’nde sadece kendisine özgü bir özellik olduğuna işaret ediyor. Henüz foto-kimyasal reaksiyonlar ve radyasyon seviyelerinin etkileri hakkında analizler yapılabilmiş değil. Yakın gelecekte Akatsuki’nin sunacağı yeni bilgiler ile yeni simülasyonlar yapılması planlanıyor.
Araştırmacılar, yeni veriler ile küresel ölçekteki desenleri oluşturan mekanizmayı ve içerdiği bozukluklar, dengesizlikler ve açısal momentumu daha iyi analiz etmeyi umuyor.
Aklımız Venüs’ün bulutlarında gezinirken, NASA’nın yüzeyi görmek için de planları var: