Bilincinizin korunmasını ve bir gün dijitalleştirilmesini için yeni bir dijital dünyada gözünüzü açmayı kabul eder miydiniz? Eğer cevabınız evet ise bir internet girişimi şirketi size bu seçeneği sunmaya hazır.
Girişim şirketlerine yatırım desteği sunan hızlandırma programı Y Combinator‘un desteğiyle, Nectome isimli bu şirket fiziksel bedeniniz işlevini tamamıyla yitirdikten sonra, beyninizi korumak ve sizi internete yüklemek istiyor.
Bu yüzden kendi internet sitelerinde cesurca şu soruyu sorabiliyorlar: “Size beyninizi yedekleyebileceğimizi söylesek?”
Tavşan beyninden sonra sıra insan beyninde mi?
Sistem teorik olarak bir vücudu yüzlerce yıl korumak için özel olarak tasarlanmış kimyasal bir çözümden faydalanacak. Bu cesur girişimin, kişinin anılarını dijitalleştirip bilincini yeniden yaratmanın mümkün olacağına güvenleri tam.
Bir tavşanın beyninde tüm sinirsel bağlantıları kapsayan Connectome adlı insan beynini haritalandırma çalışması için (nöron ağlarının dijitalleştirilmesi) yaptıkları çözümlerini başarıyla kullandılar ve sonraki aşamada insanların olabileceğini düşünüyorlar.
MIT’den mezun olan Robert McIntyre liderliğindeki ekip, güçlü kimyasallar kullanıp nöronları ve sinapsları sabitlerken, son derece soğuk sıcaklıklarda soğutarak beyin devrelerinin nasıl korunacağını çözdüler.
Nectome, benzersiz çalışmalarının onları ayrı kıldığı için heyecan duyuyor olsa bile, bilimsel başarıların ne kadar çığır açtığından daha önemli olan bir şey varsa, o da insanları öldürmek için etrafta öylece dolaşamayacağınız olduğudur.
İnsanları öldürmedeki zorlu sorunu aşmak
Şirket bu zorlu sorunu aşabilmek için ABD’nin Kaliforniya eyaletinde “Ölüm Hakkı“ yasası doğrultusunda, tanıdık avukatlarla çalışarak, ölümcül rahatsızlığı bulunan hastalara hayatlarını tıbbi yardım ile sonlandırmayı vaat ediyor.
Ölümcül hastalıklarından muzdarip olanların çoğu Nectome’nin koruma tekniğinden yararlanma şansını memnuniyetle karşılayacaklarına inanılıyor. Sivil toplum kuruluşu “Compassion & Choices”, Kaliforniya’da “Ölüm Hakkı” yasasının Haziran 2016’da yürürlüğe girmesinin ardından, eyalette doktor yardımıyla ölmek isteyenlerin sayısını 504 olarak açıklaması bu şansın ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor.
Çalışmada gönüllülergönül ve akciğer makinesine bağlanacak ve genel anestezi altına alınacaklar. Daha sonra güçlü kimyasalların, gönüllülerin boyunlarında bulunan büyük arterlere pompalanmasını sağlayacaklar. Prosedür kapsamında hayatta kalacaklar, ama bu uzun sürmeyecek.
Prosedür korkutucu görünebilir, ancak girişimin zaten bir “bekleme listesi” var, yani sıranızı beklemelisiniz. Bilim insanlarının gelecekte bir noktada bilincin nasıl dijitalleştirileceğini anlayacağı varsayımından yola çıkarak, Nectome’nin çabalarının nihayetinde başarılı olup olmayacağını söylemek şu an için imkansız.
Bekleme listesindeki ilk 25 insan arasında yerini alanlardan birisi de Silikon Vadisi’nin teknoloji milyarderlerinden olan, Y Combinator başkanı ve OpenAI eş başkanı olan 32 yaşındaki Sam Altman.
Beyni koruma süreci iki aşamadan oluşacak!
Nectome’nin “Vitrifixation” adını verdiği (“sabitleştirme” ve “camlaştırma” kelimelerinden türetilmiş) bu yöntem iki aşamadan oluşan bir koruma sürecini kapsıyor.
Sabitleştirme Yöntemi
Sinapsları hızla katılaştırmak ve çürümesini önlemek için güçlü kimyasal sabitleştirici glütaraldehit kullanılır. Glütaraldehiti bir çift moleküler “kelepçe” olarak düşünebiliriz – her uç bir “demir halka” ve bağlanan karbon molekülleri ise “zincir”.
Beyin dokusunu glutaraldehide maruz bıraktığınızda, glutaraldehit beynin hızlı bir şekilde yumuşak ve sulu kıvamından, yumuşak kauçuğa dönüşmesini sağlar.
Bu süreç “sabitleştirme” olarak adlandırılır. Beyinler, çeşitli organlar ve hatta tüm hayvanlar dahil biyolojik örnekleri korumak için on yıllar boyunca kullanılmıştır.
Camlaştırma/Vitrifikasyon Yöntemi
Beyin tam olarak glutaraldehit ile sabitlendikten sonra, haftalar, aylar veya belki de bir yıl veya iki yıl boyunca, ne kadar dikkatli bir şekilde depolandığına bağlı olarak bozulmadan korunur.
Beyinler glutaraldehit ile sabitlendiğinde bile yavaşça bozulabilir. Bu sorunu ortadan kaldırmak adına, aşırı soğuk dereceler tercih edilerek (-122°C) depolama sürelerini yüzlerce yıl uzatılabilir.
Vitrifikasyon yani dondurma yöntemi, beyindeki buz kristallerini, kış aylarında donmayı önleyici antifriz sayesinde arabanızı korumanızı sağlayan yöntem ile aynı yolu izler.
Antifriz maddesi olan etilen glikol derişiklik oranı yeterince yüksek olduğunda, ne kadar soğuk olursa olsun buz kristalleri asla oluşmayacaktır.
Bunun yerine, camdan yapılmış katı cisim olana kadar çözelti soğuduğunda gittikçe akışkan olmayan bir hal alır ki bu sürece camlaştırma deniliyor.
Peki, sinirbilim alanında yıllar boyunca neler gelişti? Nectome’nin sunduğu bilgiler doğrultusunda şu şekilde bir takım gelişmeler yaşandı:
1990-2003 yılları arasında İnsan Genomu Projesi ile insan DNA’sını oluşturan nükleotid baz çiftlerinin dizisini belirleme ve bunların tanımlanmasını ve haritalanmasını sağlayan bir bilimsel araştırma projesi üzerinde çalışıldı.
2010-2013 yılında ABD merkezli Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), insan beyninin bağlantılarının haritalanması için 40 milyon dolar bağışta bulundu.
2013 ABD Eski Başkanı Barack Obama, farelerde ve diğer hayvanlarda ve sonuçta insan beyninde nöron aktivitelerini haritalamak için BRAIN (Gelişen Yenilikçi Nöroteknolojiler İle Beyin Araştırmaları) adlı girişimi başlattı.
Bilimdeçığır açacak bu girişim sayesinde Alzheimer, şizofreni, otizm, epilepsi ve beyin travması gibi beyin rahatsızlıklarının önlenmesi, tedavisi ve iyileştirilmesi için yeni yollar geliştirilmesi ve insan beyninin gizeminin çözülmesi hedefleniyor.
2016 yılında Nectome, bir tavşanın beynindeki her bir sinaptik yapıyı başarıyla koruyabildiği için Beyin Koruma Vakfı’nın “Küçük Memeli” ödülünü kazandı. Nectome ekibine çalışmalarından ötürü verilen ödül 26.735 dolardı.
Geçtiğimiz iki yıl içerisinde Nectome, beyindeki sinir sistemlerinin haritalamasında kullanılan görüntüleme teknolojilerini geliştirmek için MIT ile çalışmak üzere NIH’den hibe aldı.
Bugün ise Nectome’nin insan beynini haritalandırma (nöron ağlarının dijitalleştirilmesi) üzerinde yaptığı çalışmalar ve bunları başarıyla saklayabilmesi için kullandığı devrimsel araçlar yeni bir sinirbilim çağının kilidini açmaya yardım ediyor.