Yeni bir araştırma, güneş ışınlarına maruz kalan deri hücreleri tarafından üretilen D vitamini eksikliğinin Covid-19 ölümleri ile bağlantılı olabileceğini gösterdi.
Henüz yayımlanmamış bir ön araştırma, D vitamini eksikliğinin SARS-CoV-2 patojeninin neden olduğu Covid-19 kaynaklı ölümleri artırabileceğine işaret etti. Kraliçe Elizabeth Hastane Derneği ve East Anglia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen araştırmada, Avrupa genelindeki ölümler ile D vitamini eksikliği arasındaki ilişki incelendi.
Araştırmanın henüz doğrulanmamış olması kesinlikle yanıltıcı olduğu anlamına gelmediği gibi Covid-19’a karşı direnç kazanabilmek için tavsiye edilen beslenme yöntemlerinin de değiştirilmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Basit bir mantık çerçevesinde gerçekleştirilen araştırmada, Avrupa’nın 20 ülkesindeki insanların ortalama D vitamini miktarları ile her ülkedeki Covid-19 kaynaklı ölümler karşılaştırıldı. İstatistiki sonuçlar, D vitamini eksikliğinin yüksek olduğu ülkeler ile Covid-19 ölümleri arasında doğru orantılı ilişki tespit etti.
Araştırmanın ön raporunda, “Covid-19’a en hassas popülasyonların D vitamini eksikliği ile öne çıkanlar olduğu” ifade edildi.
Ancak bu kadar yüzeysel bir bilgi D vitamininin yeni koronavirüs ile olan ilişkisini de tam olarak açıklayamıyor. Vücudunda D vitamini yüksek olan birisi, farklı sebeplerden dolayı hastalığa karşı dirençsiz de olabilir.
Öte yandan, geçmişte yapılan araştırmalar D vitaminin gripten vereme kadar birçok hastalığa karşı direnç elde edilmesinde etkili olduğunu ortaya koyuyor.
D vitamini ile bağışıklık sisteminin etkileşimi çok yüksek
Yağda çözülebilen bir madde olan D vitamini, mantar veya balık gibi besinlerden temin edilebildiği gibi derimiz morötesi ışınla temas ettiğinde de vücudumuz tarafından üretiliyor. Kemiklerdeki kalsiyum oranının dengede kalmasını sağlayan D vitamininin çok eksik kalması raşitizm ve kemik erimesi gibi hastalıklara neden olabiliyor.
Dahası, D vitaminin doğuştan gelen bağışıklık sisteminde (otoimmün) oynadığı rol ile çeşitli bağışıklık hücresinde D vitamini reseptörleri bulunduğu da geçmişteki bilimsel araştırmalarda ortaya çıkarılmıştı.
Gelinen noktadan en merak edilen sorulardan biri, koronavirüs kaynaklı hastalıklar ile mücadelede ne kadar etkili olduğu. Mevcut olarak, kanda yüksek miktar miktarda D vitaminin bulunması ile koronavirüslere karşı “kesin” direnç sağlandığını söylemek mümkün değil.
D vitamini üzerinden tartışmalar geçmişe uzanıyor
D vitaminin insan bağışıklık sistemindeki rolü yıllardır bilim insanlarının kafasını karıştıran bir husus. Auckland Üniversitesi’nden Mark Bolland ve Aberdeen Üniversitesi’nden Alison Avenell tarafından 2017’de sunulan araştırmada, D vitamininin solunum rahatsızlıkları üzerindeki etkisi sorgulanmıştı. İkili, son on yılda D vitamini üzerinde gerçekleştirilen araştırmalara değinerek, “vitaminin tüketilmesi hakkında birçok güçlü argümanın öne sürüldüğünü” belirtmişlerdi. Altını çizdikleri husus, veriler ne kadar güçlü olursa olsun bireysel tüketim için kesin tavsiyelerde bulunmanın doğru olmayacağı.
Dünya Sağlık Örgütü de (WHO) geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada, D vitaminin çocukların bağışıklık sistemini güçlendirdiğine dair veriler olduğunu ancak tüketimi konusunda kesin bir yargı sunamayacakları belirtmişti. Bolland ve Avenell, D vitaminine dayanan tedavilerin iyi tasarlanmış, kontrollü denemeler ile doğrulanması gerektiğini vurguladı.
Tek bir vitaminin ölüm ile kalım arasındaki dengeyi belirleyip belirleyemeceğini söylemek son derece zor. Bu yüzden bilim dünyası bu tür konularda daha fazla araştırmaya gerek duyulduğunu belirtiyor. Nihayetinde, sağlıklı bir beslenme ile tüm vitaminleri aldığımızdan emin olmamız şart.