14 yaşındaki bir çocuğun kedilerden kaptığı düşünülen bakteri sonucu şizofren olması, vücutta gizlenen bakteri ve virüslerin birçok hastalığa neden olabileceği düşüncesini artırdı.
ABD’de yaşanan bir vaka, vücutta gizlenen bakteri ve virüslerin Alzheimer, bunama ve hatta şizofren gibi çok ciddi zihinsel hastalıklara neden olabileceğini ortaya koydu. Journal of Central Nervous System Disease dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, bir anda şizofren hastalığına kapılan 14 yaşındaki gencin yaşadığı sorun, kedilerden kaptığı bakteride yatıyor.
Araştırmaya göre, şizofreni olmadan önce gayet çalışkan ve sosyal olan çocuk hastalanmasının ardından ailesine 18 ay boyunca kabus dolu günler yaşattı. Ekim 2015’te bir anda psikopalaştı, depresif semptomlar sergilemeye hatta intihara eğilim göstermeye başladı. Aynı ay, bi hastanenin psikiyatri kliniğine kaldırıldı.
Belli bir süre boyunca doktor ve psikiyatr gözetimi altında tedavi gören çocuk, buna rağmen zihinsel sorunlar sergilemeye devam etti. Tedavilerin sonuç vermemesi sonucu 1,5 yıl içerisinde üç kez daha hastaneye kaldırıldı. Okula gidemeyecek kadar kötü hale gelen çocuğun annesi oğluyla ilgilenmek için işinden ayrılmak zorunda kaldı.
Öfke patlamalarına neden olan halüsinasyonlar ve hezeyanlar yaşayan çocuk, sürekli evlerinde besledikleri üç evcil hayvanın (iki kedi ve bir köpek) kendisini öldüreceğini sayıklıyordu. Nihayetinde üç hayvan da evden uzaklaştırıldı.
Şizofren tanısı konulan ve antipsikotik tedavisi görmeye başlayan çocuk az daha olsa iyileşme gösterdi. 2016’da ise bir doktor talihsiz gencin otoimmün beyin yangısı (autoimmune encephalitis) olabileceğini düşündü. Söz konusu hastalık, bağışıklık sistemi hücrelerinin beyne saldırmaları sonucunda yaşanıyor. Ancak bağışıklık sistemini bastıran ilaçların da çözüm sunmadı.
Suçluyu neden olduğu izler ortaya çıkardı
Gencin kurtuluşuna giden ilk gelişme, ailesinin kalça ve koltuk altında tespit ettiği çiziklere benzer lezyonlar (doku bozukluğu) oldu. Nihayet Şubat 2017’de, bir başka doktor gencin taşıdığı doku bozuklukları ile zihinsel hastalığının aynı sebepten kaynaklandığını fark etti: Bartonella adlı bir bakteriden oluşan enfeksiyon.
Konuşan teşhise rağmen antibiyotik tedavisi yine kesin bir sonuç vermeyince çocuğun babası Kuzey Carolina Eyaleti Üniversitesi’nden Ed Breitschwerdt ile temas kurdu. Breitschwerdt ve ekibi, çocuğun kanındaki Bartonella henselae bakteri türünü izole etmeyi başararak daha fazla antibiyotik tedavisi uyguladı.
Tedavi süreci uzun ve yorucu olan genç, aylarca antibiyotik kullandı ve diğer ilaçların neden olduğu komplikasyonlar nedeniyle de hastanede tedavi gördü. Yaklaşık iki yıl sonra, Eylül 2017’de genç tekrar okula gidebilecek kadar iyileşmişti. Ailesine 400,000 dolarlık bir faturaya neden olan iyileşme sürecinin tamamlanmasından bir yıl sonra da zihinsel sağlığını tamamen kazanarak sınavlarda tekrar yüksek puanlar almaya başladı.
İlgili araştırma: Kedi beslemek şizofren riskini artırıyor
Sessiz bir hastalığın ciddiyeti anlaşıldı
Bartonella bakterisi üzerinde çalışan birkaç uzmandan biri olan veterine Breitschwerdt, nadir görülen vakanın bakterilerin sunduğu tehditler hakkında önemli bir uyarı olduğunu belirtti.
Çubuk şeklinde bir bakteri olan Bartonella, genelde kan hücrelerinde mesken tutuyor. Bunu yaparken tıpkı virüsler gibi davranarak hücreyi ele geçiriyor. Bu özelliği sayesinde, enfekte ettiği hastanın yaşadığı durumu ortaya çıkarmak doktorlar için bir o kadar zor oluyor. Breitschwerdt ve ekibi, yıllar süren araştırmalarında aralarında insanlara da bulaşma yeteneği olan 30 farklı Bartonella türü keşfetti. Bunlar arasında en kötü üne sahip olan, 14 yaşındaki gence bulaşan B. henselae.
B.henselae genelde antibiyotik bile gerektirmeden bir ay içinde geçen bir hastalığa neden oluyor. Kedi tırmığı ile bulaşan hastalık yüksek ateş, şişen lenf nodülü ve yorgunluk hissine neden oluyor. Ancak bazı nadir durumlarda B.henselae ve diğer Bartonella türlerinin çok daha ciddi hastalıklara neden olma ihtimali de bulunuyor. Bugüne kadar tespit edilen Bartonella bağlantılı rahatsızlıklar arasında göz bozuklukları, kalp hastalıkları ve kronik yorgunluk da bulunuyor.
Breitschwerdt, yaptıkları araştırmaların çok uzun süredir önemi fark edilmemiş bir bakteri ve hastalığını ortaya çıkardığını, dünyada bu bakteriden dolayı rahatsızlık çeken ve teşhis konmamış birçok insan olabileceğini belirtti.
ABD’de yaşanan vakanın ardından durumun ciddiyeti ortaya çıksa da, halen Bartonella hakkında çok az araştırma ve birçok soru işareti bulunuyor. Söz konusu bakteri dünyanın dört bir yanındaki birçok hayvanda yer alıyor. Kediler ve köpekler de bu bakteri için doğal bir rezervuar görevi gördüpü gibi kene ve böcek ısırıkları da insanların enfeksiyon kapmasına neden olabilir.
Breitschwerdt, 14 yaşındaki gencin bakteriyi evinde beslediği hayvanlardan veya bir çiftlik gezisi esnasında yaşanmış olabilecek böcek ısırığından aldığını düşünüyor. Ancak bizler bu bakteriye ne kadar maruz kaldığımızı ve hakikaten şizofren veya diğer hastalıklara ne kadar neden olduğunu tam olarak bilmiyoruz. Bartonella dışında zihinsel hastalıklara ve psikoza neden olduğu bilinen başka bakteriler ve virüsler de mevcut.
Breitschwerdt, yakın gelecekte Bartonella hakkında daha fazla araştırma yapılmasını ve bu bakteriden etkilenen insanların tespit edilmesini umuyor. Yapılacak çalışmalar bugüne dek rahatsızlık nedeniyle çaresiz kalan birçok insana yardım edebilir.
***
Editörün notu: Haberi çevirirken aklıma kedi tırmalaması sonucu yıllar önce kaptığım alerji geldi. Aynen makalede bahsedildiği gibi yaklaşık bir ay sürmüş ve antibiyotik kullanmadan geçmişti. İki bacağın diz altı kısmı boydan boya kabarmış ve kabuklanma olmuştu. Muhtemelen Bartonelli saldırısına uğradığımı şu an tüylerim diken diken vaziyette fark etmiş durumdayım. Böyle bir durumda direkt doktora gitmeyi ihmal etmeyin (ben geçer deyip sallamıştım).