İnsanlığın koronavirüs ile mücadelesi sürerken, NASA bir diğer tehdide çözüm olması için geliştirdiği iyon motoru NEXT-C’yi denemeye hazırlanıyor.
Günümüzde insanlığın en büyük tehdidi bir asteroit çarpışması olarak belirmese de, geleceğe yönelik planları da bekletmemek gerekiyor.
NASA’nın DART (Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi) denemesi, planlar değişmez ise 22 Temmuz 2021’de gerçekleşecek. Testin amacı, kinetik enerjinin asteroidleri rotasından çıkarmak konusunda ne kadar etkili olduğu. Hedef, Dünya’ya hiçbir tehdit oluşturmayan küçük ikili asteroit sistemi Didymos (nam-ı diğer 65803 Didymos).
İkiliden büyük olan Didymos A, yaklaşık 780 metre uzunluğunda. Küçüğü temsil eden Didymos B ise 160 metre. Boyutu Dünya’yı tehdit eden asteroidlerin ortalamasına yakın olduğu için DART Didymos B’yi hedef alacak.
DART, Temmuz 2021’de ateşlenmesinin ardından hedefine 22 Eylül 2021’de ulaşacak. Bu tarihte, ikili asteroit sistemi ile Dünya arasındaki mesafe 11 milyon km olacak. DART’ın hedefine erişmek için kullanacağı teknoloji ise NASA’nın Evrimsel Xenon İticisi – Ticari (NEXT-C) adını taşıyan iyon motoru.
NEXT-C iki ana bileşenden oluşuyor: İtici ve güç işlemci birimi (PPU). Performans ve dış ortam testlerine tabi tutulan iyon motoru şu ana kadar hepsinde başarı gösterdi. Ayrıca ateşleme anında yaşanan aşırı sarsılma ve uzayın süper soğuğuna karşı sınandığı uzay uçuş simülasyonlarından geçirildi.
Didymos’a sürpriz bir taşıma yükü gönderecek
NEXT-C Dünya’nın yerçekiminden kurtulabilmek için iyon iticileri kullanan çok güçlü bir roket. Kıyaslamak gerekirse, NASA’nın DAWN ve Deep Space One uzay araçlarında kullanılan NSTAR iyon motorlarından üç kat daha güçlü.
NEXT-C 6.9 kW itki kuvveti ve 236 nN (milinewton) itki oluşturuyor. Aynı zamanda nabzı (roketin hız değişime göre kullandığı yakıt miktarı) 4,190 saniye ile 3,120 olan NSTAR’dan daha etkin.
Yakıt değil ama enerji kaynağı olarak xenon (ksenon) kullanan NEXT-C, iki ızgaralı sistem içeriyor. Xenon bir bölmeye dolduruluyor ve ilk yukarı akışlı basamağa giriyor. Güneş ışınları elektriği tetiklerken ilk sistem pozitif yükle yükleniyor. Aynızı, ilk sistemden geçerken xenon iyonlarının da başına geliyor.
Böylece ikinci ve hızlandırı sisteme giriş yapıyorlar (burası negatif yüklü oluyor). Böylece xenon motordan çıkış yaparak itki oluşturuyor. İtkinin kuvveti, yukarı akan iyonlar ile hızlandırıcı sistemin arasındaki kuvvete eşit oluyor.
DART Didymos asteroidine ulaştığında üzerinde İtalyan Uzay Ajansı imzası taşıyan LICIA (Hafif İtalyan Asteroit Görütüleme Küp Uydusu) olacak. Altı küp uydudan oluşacak LICIA, Didymos B ile yaşanacak çarpışma öncesinde DART ile ayrılacak ve çarpışma ile sonrasında oluşacak enkazın görüntülerini çekecek.
Çarpışmanın sonucunda Didymos B’nin yörünge hızının saniyede yarım milimetre azalması bekleniyor. Sonuç olarak, asteroidin yörüngesi yer teleskopları tarafından fark edilecek ölçüde değişecek. Aynı zamanda yüzeyinde 20 metre genişliğinde bir krater oluşması bekleniyor.
DART çarpışmada yok olacak. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ise Hera adlı yeni bir görevle DART’ın izinden gitmeyi planlıyor. Hera için ateşleme tarihi 2024 olacak. Didymos’a 2027’de ulaşacak.