Kapitalizmin insanlığa sunduğu para hırsı ilk olarak doğa ile atmosferin, ardından yörüngenin kirlenmesine neden oldu. Şimdi de ışık kirliliğinin üstüne bir de gökzüyünde yıldızların önünü kapayan dijital reklam panoları görmeye başlayabiliriz. Nedir bu gezegenin insanlıktan çektiği?
Hızlıca isyan ettikten sonra gelişmeye bakalım: Rus girişimci Vlad Sitnikov, StartRocket adını verdiği girişimi ile yörüngeye küp uydular ateşlemeyi planlıyor. Bu küp uydular gece karanlığında aktif edilecek dijital reklamları gökyüzünde oluşturmak için kullanılacak.
Yerden 400-500 kilometre yükseklikte konumlanacak uydular, güneş ışınlarını yansıtacak yelkenler taşıyacak. Her biri “bir piksel görüntüyü” temsil edecek bu yelkenler, bir araya geldiklerinde kozmik bir reklam panosu ortaya çıkaracak.
Kozmik-dijital reklam panoları tamamen Güneş’in hareketlerine bağlı çalışacağı için şafak vakti veya günbatımında görünür olacaklar.
“Kültürümüzü uzaya taşımalıyız”
Sitnikov, “Orbital Display” adını verdiği reklam panosunun 50 kilometrekare alan kaplamasını planlıyor. Yerden progralanabilecek olan kozmik reklam panosu, dünyanın dört bir yanından 6 dakika aralıklarla olmak üzere günde 3-4 kez reklam sunabilecek.
Futurism’e konuşan Sitnikov, kapitalizmin önünde eğilen bir girişimci izlenimi veriyor:
“Bizler markalarla ve etkinliklerle yönetiliyoruz… Super Bowl, Coca Cola, Brexit, Olimpiyatlar, Mercedes, FIFA, Supreme ve Meksika duvarı… Ekonomi toplumun kan dolaşım sistemi. Eğlence ve reklam ise bu sistemin kalbinde yatıyor… Bir gün uzayda yaşayacağız ve insanlık kültürünü uzaya taşıyacak. Ne kadar profesyonel ve tecrübeli öncüler olursak bu uzayda herkes için o kadar fayda sunacak.”
Sitnikov’un kapitalist zihninde yaratcılık olmadığını söyleyemeyiz. Yine de uzay konseptli projesi ışık kirliliği gibi sorunları tamamen göz ardı ediyor.
Uluslararası Karanlık Gökyüzü Derneği’ne bağlı astronom John Barentine, Astronomy.com sayfasına yaptığı açıklamada, “söz konusu projenin yer gözlemleri için büyük bir tehdit olduğunu” ifade etti. Barentine, “Gökyüzünde oluşturulacak her yapay ışık, teleskopların kozmik nesnelere ait fotonları yakalamasını engelleyebilir ve verilerle çatışabilir” dedi.
Bir diğer büyük sıkıntı, uydu ormanına dönmüş olan yörüngede küp uydu sayısının hızla artacak olması. Uzun dönemde uluslararası otoritelerin neredeyse göz ardı ettiği (aferim kapitalizm) uzay çöplüğü ve uyduların birbirleriyle çarpışma riski artacak. Sitnikov, “yatmadan önce tuvalette olacağımız ya da sabah kahve hazırlarken belirecek reklamların çok sorun olmayacağını” düşünüyor. Ancak Hubble Uzay Teleskobu’nun görüş alanına giren bir uydunun neden olduğu durumu anlamak için aşağıdaki tweet görseline bakmamız yeterli:
Yapay meteor yağmurları da kafamıza düşebilir
Astronomlara saç baş yolduracak kozmik girişimlere tek örnek Orbital Display değil. Çin’in Çengdu kenti kısa süre önce “geceleri aydınlatmak için” yapay Ay kullanmak istendiğini açıklamıştı. Sokak lambalarının yerini alması planlanan proje, gününüzde elektrik tasarrufu yapmak için öne sürülen en tuhaf fikirlerden biri. Bir diğer çılgınlık, Japon ALE firmasına ait. Firma 2020’de başlamak üzere gökyüzünde yapay meteor yağmurları oluşturmak istiyor…
Yine de bir ümidimiz var. Tüm dertlerinden arınmış gibi sadece para için hayatı eğlence gibi gören zihniyetin önünde birçok basamak bulunuyor. Sitnikov’un projesini ilk önce finansal kaynak ile beslemesi, gerekli izinleri alması ve test etmesi gerekiyor. StartRocket ekibi teknik sorunları aştıklarını belirtse de projelerinin hayata geçtiği günleri görmeyeceğimizi umuyorum.
Tersine, küp uyduları çok daha faydalı işlemler için kullanacak girişimlerin çoğalmasını umalım.